‘Het is een persoonlijke beslissing van Tom’, zei Groen-kopman Wouter Van Besien gisteravond live in Terzake. ‘De persoonlijke aanvallen op Tom werden enorm groot. Er werd heel hard op de man gespeeld en dat weegt natuurlijk zwaar, en dat vertroebelt ook het beeld van Samen. Dat wou hij niet.’ Van Besien deed zijn uitspraken op een moment dat het Antwerpse SP.A-bestuur nog volop in vergadering zat en het nog onduidelijk was of Meeuws effectief zou opstappen.

Bij de SP.A klinkt veel ongenoegen over de snelle communicatie van Van Besien. Alsof hij het lot van Meeuws al definitief wou bezegelen nog voor het partijbestuur zich uitgesproken had. Die ongelukkige communicatie had een omgekeerd effect. Het Antwerpse SP.A-bestuur was in zijn eer gekrenkt: die beslissing kwam alleen hem toe en niemand anders. Alle bestaande ergernis over de kartellijst, zoals de weigering van Groen om ook in districten samen op te komen, kwam naar boven.

‘Tom heeft SP.A Antwerpen opnieuw verenigd’

Meeuws had effectief eerder op de avond laten weten dat hij niet langer op de kartellijst Samen zou staan. Daarbij speelde wellicht mee dat hij wist dat Het Laatste Nieuws vandaag nog een item over hem in petto had. Die krant brengt vandaag het verhaal van een derde factuur bij De Lijn, die Meeuws opgeknipt zou hebben om de goedkeuring van de raad van bestuur te ontlopen.

Maar coup de théâtre vannacht na 4,5 uur vergaderen in Antwerpen. ‘Het partijbestuur heeft zich in volle vertrouwen achter zijn kopman gezet’, zei een geëmotioneerde Meeuws, omstuwd door het Antwerpse partijbestuur. ‘Wij zijn ervan overtuigd dat wij niet zullen meedoen aan een moddercampagne.’

De positie van Meeuws als voorzitter van de Antwerpse SP.A heeft nooit ter discussie gestaan. ‘Tom heeft opnieuw eenheid gebracht in de Antwerpse SP.A-afdeling’, luidt het binnen de partij. ‘Wij willen onze kopman niet zomaar opgeven.’ Na het vertrek van Patrick Janssens kwam de leegte in Antwerpen. Yasmine Kherbache moest vroeger dan gedacht het roer overnemen, maar had snel het gevoel niet genoeg steun te krijgen. Kherbache en Kathleen Van Brempt waren de protagonisten van de malaise waarin de SP.A voor de komst van Meeuws zat. Als Meeuws zou opstappen, dreigt opnieuw de chaos. Er staat geen opvolger klaar.

De discussie ging enkel over het feit of Meeuws nog de geschikte kandidaat was om hét gezicht van SP.A te zijn op de Samen-lijst. Bijna alle bestuursleden namen het woord en al snel werd duidelijk dat het bestuur nog altijd vierkant achter Meeuws stond om de derde plaats op die lijst te bekleden.

Vergadering duurt plots langer

SP.A-voorzitter John Crombez was tijdens een deel van de vergadering aanwezig. Hij kwam rond half elf aan, na zijn optreden in De Afspraak op de VRT. Dat verklaart wellicht waarom de vergadering plots nog een paar uur langer duurde, nadat de pers even na tien het bericht had gekregen dat Meeuws hen binnen ‘vijf minuten’ zou toespreken.

Hoewel de beslissing al was genomen zou de partijvoorzitter nog eens de vraag opgeworpen hebben of het verstandig is om Meeuws op de lijst te houden. Hij zou daarbij ook gewezen hebben op de risico’s voor het kartel. Niet om het bestuur nog van gedachten te laten veranderen, maar om vooral om er zeker van te zijn dat de beslissing goed doordacht was.

SP.A trekt eindelijk een streep

De SP.A voelt zich onevenredig geviseerd met de berichten ‘om te beschadigen’, zei Crombez gisteravond in De Afspraak. Hij verwees daarbij niet alleen naar de berichten over Tom Meeuws, maar ook naar het boek De illegale Ghelamco Arena.

‘Het zal ook niet stoppen. De media moet de politiek keihard controleren. Het is mijn wens en hoop dat de media alle partijen even hard controleren. Insinuaties zijn voldoende om pagina’s in de krant vol te schrijven’, zei hij nog. Hij viseerde ook onomwonden Marc Descheemaecker, de voorzitter van de raad van bestuur van De Lijn, en stelde dat die verantwoordelijk voor de lekken. Descheemaecker zit voor de N-VA in de raad van bestuur. Hij ontkent gelekt te hebben. ‘Crombez is wanhopig, ik begrijp hem wel’, zei hij vanochtend op Radio 1.

In Gent besloot de partij bijna meteen om Tom Balthazar op te offeren na de eerste berichten over Publipart. De intercommunale die zijn bestuurders royaal vergoedde en beschuldigd werd van enkele dubieuze investeringen. ‘Niet omdat ik een ernstige fout gemaakt heb of schuld zou bekennen, maar omdat ik de toekomst van een progressief Gent niet wou laten verlammen door maanden van schandalen en opgeklopte discussies over vergoedingen’, zei hij daarover. Christophe Peeters, de schepen voor Open VLD die in dezelfde situatie zat, bleef gewoon op post.

Bij de SP.A leeft het gevoel dat ze op een hellend vlak zitten. De partij vindt dat het genoeg is geweest om zomaar iedereen op te offeren. Om zomaar te dansen naar de pijpen van iedereen, of dat nu de kartelpartner is of de tegenstand die haar met lekken probeert onderuit te halen. ‘De fierheid van de afdeling was te groot om hun kopman zomaar op te geven’, luidt het.

De kartellijst klapt in elkaar

Het risico dat daardoor de kartellijst in elkaar zou stuiken, nam de Antwerpse SP.A-afdeling er dan maar bij. En dat gebeurde dan ook. Groen trok vandaag de stekker uit Samen. ‘We betreuren dat de Antwerpse SP.A niet de partner is gebleken waarop we hadden gehoopt’, klinkt het bitter.

‘Het zijn onze tegenstanders – niet Groen – die met een nooit geziene, grensverleggende, persoonlijk gerichte lastercampagne mij en SP.A onder druk zetten’, zei Meeuws. ‘Ook mijn nieuwe partner Groen kwam sinds 15 oktober onder druk. Het is die partner die onder grote en onhoudbare druk is gezwicht’. Maar hij blijft mild voor Groen. ‘Ik zal blijven vechten, samen met Wouter. Helaas is dat niet meer onder hetzelfde dak.’

‘Wij kijken vooruit’

‘Dit is geen goeie dag voor iedereen die vindt dat politiek moet draaien om oplossingen voor maatschappelijke problemen, om bescherming van mensen in nieuwe kwetsbaarheid en om het streven naar meer gelijkheid in tijden van grote veranderingen in de samenleving’, reageert SP.A-voorzitter Crombez. ‘Wij kijken vooruit.’