Binnenkort kennen we allemaal elkaars loon
In 2026 moeten alle Europese lidstaten ervoor zorgen dat hun loonbeleid hervormd is. En dat betekent ook dat bedrijven veel transparanter moeten worden over dat loonbeleid. Volgens HR-dienstenbedrijf SD Worx vindt bijna de helft van de Belgische werknemers het geen probleem om open en transparant te communiceren over de inhoud van hun loonpakket. Maar een vierde van de werknemers houdt die informatie toch nog liever voor zichzelf.
"Voor veel werknemers is loon nog een gevoelig thema", zegt Maaike De Prins, HR-consultant bij SD Worx, in het Radio 1-programma De Wereld Vandaag,"maar niet meer voor iedereen. De jongere generatie is daarin veel mondiger, bij hen wordt alles meer gedeeld. Ze durven ook wat scherper uit de hoek komen bij een loononderhandeling. Voor oudere generaties situeert loon zich meer binnen de privacy."
Een werkgever die je iets extra geeft maar erbij zegt dat je het niet mag verder vertellen, dat is iets wat je best vermijdt
"Een werkgever die je iets extra geeft maar erbij zegt dat je het niet mag verder vertellen, dat is iets wat je best vermijdt. Een werknemer denkt dan: als hier geen openheid over is, is er misschien ook geen openheid over andere zaken en zijn er misschien ook dingen die ik niet weet."
"Als je iemand meer loon geeft, is het heel belangrijk om te zeggen waarom je dat doet. Gaat dat over een bepaalde expertise die je graag in huis hebt, benoem het dan zo. Dan is het meteen ook duidelijk voor de collega's waarom je dat doet."
"In de opbouw van een loonbeleid zijn enkele parameters heel belangrijk", legt Maaike De Prins uit. "We vertrekken altijd van de rollen en functies die een organisatie nodig heeft, los van wie er al op die stoelen zit. Daar moet je dus kritisch naar kijken."
"Anderzijds is er ook de interne 'fairness', want werknemers gaan zich met elkaar vergelijken. Ze willen weten wat het betekent voor hen als ze zich verder engageren. En je wil hen toekomstperspectief geven door niet de harde roepers te bevoordelen maar door de juiste mensen op de juiste plaatsen te zetten."
Hoe maak je het loonbeleid in een bedrijf transparant?
"In een bedrijf zijn er vaak bepaalde verworvenheden en historisch gegroeide situaties. Daar kan je niet zomaar vanaf, daar moet een goeie oefening aan vooraf gaan. Voor veel medewerkers is dat een stressvolle situatie."
In een bedrijf zijn er vaak bepaalde verworvenheden en historisch gegroeide situaties, daar kan je niet zomaar vanaf
"Loon afnemen van werknemers kan niet in België, vakbonden zien daar ook op toe. Je kan wel onderling overeenkomen dat iemand een stap terug doet en dan ook minder gaat verdienen. Maar in België zien we dat nog niet zo vaak gebeuren."
Wat als je collega in dezelfde functie meer verdient?
"Dan moet je twee dingen doen. Eerst een stap terugzetten en kijken of die collega niet meer doet inhoudelijk of niet meer expertise of verantwoordelijkheid heeft. Als dat niet zo is, moet je met je leidinggevende in gesprek gaan op een niet aanvallende manier."
"De ervaring leert ons wel dat er soms een vraag áchter die vraag over loon zit. Misschien heeft iemand meer ambitie en wil verder doorgroeien. We moeten de link tussen loon en prestaties nog meer gaan benadrukken."
Hoe begin je aan een transparant loonbeleid?
"Het is voor elke organisatie belangrijk om met dat open loonbeleid aan de slag te gaan. Het geeft je veel inzichten over hoe je je positioneert ten opzichte van de concullega's in de markt. Je zet bepaalde zaken ook weer op scherp."
"Zo'n beleid ligt er ook niet op één, twee, drie, want je loonbeleid moet in lijn liggen met je strategisch beleid. Je moet opnieuw de oefening maken 'Wie willen wij zijn in de markt en welke functies hebben we daarvoor nodig?', dat kan je niet over één nacht ijs gaan."
Beluister: het gesprek uit De Wereld Vandaag op Radio 1 over de wet op loontransparantie.