Brexit-impasse doet Nigel Farage herrijzen
De Britse pogingen om los te komen van de Europese Unie verlopen moeizaam, maar tot een massale afkeer van de Brexit heeft het niet geleid. De nieuwe Brexit Party van Nigel Farage is op weg om bij de Europese verkiezingen van 23 mei de grootste Britse partij te worden. De winst gaat vooral ten koste van de Conservatieve Partij van premier May.
De Brexit Party is tevens een vluchtheuvel voor Ukip-stemmers die lijdzaam toezien hoe hun partij in een rap tempo radicaliseert. De nieuwe leider Gerard Batten heeft de nationalist Tommy Robinson als adviseur ingehuurd, wat past bij de anti-islamkoers die Ukip is gaan varen.
Oer-brexiteer Farage had zijn nieuwe beweging vorige week vrijdag gepresenteerd in een fabriekshal te Coventry, een stad in het hart van Engeland. Het grote thema van de 55-jarige politicus is verraad, het gevoel bij veel Brexit-stemmers dat de regering de referendum-uitslag niet heeft gehonoreerd. Het akkoord van May met de EU is volgens velen een slap aftreksel van een echte Brexit, terwijl het overwegend Europa-gezinde Lagerhuis ervan wordt beticht de Brexit te ondermijnen. De geboren campagnevoerder Farage lijkt zich al te verheugen op een nieuw EU-referendum.
Sinds het referendum in 2016 stond Farage langs de zijlijn van het Brexit-slagveld, commentaar gevend tijdens debatten in het Europees Parlement, waar hij dit jaar zijn 20-jarige jubileum als Europarlementariër viert. Tevens vormde zijn inbelprogramma op het radiostation Leading Britain’s Conversation een podium. Eerder dit jaar zag Farage zich genoodzaakt om de Brexit Party op te zetten, daarbij vergetend de bijbehorende domeinnaam te registreren. Deze is vervolgens gekaapt door Led By Donkeys, de Europagezinde guerrillagroep die de brexiteers al maanden plaagt.
Verrassende zuster
Farage kwam bij de lancering van de Brexit Party met een verrassing in de persoon van Annunziata Rees-Mogg, de negen jaar jongere zus van Jacob Rees-Mogg. Ze verklaarde teleurgesteld de Conservatieve Partij te hebben verlaten. Net als Jacob en wijlen haar vader William is deze financieel journalist een fervent euroscepticus. Ze staat kandidaat in het West-Engelse district waar haar broer woont. Voorzitter van de Brexit Party is de vermogensbeheerder Richard Tice, die voorheen betrokken was bij de campagnegroep Leave.EU. Ook Tice is een gewezen lid van de Conservatieven.
Een peiling van YouGov, uitgevoerd in opdracht van The Evening Standard, wees uit dat de Brexit Party op 27 procent van de stemmen kan rekenen. Labour komt niet verder dan 22, terwijl de Tories blijven steken op 15. Het evenredige kiesstelsel werkt in het voordeel van Farages partij. Een andere peiling liet zien dat de helft van de Conservatieve stemmers bij een Lagerhuisverkiezing zal overlopen. Tot deze ‘politieke vluchtelingen’ behoort Margaret Thatchers voormalige rechterhand Norman Tebbit. De opkomst van Farage was voor David Cameron indertijd reden een EU-referendum uit te schrijven.
Farage heeft goed door dat de Britse politiek niet langer draait om de door klasse bepaalde tweedeling tussen de Tories en Labour, maar tussen voor- en tegenstanders van de Brexit. Om die reden kunnen de Europese verkiezingen uitlopen op een veredeld referendum. Waar de Brexit Party het monopolie heeft, hebben remainers te maken met een keuzemenu. De Europagezinde partijen – de Liberaal-Democraten, de Independent Group, de Groenen en de Schotse nationalisten – slagen er maar niet in een samenwerkingsverband op te zetten.
May koestert nog de hoop dat de Britten niet aan de Europese verkiezingen zullen deelnemen, maar nu de gesprekken met Labour zijn gestrand, is steun van het Lagerhuis voor haar akkoord verder weg dan ooit.