En nu het échte verhaal over transitmigratie
Pierre Verbeeren is directeur van Dokters van de wereld. Emmy Deschuttere is woordvoerder.
Exact een jaar geleden bedachten we een eenvoudige oplossing voor de paar honderd migranten in het Maximiliaanpark: creëer een open onthaal- en oriëntatiecentrum. Haal hen uit de clandestiniteit en hou hen uit de greep van de smokkelaars. Maak hen wegwijs in hun rechten, plichten en wettelijke mogelijkheden in ons land. Met andere woorden: zorg ervoor dat je de situatie onder controle houdt en boek vooruitgang. Met dat voorstel trokken we naar de regering. Zij wezen het voorstel resoluut af uit vrees voor een aanzuigeffect of electoraal verlies.
Exact een jaar later zitten we met zijn allen officieel in de soep. In plaats van de belofte om het park met hand en tand uit te roeien, wordt vandaag een busdienst richting park ingezet. In plaats van een ‘totale nultolerantie’ voor mensen zonder papieren met een crimineel verleden, wordt deze groep vrijgelaten om transitmigranten zonder strafblad op te sluiten, onder hen ook kinderen en gezinnen. En in plaats van eens echt samen te zitten met de mensen uit het park om al was het maar de eerste contouren van een dialoog af te tasten, wordt ervoor gekozen om hen na 48 uur in het park te dumpen, waarna een politie-eenheid met razziaburn-out hen opnieuw arresteert en het treurige liedje van vooraf aan begint.
Het zou een unicum geweest zijn in de Belgische geschiedenis: een verkiezing die zou gaan over 600 man
Een jaar lang waren de 600 migranten in het park een vruchtbare voedingsbodem voor een gespierde communicatiestrategie, opzwepende tweets en een aanzwengelende populariteit. Het zag ernaar uit dat de lokale verkiezingen gingen draaien rond de glorieuze strijd tegen de illegale transitmigratie. Het zou een unicum geweest zijn in de Belgische geschiedenis: een verkiezing die zou gaan over 600 man. Vandaag lijken we te botsen op de grenzen van dit binaire verhaal.
Het enige succesverhaal in dit verhaal, was namelijk... het verhaal. Tijd voor nuance. Zoals de nuance dat dit in wezen een zeer kleinschalig en provinciaal probleem is en blijft: de Europese Commissie en het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen krabben zich achter de oren als wij hun zeggen dat onze regering de Vlaamse kust en Brussel beschouwt als ‘hotspots’ voor migratie in Europa. Zij kijken ons vreemd aan als wij zeggen dat ons land zich in een chronische staat van alarm bevindt omwille van 600 man. Zij begrijpen het probleem niet. Zij hebben andere katten te geselen. In Griekenland bijvoorbeeld, of Italië, of Libanon. De Belgische kust associëren zij tot nader order met grijze garnalen en een coupe brésilienne.
De Europese Commissie en het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen krabben zich achter de oren als wij hun zeggen dat onze regering de Vlaamse kust en Brussel beschouwt als ‘hotspots’ voor migratie in Europa
Of de nuance dat het oprichten van een onthaal- en oriëntatiecentrum een zwaktebod is. In Frankrijk werd na jarenlang repressief aanmodderen in Calais dan toch gekozen voor de oprichting van open onthaal- en oriëntatiecentra. Een beslissing die er intussen toe geleid heeft dat een administratieve oplossing gevonden werd voor 60 procent van de mensen. Dat is inderdaad geen 100 procent, maar het is alvast een stuk beter dan de huidige nul procent.
Om nog te zwijgen over de kostprijs: wie een dag in een open opvangcentrum verblijft, kost de staat 36 euro. Het huidige gesloten systeem: 220 euro. U ziet en berekent zelf het nuanceverschil.
Onze humanitaire capaciteit in het park is groot. Maar ze is niet oneindig. Al een jaar lijmen wij achter de schermen de brokken die deze regering met veel kabaal maakt. Zorgen wij ervoor dat minderjarigen niet in een portaal moeten slapen. Dat zieke vluchtelingen worden verzorgd en niet bij vriestemperaturen buiten moeten slapen. Maar met dit nieuwe negenpuntenrampenplan bereiken we stilaan de grenzen van ons geduld. We zijn nog altijd humanitaire werkers, geen politieke puinruimers in tijden van verkiezingskoorts.
Onlangs tekende de Belgische regering het Mondiaal Migratiepact waarbij ons land zich engageerde om te stoppen met het verspreiden van foutieve en opgeklopte informatie over migratie. De regering beloofde ook om elke migrant – ook die zonder papieren – een humane behandeling te geven.
Zouden we niet eens opnieuw aan tafel gaan zitten en eens werk maken van een volwassen beleid? Een beleid dat perspectief biedt en niet nog meer chaos? Zo kunnen we de beloftes gemaakt in New York meteen uitvoeren. Het zou leiden tot enorme besparingen en een pak credibiliteit. En heeft de regering – een beetje à la dernière minute, maar kom – een uitstekend succesverhaal om alsnog mee naar de verkiezingen te snellen.