© MPH

Oude linde aan afspanning de Bastiaen is een monument

De Hollandse linde voor de voormalige afspanning Sint-Sebastiaen langs de Geelseweg in Olen moet bewaard blijven. Dat meent ook minister-president Geert Bougeois (N-VA) die de etageboom voorlopig erkent als monument. Er volgt nu een openbaar onderzoek. Daarna is de erkenning definitief.

Marc Peeters

Een etageboom is een lindeboom die zo gesnoeid is dat er langs de stam verschillende etages ontstaan. Tussen de etages zit er in de lengte een kale stam. Soms ondersteunt een draagconstructie de eerste etage. Etagebomen wordt ook wel eens feestbomen genoemd omdat ze tijdens dorpsfeesten vaak het middelpunt van het feest waren. In Vlaanderen zijn etagebomen zeldzaam geworden. Vaak gaat het om zeer oude exemplaren uit de 16de of 17de eeuw.

Suske en Wiske

De boom aan de Bastiaen is op postkaarten uit de jaren dertig van vorige eeuw al te zien als een volwassen boom. De afspanning Sint-Sebastiaen zelf dateert uit 1604 en speelde naar verluidt een rol in de Boerenkrijg. Mogelijk inspireerden de historische gebeurtenissen op deze locatie Hendrik Conscience voor de historische roman Baes Gansendonck uit 1850. De afspanning, met boom ervoor, komt ook voor in twee verhalen van Suske en Wiske.

Na de voorlopige bescherming moet het gemeentebestuur nu een openbaar onderzoek organiseren. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren kenbaar te maken bij de gemeente. Binnen de negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming. Die erkenning maakt het mogelijk om onderhoudspremies aan te vragen. Het gaat immers om zogenaamde veteranenbomen, de oudste in hun soort dus, waarbij het erg belangrijk is dat ze correct worden gesnoeid. “De boom is in private handen, maar als gemeente nemen we de verzorging ervan al langer voor onze rekening”, zegt schepen Kris Gebruers (CD&V). “Dat de boom een erfgoedkundige waarde had, was algemeen bekend, maar een monument is natuurlijk nog een stap verder. Het is dan misschien ook een beetje zonde dat de Bastiaen als afspanning of herberg niet meer open is.”

Herberg

Begin deze eeuw was het gebouw helemaal een ruïne tot cafébaas Jef Verbist besliste er zijn schouders onder te zetten. Het pand werd gerestaureerd en opnieuw omgevormd tot herberg. Een commercieel succes werd het niet. Het concept en ook de naam Sint-Sebastiaen werden nadien nog eens gewijzigd tot de uitbaters beslisten het café te sluiten en het gebouw enkel nog occasioneel voor geplande (private) activiteiten ter beschikking te stellen. “Voorlopig blijft dat zo”, weet Bertie Persoons, de partner van Jef Verbist. “De boom voor de deur hebben we zelf ook altijd prachtig gevonden. Misschien kan aandacht voor de boom een gelegenheid zijn om met de Bastiaen ook nog eens meer te doen.”