De gemeenteraadsverkiezingen zijn amper een maand achter de rug of de partijen zijn al druk bezig met de voorbereiding van de verkiezingen van volgend jaar. Het gepuzzel met kopstukken en pionnen is daarin een essentieel onderdeel.

CD&V-voorzitter Wouter Beke schiet het snelst uit de startblokken. Morgenmiddag komt zijn nationaal lijstvormingscomité samen (een tiental mensen onder wie de voorzitters van de provinciale afdelingen en geledingen). Parallel voert Beke zelf nog vertrouwelijke gesprekken met potentiële kandidaat-lijsttrekkers.

Morgenavond wil de algemene vergadering van CD&V haar elf lijsttrekkers (vijf voor de Kamer, vijf voor het Vlaams Parlement en de Europese lijsttrekker) voor 26 mei 2019 voorstellen. Dat voorstel gaat dan ter goedkeuring naar de provinciale besturen. De spreidstand tussen de inzet van ervaren stemmenkanonnen om resultaat te boeken en de verjonging en vervrouwelijking van de lijst, maakt dat niet alle puzzelstukjes al op hun plaats liggen.

Wat mogen we verwachten?

Limburg

Dat Vlaams welzijnsminister en absolute sterkhouder Jo Vandeurzen in onze weekendkrant wereldkundig maakte dat hij de nationale politiek na mei 2019 verlaat, heeft de Limburgse puzzel grondig veranderd. Binnen CD&V is er geen enkele discussie dat Lode Ceyssens (46) de Vlaamse lijst zal trekken. De gewezen beleidsmedewerker van Kris Peeters en Hilde Crevits is gepokt en gemazeld in de politiek. Insiders zeggen dat hij inhoudelijk én strategisch sterk is, over heel wat beleidsdomeinen heen. Ceyssens is bijna tien jaar Vlaams Parlementslid en al vijftien jaar burgemeester van Meeuwen-Gruitrode (dat op 1 januari met Opglabbeek fuseert tot Oudsbergen). Met 4.603 naamstemmen en 55 procent voor zijn CD&V, veegde hij op 14 oktober in zijn gemeente andermaal alle concurrentie weg.

Hoewel de modellijsten (eerste vijf plaatsen en eerste opvolgersplaats) pas voor eind januari zijn, lijkt Vlaams Parlementslid en welzijnsspecialiste Vera Jans de beste kaarten te hebben om plaats twee te krijgen. Met het wegvallen van Vandeurzen – die wel nog de Vlaamse lijst zal duwen – wil de partij een inhoudelijk sterke doublure op het beleidsdomein Welzijn behouden. De populaire Jo Brouns (burgemeester van Kinrooi) en Raf Drieskens (burgemeester van Neerpelt) worden genoemd als kanshebber voor plaats drie of de eerste opvolgersplaats.

Het is de logica zelve dat Wouter Beke de Kamerlijst in Limburg trekt en het federale kopstuk van zijn partij wordt in de kiescampagne. Zoals de kaarten nu liggen krijgt afscheidnemend burgemeester Nadja Vananroye van Hasselt plaats twee op de Kamerlijst en Raf Terwingen (Kamerlid en burgemeester van Maasmechelen) plaats drie. Volksvertegenwoordiger en burgemeester van Sint-Truiden Veerle Heeren zou in mei afscheid nemen van de nationale politiek en de lijst duwen.

Een en ander maakt dat Vlaams Parlementslid An Christiaens ofwel plaats vier op de Vlaamse lijst krijgt ofwel wordt verkast naar de eerste opvolgersplaats voor de Kamer. Ook Liesbeth Maris uit Houthalen-Helchteren heeft als voorzitter van Vrouw & Maatschappij heel wat krediet gewonnen om aanspraak te kunnen maken op een prominente plaats op de Limburgse lijsten. Wat er ook van zij, dit zullen we pas in januari weten.

West-Vlaanderen

Voor de Kamer in West-Vlaanderen wordt Hendrik Bogaert lijsttrekker, voor het Vlaams Parlement wordt dat viceminister-president Hilde Crevits. Zij wordt ook één van de speerpunten van de campagne.

Oost-Vlaanderen

Hoewel ze ook in eigen rangen heel wat kritiek krijgt en ‘jonge honden’ als Robrecht Bothuyne en Vincent Van Peteghem razend ambitieus zijn, lijkt Vlaams milieuminister Joke Schauvliege het Vlaamse lijsttrekkerschap in Oost-Vlaanderen binnen te halen. Een eerdere piste om haar naar Europa te transfereren, is van de baan. En hij mag dan geregeld buiten de lijntjes kleuren, door zijn sterke electorale waarde lijkt staatssecretaris Pieter De Crem zeker als Kamerlijsttrekker.

Vlaams-Brabant

Voor de Kamer is justitieminister Koen Geens een zekerheid als lijsttrekker. Op Vlaams niveau is Peter Van Rompuy dat iets minder, al gaat men er vanuit dat hij als lijsttrekker wordt bestendigd.

Europa

Het staat zo goed als vast dat vicepremier Kris Peeters naar Europa verhuist, waardoor hij tegen andere Europese kopstukken als Guy Verhofstadt van Open Vld wordt uitgespeeld. Eurocommissaris Marianne Thyssen heeft haar politieke afscheid al aangekondigd en duwt de lijst. Daardoor krijgt een vrouw plaats twee en wordt het Hasseltse Europarlementslid Ivo Belet wellicht eerste opvolger.

De andere optie is dat Belet lijstduwer op de Limburgse Kamerlijst wordt. Maar de kans bestaat dat hij dan over Raf Terwingen (op drie) springt en zo diens kansen voor herverkiezing in gevaar brengt. De hamvraag is waar CD&V met de jonge, beloftevolle Europarlementariër Tom Vandekendelaere naartoe wil (die wordt wel schepen in Roeselare).

Antwerpen

Aangezien er met Kris Peeters een serieus gat valt, wordt in Antwerpen een witte raaf als Kamerlijsttrekker verwacht. Immers, wie de uitslag van de laatste provincieraadsverkiezingen federaal omrekent, stelt vast dat CD&V enkel in die kieskring twee zetels verliest. Met de ongemeen sterke N-VA in Antwerpen lijken noch Servais Verherstraeten noch Nahima Lanjri electoraal sterk genoeg om dit (virtuele) verlies ongedaan te maken. Het gerucht dat Inge Vervotte zou terugkeren is pure fictie.

Voor het Vlaamse lijsttrekkerschap lijkt Koen Van den Heuvel de beste kaarten te hebben. Als de algemene vergadering morgenavond de volledige puzzel niet krijgt gelegd, zal Antwerpen wellicht het ontbrekende stukje zijn.