De gemeente Meerhout startte enkele jaren geleden met de complete vernieuwing van haar basisschool De Duizendpoot. Op zolder bleken nog talloze oude schoolspullen te steken die de onderwijsinstelling in de loop van de voorgaande decennia niet meer nodig achtte, maar toch niet weggegooid had. Verschillende stukken bleken zelfs meer dan een eeuw oud te zijn. Omdat de zolder zou worden afgebroken, moest die wat vergeten verzameling weg. Daarop besloot het gemeentebestuur om alles grondig te bekijken en waardevol scholenerfgoed te bewaren. In de nieuwbouw van De Duizendpoot is de zolder zelfs zo uitgetekend dat die een erfgoeddepot omvat. Vooraleer de spullen mogelijk weer voor decennia worden opgeborgen, krijgt iedereen nu de kans om ze nog eens te bezichtigen.

“Die tentoonstelling op vier locaties is het sluitstuk van een mooi erfgoedtraject dat twee jaar heeft gelopen”, zegt Jan Melis (CD), schepen van Onderwijs en Cultuur. “Op onze oproep in ons gemeentelijk infoblad diende zich een mooie groep van een zevental vrijwilligers aan. Deze mensen hebben de voorbije twee jaar met hart en ziel de volledige collectie grondig onder handen genomen, volgens de regels van de kunst en ondersteund door de expertise van erfgoedcel Stuifzand.”

De vrijwilligers doorliepen alle mogelijke stappen van collectiebeheer van A tot Z helemaal zelf. “Dat begon met het bijeenbrengen van alle stukken, het afstoffen, opmeten en volledig beschrijven van alle materialen op fiches”, zegt Melis. “Maar ze maakten ook de weloverwogen keuze van wat belangrijk was om te bewaren en wat niet, en waarom eventueel niet. Alles is geregistreerd, gefotografeerd en gedigitaliseerd in het erfgoedregister. Na de Erfgoeddag wordt alles weer volgens de hedendaagse normen ingepakt en geconserveerd voor het nageslacht. Zelfs de rekken waarin alle materialen binnenkort in ons nieuwe erfgoeddepot op de zolder van De Duizendpoot worden gestopt zijn speciaal door een architect uitgetekend. Die moeten niet alleen plaatsbesparend zijn, maar tegelijk heel toegankelijk wanneer iemand er iets specifieks wil uithalen.”

“Alles is geregistreerd, gefotografeerd en gedigitaliseerd in het erfgoedregister. Na de Erfgoeddag wordt alles weer volgens de hedendaagse normen ingepakt en geconserveerd voor het nageslacht”

Jan Melis (CD)

Schepen van Onderwijs en Cultuur

Curiosa

Wie zondag (een van) de vier mini-expo’s bezoekt, treft er een amalgaam van stukken aan. Dat gaat van wandplaten en landkaarten tot opgezette dieren, van rekenstaafjes tot kruisbeelden, maar ook grotere items als schoolbanken en filmprojectoren. “Er zitten ook enkele curiosa tussen. Op een bepaald moment tijdens het traject hebben we er enkele oud-leerkrachten bij gehaald, want van bepaalde materialen hadden we totaal geen idee waarvoor die ooit gediend zouden kunnen hebben. Sommige daarvan bleken zelfs voor onze oud-leerkrachten al erfgoed van voor hun eigen tijd te zijn, want soms moesten ze zelf heel erg diep over het antwoord nadenken. Zeker de oudere generaties die onze mini-expo’s bezoeken, gaan veel herkennen van toen ze zelf hun broek op de schoolbanken versleten”, zegt de schepen.

De manier waarop de vrijwilligers volledig op eigen kracht - met de nodige ondersteuning van Stuifzand - de collectie onder handen hebben genomen, kan als voorbeeld dienen voor latere projecten. “In zekere zin kan je dit als een modelproject zien”, zegt Jan Melis. “Want er gaan in de toekomst wel meer situaties zijn waarbij verzamelingen of collecties geïnventariseerd moeten worden. Denk maar aan de kerkschatten in alle kerken.”

Ook na zondag

De tentoonstelling ‘Van lei tot cloud’ kan je bewonderen in het bezoekerscentrum Grote Netewoud in Watermolen 8 en op drie locaties in de Gasthuisstraat: de gemeentelijke bibliotheek (huisnummer 29), Den Doktoor (58) en woonzorgcentrum De Berk (27A). Op iedere locatie zijn er andere items te bewonderen, wat het de moeite maakt om een middagje rond te trekken. Op elke plek krijg je wel een filmpje te zien waarin de vrijwilligers zelf toelichten hoe ze precies tewerk zijn gegaan. In een vriendenboekje kan je neerpennen wat je ervaringen tijdens je schooltijd waren met de tentoongestelde materialen. Na zondag blijft de expo nog tot en met 19 mei te bezichtigen, maar dan volgens de eigen openingsuren van iedere locatie.