Direct naar artikelinhoud
Opinie

Waarover men niet spreken kan, moet men zwijgen, meneer Elchardus

Luc Denys is advocaat en lesgever vreemdelingenrecht aan de Brusselse Balie.

Mark Elchardus schreef  in deze krant een column over de uitspraak van de Luikse rechter die, op vraag van de Franstalige Liga voor de mensenrechten, de repatriëring van de in het gesloten centrum van Vottem opgesloten Sudanezen tijdelijk verbood, totdat duidelijkheid wordt verschaft of hun gedwongen terugkeer naar Sudan op een voor hen veilige manier kan gebeuren. (DM 14/10) Hij verwijt de rechter aan politiek te doen.

Luc Denys.Beeld rv

De columnist kan een goed socioloog zijn, maar hier slaat hij de bal volledig mis. Om te beginnen beweert hij dat het geen vluchtelingen zijn omdat ze geen asielaanvraag hebben ingediend. Welnu, volgens het VN-Hoog Commissariaat voor de vluchtelingen is iemand vluchteling vanaf het moment dat hij zijn land verlaat om gegronde redenen om als vluchteling erkend te worden, en bijgevolg vooraleer en dus ook zonder dat men zich vluchteling verklaart. 

Natuurlijk is niet iedereen die een asielaanvraag indient een vluchteling, maar hij die erkend wordt, is vluchteling vanaf het verlaten van zijn land en vooraleer de aanvraag wordt ingediend. Ngo’s omschrijven als leugenaars omdat ze over “vluchtelingen” spreken, terwijl het volgens Elchardus gaat om "illegale, economische migranten", toont zijn duidelijke onwetendheid over de materie aan. Ik weet niet of Elchardus de beslissing van de Luikse rechter gelezen heeft (ze staat op de website van de Franstalige Liga), maar de rechter past gewoon het recht toe. 

Artikel 3 EVRM verbiedt een vreemdeling gedwongen terug te sturen indien hij een ernstig risico op foltering of op een onmenselijke of vernederende behandeling loopt. Dat is volgens de rechter het geval. Alleen wanneer blijkt dat de Dienst Vreemdelingenzaken een ernstig onderzoek gevoerd heeft en aangetoond heeft dat er geen ernstig risico bestaat, wat bij mijn weten niet gebeurd is, moet de rechter de vordering afwijzen. De Luikse rechter staat daarmee niet alleen. De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen heeft hetzelfde beslist, een eerste keer op 17 juli en een tweede keer op 26 september, in een kamer met 6 rechters, 3 Nederlandstalige en 3 Franstalige. Doen die rechters volgens Elchardus dan allemaal aan politiek?

Ik weet niet of Elchardus de beslissing van de Luikse rechter gelezen heeft maar de rechter past gewoon het recht toe

Elchardus beweert ook dat “ze niet mogen worden geïdentificeerd”. Het hangt er natuurlijk vanaf wanneer en door wie. Hoe weet hij of deze mensen, of een aantal onder hen, niet voldoende documenten hebben om hun identiteit te bewijzen? Als dat wel het geval is, staat hun identiteit vast en moet geen contact gezocht worden met de overheid van het land van herkomst. 

Het bezwaar van de ngo’s, en trouwens van de hele sector, is enerzijds dat er een identificatie gebeurt door geheime agenten van het Sudanese regime (wat hij “ambtenaren” noemt), en vooraleer vastgesteld werd of ze risico lopen op schending van artikel 3 EVRM. Daardoor lopen ze nog meer risico op foltering in geval van terugkeer. De bewering dat de beslissing van de Luikse rechter (en dus ook van de rechters van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen) ertoe leidt dat iedereen die naar Europa komt op zoek naar een beter leven, niet mag teruggestuurd worden naar een land met een autoritair of een dictatoriaal regime, en dat de beslissing van de rechter een keuze voor open grenzen is, toont eenvoudigweg aan dat Elchardus niets van de toepasselijke rechtsregels kent. Overigens is het reisadvies van Buitenlandse Zaken over Sudan niet positief, zoals hij laat uitschijnen.

Feit is dat de Dienst Vreemdelingenzaken niets doet om duidelijkheid te scheppen over het mogelijk risico in geval van gedwongen terugkeer, terwijl allerlei deskundigen daarvoor waarschuwen. Daar ligt het probleem

Feit is dat de Dienst Vreemdelingenzaken niets doet om duidelijkheid te scheppen over het mogelijk risico in geval van gedwongen terugkeer, terwijl allerlei deskundigen daarvoor waarschuwen. Daar ligt het probleem! Dat de uitspraak van de Luikse rechter, en die van de rechters van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, politiek gevoelig ligt, is juist, maar uitsluitend het gevolg van het gebrek aan die duidelijkheid door DVZ.

In zijn bijdrage gaat het dan nog over tienduizenden mensen die in de Middellandse Zee verdrinken, over het opkomend populisme in Europa, dat we door rechters geregeerd worden, enz. Ieder redelijk denkend mens zal inzien dat de uitspraak van de Luikse rechter daarmee niets te maken heeft. Deze dient alleen de rechtstaat, net zoals wanneer de Raad van State een voor de uitvoerende macht vervelend arrest velt over de onteigening van Doel, een Antwerpse tramlijn, Uplace enz.

Zoals de Oostenrijkse filosoof het al zei: “Worüber man nicht sprechen kann, soll man schweigen”.

Meer opinie? Krijg op zondag en woensdag gratis onze nieuwsbrief OPINIEMAKERS. Inschrijven kan op https://www.demorgen.be/integration/DM_Opinie?v1