Verwerping rechtszaak New York nieuwe klap voor klimaatzaken
Een Amerikaanse federale rechter heeft de klimaatzaak verworpen die New York tegen vijf grote olie- en gasreuzen aanspande. Wederom een deuk in het idee dat individuele bedrijven aan te klagen zijn voor klimaatschade.
Volgens New York zijn Shell, ExxonMobil, BP, ConocoPhillips en Chevron verantwoordelijk voor meer dan 11 procent van de CO2 die mensen sinds de industriële revolutie uitstootten. Daarom wil de stad dat de bedrijven meebetalen aan maatregelen die de stad moet nemen door de klimaatverandering, zoals bescherming tegen overstromingen en hitte.
Volgens de rechter, John Keenan, is het niet aan hem om deze problemen aan te pakken, maar aan de overheid. Hij erkent dat het verbranden van fossiele brandstoffen de belangrijkste oorzaak van klimaatverandering is, maar zou het ‘ernstige inbreuk’ op het buitenlandbeleid van de Amerikaanse regering vinden als binnenlandse rechtbanken zich met internationale broeikasgasuitstoot bemoeien. Volgens een woordvoerder van de burgemeester wil New York in hoger beroep.
Tweede deuk
Vorige maand verwierp een Californische rechtbank met soortgelijke argumenten de klimaatzaken van Oakland en San Francisco. De rechtszaak van New York slaat daarmee een tweede deuk in het idee dat je individuele bedrijven via de rechter verantwoordelijk kunt houden voor hun bijdrage aan klimaatverandering. Zouden rechters hierin wel meegaan, dan liggen megaclaims in het verschiet.
Aanklagers houden dit soort uitspraken goed in de gaten, aangezien dergelijke klimaatzaken nog een relatief nieuw fenomeen zijn, zei Gerrit van der Veen, bijzonder hoogleraar Milieurecht aan de Universiteit van Groningen en advocaat bij AKD, eerder tegen de Volkskrant. ‘Het is nog een beetje aftasten hoe ver je de rechter kunt krijgen. Dat klinkt als een gokwedstrijd. En dat is het ergens misschien ook.’
De komende tijd worden meer uitspraken verwacht. Onder meer het Californische Richmond, Rhode Island en enkele steden in Colorado startten dit jaar rechtszaken tegen olie- en gasbedrijven.
In Nederland klaagde Milieudefensie afgelopen mei Shell aan. De actiegroep eist geen schadevergoeding, maar wil de oliegigant dwingen zich te committeren aan het klimaatakkoord van Parijs. Eerder won Urgenda met een dergelijke aanpak een zaak tegen de Nederlandse staat, die in 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent moet verlagen ten opzichte van 1990. De staat ging in hoger beroep, 9 oktober is de uitspraak.