Hoe Kompany het pressievoetbal van zijn leermeester Guardiola wil invoeren bij Anderlecht

Het voetbal van Manchester City, dat wil hij aanleren en uitdragen. Een schaakspel wil Vincent Kompany (33) het niet noemen, maar onder Pep Guardiola (48) is hij er meer en meer van overtuigd geraakt dat voetbal een positioneel spel is. "Met elf spelers die zich constant bewust moeten zijn van waar ze staan ten opzichte van hun ploegmaats, met of zonder bal." Het 'klokwerk' erin slijpen, is een traag en vermoeiend proces.

Bij Man City kreeg Guardiola alle tijd en financiële middelen om zijn stijl te implementeren en spelers aan te trekken die in zijn concept pasten. Kompany was een bevoorrechte getuige. Toen Guardiola in juni 2016 bij City binnenstapte, noemde hij het zijn moeilijkste job ooit. Zijn eerste acht maanden als beste bewijs. Het was zoeken, tasten. Het was zuchten, blazen, zich ergeren. Naast de aanpassing aan een nieuwe competitie moest hij software programmeren in een team dat voordien zonder een specifieke stijl had gespeeld en dat de drive en ambitie leek te missen die hij bij Barcelona en Bayern gewend was. Resultaten sloegen tegen, er kwam kritiek.

"Tactiek", zo zegt Guardiola, "is ervoor zorgen dat elke speler exact weet wat hij op elk moment en op elke positie moet doen tijdens een wedstrijd." Hij is een kameleon die zijn kleuren aanpast aan de specifieke behoeften van een competitie, maar zijn basisprincipes intact houdt. Zoals destijds bij Bayern München liet Guardiola op de Etihad Campus een veld in (tot twintig) zones opdelen, vakken die helpen bij de tactische programmatie. In principe mogen niet meer dan drie zones op dezelfde horizontale lijn en niet meer dan twee zones op dezelfde verticale lijn tegelijk bezet worden. Door spelers onderling te laten bewegen, hoopt hij twee tot drie passopties te creëren. Vanuit de defensie wordt het spel verdeeld. Zoek in de opbouw naar de derde of de vrije man. Vorm driehoekjes. Blijf compact als unit.

Guardiola's defensieve organisatie is essentieel voor een team dat veel wil aanvallen. Bij Bayern kreeg Javi Martínez meer dan tweehonderd video's te zien om de specifieke zoneconcepten aan te leren. Erachter zit een duidelijk idee. Guardiola wil dat zijn defensieve unit van vijf aanvallen van de tegenstanders verstikt door hoog druk te zetten. Suffocate is in de loop der jaren een van de lievelingswoorden van Kompany geworden; de opponent niet de tijd geven om te denken en die pass te spelen.

Een methode die er op het trainingsveld eerst wordt ingedramd zonder tegenstander om de bewegingen aan te leren. Vervolgens worden die bewegingen in de dagelijkse rondo's (een cirkel waarin spelers een balletje aan hoge snelheid rondtikken met twee anderen die erop jagen) aan het begin van de training verfijnd. "Voor Guardiola zijn de rondo's het meesterwerk", zegt Kevin De Bruyne. "Het doel is om meer dan zestig simpele passes achter mekaar te halen, omdat de gasten in het midden dan enorm veel moeten lopen."

Daar blijft het niet bij. Liefst ziet Guardiola een opbouw van vijftien passes. Geen doelloze passes in de breedte, hij wil dat ze ergens heen gaan. Balbezit is een doel. Een passingspel waarbij zijn team in positie blijft, maar zich zoals een wurgslang geleidelijk aan om de keel van de opponent wurmt en die zachtjes aan verstikt om een tegenaanval te smoren.

Goede fysieke conditie

In de laatste zone heerst er vrijheid voor de creatieve breinen. Het zijn principes die Guardiola, die zichzelf een ideeëndief noemt, uit het totaalvoetbal van Hollandse meesters als Johan Cruijff en Louis van Gaal heeft gehaald. Het is niet zozeer het systeem dat telt, daarin is hij flexibel, wel het idee erachter: de bal en je eigen spel controleren, niet de tegenstander.

Die totale controle vereist dat de spelers in een goede fysieke conditie verkeren. Dubbele trainingssessies zijn de norm, maar wel alles met bal en met maximale intensiteit. Na tactische trainingen worden ze met video's bijgestuurd. Een overload aan info. Voor elke match bekeek student Kompany minstens vijftien minuten beelden van de tegenstander, om op alles voorbereid te zijn. Kompany: "Wij weten altijd perfect wat te doen."

Bij Anderlecht zal Kompany niet dezelfde kwaliteitsvolle spelers terugvinden als bij City, maar zonder Europees voetbal en dus zonder overvolle agenda zal hij wel meer tijd hebben dan Guardiola destijds bij City en Bayern om het verstikkende positiespel erin te kloppen. Het belooft een uitputtingsslag te worden.