RECENSIE. Netflix-documentaire over Beyoncé: eentje voor de geschiedenisboeken

2018 was het jaar waarin voor het eerst een zwarte superheld – Black Panther – de massa naar een middelmatige Marvel-film lokte. Maar het was nog meer het jaar waarin een zwarte zangeres zwarte geschiedenis schreef met twee verpletterend straffe concerten op het Coachella-festival. Hoewel het woord ‘concert’ die Homecoming-shows tekortdoet: het waren niet minder dan momenten van ontvoogding.

Stef Vanwoensel

Je beseft meteen bij aanvang: dit is next level shit. Waar grote festival­shows zelden meer dan inwisselbare etappes zijn in een wereldtournee, waren de twee Coachella-shows van Beyoncé unieke evenementen, op maat van dat festival gemaakt. Slopende repetities gingen eraan vooraf, met zo’n 150 medewerkers die op een veeleisende bootcamp slechts enkele maanden hadden om een nooit geziene performance op te bouwen.

Tientallen dansers, blazers, drummers en backing-vocalisten bovenop een indrukwekkende all female liveband. Queen B doet haar ‘Beyhive’ trillen door haar hele crew op een piramide te plaatsen en betreedt het festival als een moderne Cleopatra. ‘Episch’, denk je. Maar dat is ook de bedoeling.

De r&b-keizerin geeft haar hits een nieuw leven. Aangevuurd door tientallen blazers krijgen ze een zweterig mardi gras-gevoel, al meteen in opener Crazy in love. Die héle piramide gaat mee in de moves die Beyoncé aangeeft, synchroon maar springlevend, niet kapot gerepeteerd. En het klinkt perfect. Het ongeloof van de toeschouwers wordt de euforie van de Netflixkijker. Want via dat kanaal bereiken deze shows, na die 250.000 festivalbezoekers, nu de hele wereld.

Nauwelijks bekomen van keizersnede

Dat moet ook, want Beyoncé homecoming is een brok geschiedenis. Ze regisseerde zelf de gelijknamige concertfilm, die livebeelden afwisselt met flarden repetitie en homevideo’s. Nauwelijks bekomen van een keizersnede na haar tweeling, moet de zangeres – die net voor die bevalling nog 99 kilo woog – zichzelf heropbouwen tot de godin die haar publiek verwacht, en tegelijk deze gigantische onderneming leiden. Goed gekozen sleutelwoorden zijn haar leidraad en bewijzen haar ambities: community building, familie, ontvoogding, educatie, emancipatie.

In de Homecoming-wereld van Be­yoncé zwaaien zwarte vrouwen de plak. Echtgenoot Jay Z is slechts de eerste van enkele guests, en mag het afbollen voor zijn song voorbij is. In docuflarden lijkt hij eerder de thuiswerkende echtgenoot dan de man die de touwtjes in handen houdt.

De show bouwt verder op met ­Destiny’s Child en zus ­Solange. In citaten doorheen de film benadrukken zwarte voorbeelden het belang van een goede scholing, alle kostuums verwijzen naar de zwarte universiteiten die bepalend blijven bij de ontvoogding van de gekleurde Amerikaan. Dat Beyoncé daar zelf nooit belandde (“My college was Destiny’s Child”), heeft haar opmars niet tegengehouden. Maar niet iedereen heeft die combinatie van intelligentie, brutale kracht en onweerstaanbare sexy uitstraling, die ook hier wordt uitgespeeld met gewaagde pakjes en een goed in de spots gezette derrière.

Het is inmiddels een jaar geleden dat Beyoncé als eerste zwarte vrouw Coachella afsloot. Wie de Netflix-film ziet (of het bijhorende live-album beluistert, voorlopig alleen beschikbaar op streamingdiensten) vraagt zich af: “Wie anders?” Maar vooral: “En wat nu, Coachella?” Vorig en komend weekend probeert Ariana Grande ­tevergeefs die schoenen een béétje te vullen.

Want Homecoming is geen concert maar een statement dat zonder nadrukkelijk aan politiek te doen, duidelijke boodschappen meegeeft over verantwoordelijkheid, kracht, het heft zélf in handen nemen.

Beyoncé noemde haar show Home­coming, haar vriendin Michelle Obama reist de wereld af met haar autobiografie Becoming. Toeval, of het bewijs dat de sisterhood die Beyoncé bepleit, echt onderweg is?

*****

INFO

‘Homecoming. A film by Beyoncé’

Nu op Netflix

Lees meer

Hoofdpunten

Keuze van de redactie

Video