Disney koopt deel 21st Century Fox, met mogelijk ingrijpende gevolgen voor tv-, film- en serieliefhebbers
Walt Disney heeft donderdag een van de grootste mediaovernames van de laatste tien jaar bekendgemaakt: het neemt een groot deel van het media- en filmbedrijf 21st Century Fox over, voor 44 miljard euro. Dat heeft mogelijk ingrijpende gevolgen voor tv-kijkers en liefhebbers van series en films. De overname past in een wereldwijde trend.
Grote film-, media- en techbedrijven kiezen er steeds vaker voor hun films, series en sportwedstrijden zelf te tonen aan de kijker. Ze volgen het voorbeeld van Netflix, dat zijn publiek bereikt via internet en geen kabelaanbieder nodig heeft.
Voorlopig zijn veel Disneyfilms en -kinderseries nog te zien op Netflix. Als in de loop van 2018 contracten aflopen, trekt Disney zijn materiaal terug. Door de overname verwerft het een meerderheidsbelang in het videoplatform Hulu en wordt het eigenaar van grote filmstudio's, tv-series en films. Die gebruikt het bedrijf om in 2019 een eigen streamingdienst te lanceren.
Volgens analisten kunnen Disney en Fox samen een film- en seriepakket samenstellen dat misschien wel groter en aantrekkelijker is dan dat van Netflix. Ook op het gebied van sport heeft het bedrijf veel te bieden. Probleem is wel dat Disney relatief laat actief wordt op deze markt en dat sommige concurrenten langlopende contracten met Fox hebben.
Megadeal
'Dit is een megadeal die onderdeel is van een megaspel', zegt Niels Baas, directeur van de Nederlandse streamingdienst NLziet. Volgens hem wordt de tv-industrie ontregeld, net zoals eerder de muziekindustrie is opgeschud door diensten als Spotify. Hij voorspelt dat het traditionele tv-aanbod op termijn plaatsmaakt voor 'een aantal bundels met video on demand', zoals Amazon Prime, Netflix, HBO en allerlei sportpakketten. De vraag is: wie maakt zichzelf onmisbaar? De gemiddelde consument kiest twee of drie bundels, denkt Baas. 'Daarom moet je de beste films en series hebben. Liefst exclusief. Overnames zijn belangrijk om dat voor elkaar te krijgen.'
Het gevolg van dit alles is dat de Nederlandse kijker te maken krijgt met een steeds verder versnipperd aanbod, denkt Fons van Westerloo, voormalig topman van RTL en SBS. 'Nu moet ik vaak al zoeken bij welke dienst ik een bepaalde serie kan zien. Dat wordt nog erger. Op termijn heb je waarschijnlijk vier abonnementen nodig, als je echt alles wil zien.'
Het gevolg van dit alles is dat Nederland te maken krijgt met een steeds verder versnipperd aanbod
Dominantere positie
In Amerika zeggen steeds meer kijkers hun kabelabonnement op. In Nederland zijn de kosten van een abonnement veel lager en loopt het nog niet zo'n vaart. Wel is sprake van een daling, met 0,2 procent per jaar. 'Alles wat in Amerika gebeurt, gebeurt vroeger of later ook in Nederland', zegt Van Westerloo. 'Er komt een moment dat mensen, in ieder geval jongeren, zeggen: ik heb de kabel niet meer nodig, ik kies zelf wel wat ik kijk, en wanneer. Ik durf er bijna vergif op in te nemen.'
Mediabedrijven die willen overleven, moeten groter worden. Een aanzienlijk deel van hun advertentie-inkomsten gaat naar Facebook en Google, en techbedrijven dienen zich nu ook aan als concurrent. Om videoplatforms als Facebook Watch en YouTube Red onder de aandacht te brengen, kopen ze rechten op sportevenementen en produceren ze eigen series. Als zij iets nodig hebben, schromen ze niet om concurrenten op te kopen.
Door de overname krijgt Disney een nog dominantere positie in de filmindustrie. Het is daarom onzeker of de deal helemaal doorgaat; daarover moeten de mededingingsautoriteiten nog oordelen. Een andere grote overname, die van mediabedrijf Time Warner door telecomgigant AT&T, stuit vooralsnog op bezwaren.
Nederlandse omroepen moeten achter aan de rij aansluiten; de meeste buitenlandse series gaan eerst naar streamingdiensten
Onderdeel van de deal: Endemol Shine
Onderdeel van de deal tussen Disney en 21st Century Fox is de overname van het tv-productiebedrijf Endemol Shine, dat onder meer bekend is van de soap Goede Tijden Slechte Tijden. Een woordvoerder van Endemol Shine liet donderdagmiddag weten dat het 'te vroeg' is om in te gaan op vragen over de gevolgen. 'De komende maanden wordt meer duidelijk.'
In een persbericht staat dat Fox Sports geen onderdeel is van de deal met Disney. Het blijft onderdeel van Fox, dat zich gaat concentreren op nieuws en sport. Fox Sports, dat onder meer eredivisieduels uitzendt achter een betaalmuur, wilde geen toelichting geven op het nieuws.
Volgens Fons van Westerloo, oud-topman van RTL, zullen Nederlandse omroepen het steeds zwaarder krijgen, nu de internationale concurrentie toeneemt. 'Ze moeten achter aan de rij aansluiten; de meeste buitenlandse series gaan eerst naar streamingdiensten. Dat is een van de redenen waarom je steeds meer tv-programma's ziet waarin Bekende Nederlanders op reis gaan. Dat is vulling van de zendtijd, bij gebrek aan beter. Gelukkig investeren omroepen ook in sport, nieuws en evenementen, alleen daarmee kun je de strijd van de Netflixen van deze wereld winnen. Maar dat is relatief duur. Het zou me niet verbazen als de publieke omroep op termijn een zender afstoot.'