De cijfers van Jambon zijn uniek, omdat ze per politiezone vertellen hoeveel dronken chauffeurs de politie vorig jaar verbaliseerde. Uiteraard steken grote steden als Antwerpen en Gent fors boven de resultaten van veel kleinere politiezones uit. Zo betrapte Antwerpen vorig jaar 2.157 dronken chauffeurs, dat zijn er elke dag 6. Maar ook in Gent gaat het om zo’n 4 bestuurders elke dag, wat de politie daar deze week “noodgedwongen” deed besluiten het aantal alcoholcontroles fors op te drijven, de enige remedie blijkbaar om chauffeurs op andere gedachten te brengen.

Als je kijkt naar het aantal beboete bestuurders per duizend inwoners, dan vallen de verschillen tussen de Vlaamse politiezones hard op. Zo betrapte de Vlaams-Brabantse politiezone Pajottenland (onder andere de gemeentes Gooik en Lennik) vorig jaar 0,7 dronken chauffeurs per 1.000 inwoners.

Het andere uiterste is onder meer de politiezone Mechelen-Willebroek, al jaren berucht om de vele Wodca-controles. Daar waren er vorig jaar per 1.000 inwoners zo’n 10 betrappingen. In het Brasschaat van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon liepen op 1.000 inwoners zelfs 12 dronken chauffeurs tegen de lamp. Herinner u dat bijna alle schepenen er prijs hadden. Ook Zwijndrecht, op de Antwerpse linkeroever, scoort zeer hoog.

Nog strenger

Over hoe het probleem van alcohol achter het stuur – in ons land jaarlijks goed voor meer dan 4.000 ongevallen – nog strenger kan worden aangepakt, bestaat weinig discussie. Alle experts zijn het erover eens dat de pakkans moet worden vergroot, zijnde nog meer alcoholcontroles dan de ongeveer 1,5 miljoen per jaar die nu worden uitgevoerd.

Dat zegt ook de politie van Gent. “De pakkans moét omhoog”, aldus Jurgen Gouwy, hoofd van de verkeersdienst. “We komen gewoon nog te veel dronken chauffeurs tegen.” Met vorig jaar in het Gentse 359 ongevallen waarbij alcohol in het spel was tot gevolg.

Klik hier om de infografiek in groter formaat te bekijken.

Uit onderzoek van het verkeersveiligheidsinstituut Vias blijkt dat vandaag de dag amper 10 procent van de bestuurders in ons land de pakkans als “groot of zeer groot” beschouwt. “Terwijl dat voor een goed alcoholbeleid in feite 90 procent zou moeten zijn”, klinkt het daar.

N-VA-Kamerlid Koenraad Degroote, die de cijfers bij Jambon opvroeg, pleit echter voor realistische doelen. “Meer controles? Ja, absoluut, want de cijfers zijn niet goed, zeker ook niet in vergelijking met de ons omringende landen. Maar laten we anderzijds de politiezones geen enorme aantallen alcoholcontroles opleggen, die ze onmogelijk op een ernstige manier kunnen uitvoeren. Dat zet ook geen zoden aan de dijk.”

Overigens doet het grootste regionale verschil zich nog altijd tussen Vlaanderen en Wallonië voor. In de jongste gedragsmeting van verkeersveiligheidsinstituut Vias geeft 18 procent van de Walen toe met de auto te rijden onder invloed, wat in Vlaanderen ‘maar’ 9 procent is.

“Je kan niet alles tegelijk doen”

“Er wordt bij ons wel degelijk geregeld gecontroleerd op ­alcohol en drugs”, ­beklemtoont de Gooikse burgemeester Michel Doomst (CD&V, foto), ietwat verrast door de ­bijzonder lage score van zijn politiezone Pajottenland, in de provincie Vlaams-Brabant. “Maar toegegeven, de prioriteit voor onze politie ligt vooral bij overdreven snelheid, gelet op de karrenvracht aan klachten die we daarover dag in, dag uit krijgen. De politie­capaciteit is nu eenmaal beperkt. Je kan niet én veel op snelheid én veel op alcohol controleren. Dan zou al het andere politiewerk blijven liggen. En dat kan ook niet de bedoeling zijn.”

“In Zwijndrecht loop je overal én altijd risico op een bobcontrole”

“We vinden het nuttig én nodig om op een ernstige manier campagne te voeren tegen alcohol in het verkeer”, zegt de burgemeester van Zwijndrecht, André Van de Vyver (Groen, foto). “En dus wordt erop toegezien dat de politie op zeer regelmatige tijdstippen op verschillende locaties in onze gemeente chauffeurs controleert op alcohol, in de hoop zo de boodschap neer te zetten dat je altijd en overal het risico loopt te worden gecontroleerd.”

En met resultaat: per 1.000 inwoners leverde dat in Zwijndrecht – in de provincie Antwerpen – vorig jaar iets meer dan 9 betrappingen op. In absolute cijfers: op een inwonersaantal van ruim 19.000 werden 172 chauffeurs betrapt.

“Nu, dat goede resultaat bereiken we ook wel door de zeer specifieke ligging van Zwijndrecht. Bij ons zijn er voor chauffeurs geen duizend uitwijkmogelijkheden om een alcoholcontrole te ontlopen, wat in een landelijke gemeente misschien wel het geval is. Wie in Zwijndrecht van de ene naar de andere kant van de gemeente wil, heeft vaak geen andere keuze dan een aantal drukke wegen te nemen, zonder veel uitwijkmogelijkheden. Dat maakt dat we met een beperkt aantal agenten zeer efficiënt kunnen controleren.”