Leerlingen halen vaker diploma buiten school
Les volgen in het secundair onderwijs, maar elders een diploma halen? In vijf jaar tijd is het aantal leerlingen dat aanklopt bij de centrale Examencommissie met meer dan 60 procent gestegen. ‘We zien een oneigenlijk gebruik.’
De Examencommissie secundair onderwijs wint elk jaar aan populariteit. In 2017 meldden zich 5.844 kandidaten aan, een stijging van 44 procent tegenover 2016. De grote meerderheid van hen is tussen 16 en 20 jaar oud, zo blijkt uit het nieuwste jaarverslag van de Examencommissie. Steeds meer kandidaten kloppen bovendien op steeds jongere leeftijd aan bij de vroegere middenjury. 1.987 kandidaten, 34 procent, waren nog ingeschreven op de middelbare school en namen toch al deel aan de centraal georganiseerde examens.
Lees ook: "School begon me mijn keel uit te hangen": deze 3 jongeren kozen voor de examencommissie"
In vijf jaar tijd is het aantal jongeren dat het secundair onderwijs combineert met de Examencommissie met meer dan 60 procent gestegen. Een opmerkelijke evolutie, omdat ze oorspronkelijk bedoeld is voor volwassenen die hun diploma secundair onderwijs niet hebben gehaald of voor kinderen die thuis les krijgen. Deelnemers kunnen rekenen op een flexibel traject op maat, maar zijn wel op zichzelf aangewezen en moeten via zelfstudie hun diploma proberen te halen. In 2013 werden er nog 723 diploma’s en getuigschriften uitgereikt. Vorig jaar waren dat er al 1.700.
Schoolmoe
Traditioneel kiezen veel jongeren omwille van zittenblijven of een gebrek aan motivatie voor de Examencommissie. Ook gezondheids- of familiale problemen kunnen meespelen. “Het zal vaak gaan om leerlingen die een conflict hebben met de school of die schoolmoe zijn”, zegt Martin Valcke, professor onderwijskunde aan de UGent. “Zo zijn er steeds meer, ook in het algemeen secundair onderwijs (aso). Zij springen weg van de school en gaan zelf op zoek naar flexibilisering. Maar eigenlijk zien we een oneigenlijk gebruik van de Examencommissie. Het is een diepgaand onderzoek waard, vooral naar de motieven van deze leerlingen.”
'Eigenlijk zien we een oneigenlijk gebruik van de Examencommissie'
Valcke vermoedt dat het aantal ‘versnellers’, leerlingen die op jongere leeftijd naar het hoger onderwijs willen gaan, ook toeneemt. In elk geval is het aantal kandidaten bij de Examencommissie voor het aso vorig jaar met 5 procent gestegen. Wie een diploma secundair onderwijs behaalt, is ook als minderjarige niet langer leerplichtig. “We zien dat steeds vaker. Ik zou dat wel niet problematiseren, al kunnen we ons wel afvragen waarom zij niet kunnen versnellen op school.”
Uitdaging
De onderwijskoepels houden de cijfers in het oog. Lieven Boeve, topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, geeft wel aan dat een Examencommissie alleen minimumdoelen evalueert en dat er op school meer wordt geleerd. “We moeten ons afvragen of dit een goede evolutie is. Het stelt ons voor de uitdaging om ook deze leerlingen aan boord te houden.” Het Gemeenschapsonderwijs (GO!) spreekt van een "spijtige" tendens en geeft aan inspanningen te doen om leerlingen meer op maat te begeleiden.
'We moeten ons afvragen of dit een goede evolutie is'
Vandaag gaat een nieuw examencentrum met 180 plekken open nabij Brussel-Noord. Minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) wijst erop dat de onderwijsinspectie positief oordeelt over de Examencommissie. “De inspectie bevestigt ook dat de diploma’s gelijkwaardig zijn aan die uit het secundair onderwijs. Er zijn jaarlijks 70.000 leerlingen die het secundair onderwijs verlaten, 63.000 van hen halen een diploma. 7.000 vallen ongekwalificeerd uit en het is belangrijk dat zoveel mogelijk van hen toch een diploma halen. Daar biedt de Examencommissie kansen."