Een kwart van de werknemers heeft motorische klachten. Dat zijn aandoeningen aan spieren en gewrichten, zoals pijn in de nek, schouders of (lage) rug. Het gaat om een stijging met zo’n 22% in de voorbije vijf jaar. Lage rugpijn, artrose van de wervelkolom en schouderklachten zijn de meest voorkomende fysieke problemen. Dat heeft preventiedienst Mensura berekend op basis van een analyse van de gegevens van meer dan 320.000 werkende Belgen.

Fysieke klachten situeren zich zeker niet alleen in de zwaardere beroepen. Vooral in de bouw (30,5%), de voedingssector (29%) en de chemie (27%) ligt het percentage werknemers met motorische klachten nog altijd het hoogst, maar de laatste twee jaar tonen een sterke toename bij de beroepsbevolking die uren per dag achter een scherm zit, de ‘beeldschermwerkers’, van wie de meeste in de dienstensector actief zijn.

Het aantal werknemers in de dienstensector met fysieke klachten is de voorbije vijf jaar met 40% toegenomen, in het onderwijs is er in dezelfde tijdspanne een stijging met 64%.

Verdubbeling

“Inzetten op ergonomie kan fysieke klachten voorkomen en beperken en heeft een positieve invloed op de productiviteit, het gemoed en het algemene welzijn van werknemers”, zegt Dorien Simons, welzijnsexpert bij Mensura. “Het gaat er dan om ergonomisch materiaal te voorzien, maar evengoed om gezond gedrag aan te leren en aan te moedigen, zoals afwisselen tussen zitten en staan en houdingsvariatie.”

Op mentaal vlak is de situatie nog zorgwekkender. Vijf jaar geleden gaf 4,2% van de werknemers aan met psychische klachten te kampen, in 2023 was dat al 7,5%. Dat is een stijging met liefst 80%.

In de publieke sector (9,7%), de zorg- en de dienstensector (beide 8,9%) liggen de percentages het hoogst. De sterkste toename de voorbije vijf jaar is te zien in het onderwijs (daar rapporteert 7,3% psychische klachten) en de publieke sector. In elk van die sectoren is er sprake van meer dan een verdubbeling (in het onderwijs zelfs 153%). Ook in de logistiek (7,4%) en in de dienstensector (8,9%) gaat het om bijna een verdubbeling in de laatste vijf jaar.

Workshops

“De toename van het aantal werknemers met psychische klachten is een rechtstreeks gevolg van de toegenomen werkbelasting, onder meer doordat iedereen overal bereikbaar is, maar ook omdat het leven in zijn geheel complexer en hectischer wordt”, zegt Julie Daenen, ook welzijnsexperte bij Mensura. “Dat we meer en meer online werken, veroorzaakt extra belasting voor de hersenen, waardoor het moeilijker is om stresshormonen af te breken.”

Daenen raadt werkgevers aan om een preventief welzijnsbeleid uit te werken dat aansluit bij de noden van hun werknemers door eerst hun psychosociale risico’s in kaart te brengen. “Zodra dat gebeurd is, kan er gericht worden ingezet op acties voor bepaalde topics, afdelingen, doelgroepen ... Denk aan workshops over deconnectie, opleidingstrajecten voor leidinggevenden om mentale problemen bespreekbaar te maken of veerkracht te versterken, en stresscoachings voor medewerkers die tegen hun limiet aanlopen of gereïntegreerd worden na langdurige afwezigheid.”

Lees ook

 Wat onthouden we na alle gesprekken over burn-out? 'Ook de baas moet in de spiegel kijken'