Opinieblog – Lezers over de droogte: ‘Eens in de twee dagen kort douchen kan toch ook?’

De droogte houdt aan en regen wordt voorlopig nog niet voorspeld. Deze week is zelfs een droogterecord verbroken. Woensdag was het officieel droger dan de meest recente zomerdroogte in 2003.

Hoewel veel Nederlanders genieten van het warme zomerweer, is de droogte die ermee gepaard gaat een bedreiging voor hele populaties zeldzame beekvissen. RAVON, een kennisorganisatie voor reptielen, amfibieën en vissen, sprak zelfs van 'een rampscenario'.

Ook op de Veluwe staat alles in overlevingsstand, zei boswachter Lennard Jasper tegen verslaggever Marjon Bolwijn in de Volkskrant. De grond is kurkdroog, bomen laten hun takken hangen en dieren hebben moeite om nog eten te vinden. ‘Dit is extreem’, zei Jasper. ‘Het lijkt wel herfst.’

Veel instanties hebben tips om de droogte door te komen en de natuur een beetje te helpen. Zo waarschuwt boswachter Jasper gasten om hun auto niet in het gras te parkeren. De warmte van de uitlaat kan namelijk brand veroorzaken.

Waterbedrijven roepen op om minder vaak te sproeien, een regenton te nemen en in plaats van een bad te nemen onder de douche te gaan staan.

Volkskrant-lezer Bob van Dijk uit Groningen vindt het een goed plan om een beetje zuinig met water te doen. Hij gaat zelfs een stap verder:

'We hebben een bijzondere periode van droogte. Minder privé-watergebruik wordt gestimuleerd en Friesland gooit zelfs de druk van de waterkranen naar beneden.

Apart dan dat er bij Jinek op 17 juli zo lacherig gedaan wordt over een oudere man die zegt genoeg te hebben aan één douche per week. Volgens mij heeft hij groot gelijk. Dit was het standaardprotocol in de jaren zestig, maar het heeft een luxe vlucht genomen met een hele douchecultuur van minstens één maal daags gedurende vaak 10-15 minuten. Wát een misplaatst waterverbruik in deze tijden. Eens in de twee dagen kort douchen (5 minuten hooguit), op de andere dagen een washandje over de intieme zones en schoon ondergoed: dat volstaat toch ook?

En de auto gewoon eens niet wassen, ook niet in een zuinige wasstraat. Luxe waanzin.'

Alfons Lammers uit Otterlo reageert op de column van Bert Wagendorp die het geklaag over de droogte in zijn column beschreef. ‘Het is hier tien dagen droog en het lijkt alsof er een plaag van bijbelse proporties dreigt. Terwijl het alleen maar eindelijk eens een keertje niet regent. Ik ben weleens in het buitenland geweest en daar was het zomaar vier weken achter elkaar droog. Niemand had het erover.’

'Maar we zijn Nederlanders, Bert', schrijft Lammers in een ingezonden brief:

'Mogen we van Bert Wagendorp nog steeds niet klagen over de aanhoudende droogte? Mijn milieuvriendelijke wederhelft verbiedt me langer dan 30 seconden te douchen, in de tuin verpieteren de 1-jarigen, het gazon lijkt reddeloos verloren en merels zitten met de snavel open hijgend op de grond.

Nee, een bijbelse plaag is het niet, in sommige buitenlanden is het vast veel erger. Maar we zijn Nederlanders, Bert, na weken zonder regen worden we doodnerveus en gaan we heel rare dingen doen. Bijvoorbeeld dansen als de eerste bui weer valt – de Wagendorp-shuffle.'

Cathy van Beek uit Bodegraven schreef aan het begin van de maand al over mensen die alleen máár droogte kennen:

'Hoelang hebben we hier al ‘droogte’? Twee weken, drie, nou laten we er 4 van maken. Inmiddels is de ‘droogte’ een nieuwsitem geworden en lees ik in de krant, dat een sproeiverbod de oogst zal schaden.

Hoe doen mensen in droogtegebieden dat, waar ze, vanwege de klimaatverandering, al 6, 7, 8 jaar wachten op een druppel regen?'

 Excuses minister Stef Blok - 19 juli

Minister Blok neemt geschrokken al zijn woorden terug over ‘failed state’ Suriname en over zijn idee dat verschillende etnische groepen niet vreedzaam kunnen samenleven. Die woorden klonken tot ver over de grens, zoals bij Al Jazeera en The Washington Post. Volkskrant-lezers reageerden woensdag meteen toen het filmpje met zijn uitspraken was uitgelekt en na zijn onomwonden excuses in het NOS Journaal opnieuw: zijn die excuses genoeg? 

Opstappen

‘Onze minister van Buitenlandse Zaken moet zo snel mogelijk opstappen. De 25 jaar dat ik in het buitenland heb gewoond, waren alleen mogelijk en aangenaam vanwege het multiculturele karakter van mijn woonplekken. Nu wonen mijn dochters, Peruaanse vrouw en ik bewust in Amsterdam-Noord, vanwege zijn multiculturele karakter. De meeste interessante ideeën en kunst worden geboren in multiculturele steden als Istanbul, Amsterdam, New York en Rio de Janeiro. Het is misschien een flauwe woordgrap, maar voor Nederlanders die over onze landgrenzen heen kijken is Stef een blok aan ons been.’

_{Henkjan Laats, Amsterdam, Director Cross Cultural Bridges}

Kies de woorden die verraden wie je echt bent

‘De woorden die je kiest verraden soms ineens hoe je echt over jezelf of een bepaald onderwerp denkt. In een onbewaakt ogenblik komt dat eruit. In professionele settings, wanneer je een houding aanneemt of standpunten moet verdedigen die niet geheel van jezelf zijn, verschuil je je achter woorden die je niet zelf hebt gekozen. In mediatrainingen zullen vele communicatiebureau’s je helpen om deze woorden te vinden, je houvast te geven in een situatie waarin je je eigenlijk oncomfortabel voelt. Niet alleen omdat er een camera op je gericht is, maar vooral omdat je niet jezelf kunt zijn en niet kunt verwoorden wat je zelf vindt. En dan heb je ankers nodig, woorden van anderen.

‘En als je je dan onbespied waant, in een besloten setting, op een onderwerp dat je na aan het hart gaat maar waarover je je als minister van Buitenlandse Zaken beter niet kunt uitspreken, blijken de ankers ineens gelicht en vergeet je alle protocollen, kabinetsakkoorden en standpunten van je eigen partij waar je al tientallen jaren lid van bent. Dan kies je de woorden die laten zien wie je echt bent, die uitdragen wat echt jouw standpunt is. Dan gaat het stromen in jou. Dan blijk je ineens helemaal niet die saaie, gewichtige politicus te zijn die zijn woorden heel zorgvuldig kiest. Nee, dan blijkt Stef Blok gewoon Stef Blok te zijn.

‘De Stef Blok die de volgende dag zijn excuses uitspreekt in het NOS Journaal, afstand neemt van zijn eigen, zelfgekozen, echte woorden, is niet de echte Stef Blok. Dat is de ongeloofwaardige, gefabriceerde Stef Blok. Het toont de onechte wereld die we helaas met zijn allen normaal zijn gaan vinden. ‘Gelukkig, hij snapt ook wel dat hij lomp en onhandig is geweest’, is wat velen nu denken. Maar dat is beyond the point. Stef Blok heeft juist voor het eerst zichzelf laten zien. Hij heeft voor het eerst de woorden gekozen die echt bij hem passen. Ook al ben ik met stomheid geslagen dat je er een dergelijk standpunt op na kunt houden en vind ik dat zijn positie als minister van Buitenlandse zaken onhoudbaar is geworden, vind ik ook dat we Stef Blok het moeten gunnen om gewoon zichzelf te kunnen zijn. Dat hij zich niet meer hoeft te verschuilen achter een waas van onechtheid. Achter woorden die niet de zijne zijn. En dat hij voortaan de woorden kiest die verraden wie hij echt is. Daar heeft hij meer aan. En wij uiteindelijk ook.’

_{Damaris D.M. Beems, Bussum, strategische communicatie}

Blok sprak de waarheid over Suriname

‘Recentelijk heeft minister Blok enkele belangrijke objectieve en controleerbare feiten gemeld aan mensen die in sprookjes geloofden (verkiezingsprogram, regeerakkoord enz.). In Suriname wordt er per capita elf keer zo vaak gemoord als in ons land en is er maximale etnische verdeeldheid; het land wordt bovendien geleid door een veroordeelde drugshandelaar die ook nog van meerdere moorden wordt verdacht (Bouterse). Bestuurlijk bezien is Suriname inderdaad een waardeloos land. Minister Blok zei dus de waarheid aan wereldvreemde onwetenden. Hij heeft hiermee de kenniseconomie gestimuleerd. Dat moet hij vaker doen.’

_{Alphons Mantel, Utrecht}

Als tevreden inwoner van Amsterdam-West voel ik me aangevallen door Blok

‘Stef Blok noemt Suriname een ‘failed state’ en zegt dat wanneer je in Amsterdam-West woont, je enorme last hebt van de bijeffecten van een multiculturele samenleving. Zelf woon ik al tien jaar in Amsterdam-West en heb werkelijk waar nergens last van. Ik breng mijn kleding naar een Turkse kledingmaker, haal eten bij een Surinaams eethuis en mijn lekke band plakt de Afghaanse fietsenmaker. Natuurlijk zijn er issues, maar ik heb me in de wijk nog nooit onveilig gevoeld. Ik voel mij echt aangevallen door het feit dat hij het stadsdeel waar ik met heel veel plezier woon, omschrijft als een probleemwijk en daarbij iedereen over één kam scheert. Hoe kun je aanblijven als minister van Buitenlandse Zaken als je landen en bevolkingsgroepen in binnen- en buitenland schoffeert? Wat mij betreft kun je deze uitlatingen in deze functie niet doen en is zijn positie onhoudbaar.’

_{Liesbeth Boot, Amsterdam}

Geen echte excuses

‘Blok maakt excuus na migratie-uitglijder (voorpagina, 19 juli). Excuses? In zijn brief aan de Tweede Kamer staat dat hij betreurt dat hij aanstoot heeft gegeven. Dat is niet echt ‘Het spijt me zeer’. Verder rept hij in die brief niet over zijn uitspraak dat de oorspronkelijke bevolkingen van Amerika en Australië zijn uitgeroeid. Trump zal er geen punt van maken, want die heeft niets met indianen, maar in Australië is dat een gevoeliger punt. En dat land is voor ons extra belangrijk gezien de MH17-betrokkenheid. Hier heeft Blok even niet erg goed nagedacht en zijn oprechte excuses zeer op zijn plaats.’

_{Jan Tolsma, Monaco}

‘Ik druk me wat primitief uit maar ik loop rond met een rood hoofd van schaamte om wat minister Blok heeft gezegd. Ik schaam me kapot. Dit komt toch ook niet meer goed met onze mensen overzee? Dit is geen flater, het is een schandaal.’

_{Joke Dijkstra, Amsterdam}

Welke multiculturele samenleving is dan wel geslaagd?

‘Jasper Kuipers (VluchtelingenWerk Nederland) is boos. De woorden die minister Blok in besloten kring uitsprak – waarschijnlijk een zeldzame inkijk in zijn ziel – kwamen hard aan, zei hij onder meer in Jinek. Zij ondermijnen nu juist de zaak waar de heer Kuipers en zijn organisatie voor staan, acceptatie van vluchtelingen, en culturen, in een dominante gevestigde samenleving. Inmiddels heeft de minister zich verontschuldigd en zal de storm waarschijnlijk snel overwaaien. Echter, wie geeft antwoord op de vraag? Welke multiculturele samenlevingen zijn geslaagd?

‘De door minister Blok genoemde genetische aanleg tot xenofobie, door Jinek gewogen als zijnde gelijk aan ‘een homeopathische verdunning’, valt overigens ook te lezen in het alom geprezen werk van Jared Diamond, Guns, germs and steel, of recentelijk in Homo Deus van Yuval Noah Harari. Zo ver brengt de minister dus weinig controversieels ten tonele. De vraag is of die persoon die zich zo emotioneert over het bovengenoemde een standhoudend argument kan leveren voor een toekomstig succes van de multiculturele samenleving.

‘Bij blijvende absentie hiervan zal de publieke opinie verder naar rechts doorslaan.

p.s. De uitspraken aangaande Suriname en Polen van de minister – in zijn ambt – worden ook door de schrijver als oerstom beschouwd. Dat terzijde.’

_{Pieter Berghout, Waddinxveen}

Woensdag 18 juli reageerden lezers al op de uitgelekte uitspraken van Blok, nog voor zijn mea culpa.

Volkskrant-lezers reageren verbaasd op de uitspraken van minister Blok (Buitenlandse Zaken). Hij zei vorige week tijdens een besloten bijeenkomst dat hij geen één land kent waar ‘etnische groepen vreedzaam met elkaar samenleven’. Ook noemde hij Suriname een ‘failed state’. Hij heeft geen idee waarover hij praat, stellen enkele briefschrijvers. Een selectie uit de eerste lezersbrieven:

Minister Blok is een onbenul

Hij is onbenullig over de geschiedenis van het Koninkrijk der Nederlanden. Dat is dus inclusief de (voormalige) koloniën. Zijn kennis van de voormalige kolonie Suriname is beperkt.

De oorspronkelijke Amazone-indianen waren te zwak om de Surinaamse natuur-en bodemschatten te ontginnen. Nederland haalde hiervoor slaven uit Afrika naar Suriname. Het begin van de slavernij en de Afrikaanse diaspora.

Toen in 1863 (als een van de laatste landen) de slavernij werd afgeschaft, zat Nederland met de handen in het haar. Wie kon nu in vredesnaam die kostbare natuur- en bodemschatten ontginnen? Na een akkoordje met het Britse East India Company, werden op 5 juni 1873 Indiërs aangevoerd uit India. Het begin van de Indiase diaspora.

Op 9 augustus 1890 werden Indonesiërs aangevoerd uit Nederlands-Indië. Het begin van de Indonesische diaspora. Tot in de jaren dertig van de vorige eeuw vond deze constructie van contractarbeid plaats.

Suriname is een door Nederland, uit economische motieven, opgezette multi-culturele samenleving.

_{Marisol Kemmel, Utrecht}

Blok breekt lans voor nationalisme

De minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok heeft uitspraken gedaan over multiculturele samenlevingen waarvan president Trump nog wat kan leren. Zulke uitspraken zijn werkelijk niet te accepteren van een minister. Indirect breekt hij met zijn uitspraken een lans voor het nationalisme; een ideologie die we met alle kracht moeten bestrijden. Inderdaad zijn veel mensen bang voor het vreemde, kwalijke erfenissen van eeuwen terug. Laat minister Blok daar de aandacht eens op vestigen. Tegenovergestelde denkbeelden over de multiculturele samenleving uiten naar een geselecteerd gezelschap is helemaal funest.

_{Riet Zaal, Rhoon}

Chronisch gebrek aan historisch en hedendaags besef 

De uitspraak van de VVD-minister is schadelijk voor onze diplomatieke relatie met Suriname en is bovendien feitelijk onjuist. Suriname is zeker geen land zonder problemen, maar is volgens de Corruption Perception Index 2017 minder corrupt dan Marokko, Brazilië, Thailand en nog meer dan negentig andere landen.

Meestal duiden we met de term ‘failed state’ landen aan waarvan de regering geen controle meer heeft over het eigen grondgebied, omdat er bijvoorbeeld gewapende milities actief zijn. Daarvan is in Suriname geen sprake. De regering heeft bovendien geen etnische signatuur.

Stef Blok vroeg ook naar voorbeelden van een multiculturele landen waar mensen vreedzaam samenleven. Die kon de minister namelijk niet zelf bedenken. Het is jammer dat geen van de aanwezigen in de zaal Blok erop gewezen heeft dat hij onderdeel uitmaakt van de regering van zo'n land. Nederland is al sinds de 17de eeuw een smeltkroes van onder andere Joden en Hugenoten. Vandaag leven er alleen al in de hoofdstad zo’n 180 nationaliteiten.

Dat weerhoudt de meeste mensen in Nederland er niet van om dagelijks veilig naar hun werk te gaan, samen te sporten en vreedzaam de weekendboodschappen te doen.

Is een land waar je met zo’n chronisch gebrek aan historisch en hedendaags besef minister van Buitenlandse Zaken kunt worden, niet zelf hard op weg om een ‘failed state’ te worden?

_{Wiljan Linders, Amsterdam}

Parkeertarief 'kiss & ride' - 18 juli

Betalen om je vrienden of familie af te zetten op Schiphol. Dat is het plan van de luchthaven om zo goed bereikbaar te blijven. Volkskrant-lezers maken zich druk over een mogelijk parkeertarief voor de 'kiss & ride'. Wat vooral steekt is het argument van Schiphol om met de maatregel de milieuvervuiling terug te dringen.

Zo noemt Hans Arkenbout uit Amstelveen het plan ‘de grap van de eeuw’.

‘Hahahahahaha! De grap van de eeuw: Schiphol overweegt 5 euro per auto te gaan vragen, als je iemand haalt of wegbrengt naar onze nationale luchthaven. Dit onder het mom om de luchtvervuiling terug te dringen. Een kwart van de 70 miljoen reizigers wordt gehaald of gebracht met de auto. Tip: misschien eerst het vliegverkeer terugdringen, met bijvoorbeeld een kerosinetaks of door tickets veel duurder te maken.’

Ook Ap Dominicus uit Ede vindt het onvoorstelbaar dat Schiphol duurzaamheid als motief gebruikt.

‘Argumenten van Schiphol zijn: meer gebruik maken van openbaar vervoer en het is beter voor het milieu. Wat denkt Schiphol van minder vluchten? Nog beter voor het milieu!’

Wil Jansen uit Uithoorn vraagt zich in een ingezonden brief af of de plannen van Schiphol wel wettelijk zijn toegestaan.

‘Het stoppen langs de openbare weg om bijvoorbeeld familie of medereizigers uit te laten stappen, zou door mij mogelijk betaald moeten worden!

Dit is het gevolg als Schiphol (gelegen aan de openbare weg!) het stoppen bij de vertrekhal mag belasten met een betaling. Is er in onze wetgeving niets wat dit onmogelijk maakt? Juristen aan u de taak.’

Schiphol lijkt vooral lief te zijn voor zakelijke klanten, schrijft L. Dederen uit Driebergen.

‘Op Schiphol is het nodige veranderd de laatste jaren. Als je iets meer tijd wilt dan ‘kiss and ride’ dan is er weinig meer wat het comfortabel maakt om dat te doen. De nabijgelegen parkeergelegenheden zijn bijna allemaal omgezet naar Privium garages, oftewel voor de zakelijke betalende klant, die regelmatig reist. Even snel bij de ontvangsthal parkeren (voor een niet te verwaarlozen prijs) is niet eens meer een optie. Net zo min als een paar uur parkeren in P1 om iemand weg te brengen. Dat was al niet goedkoop maar dat heb je over voor je geliefde of familie.’

‘Of je nu met een prijsvechter vliegt of met een duurdere lijnvlucht, Schiphol wil je de trein in hebben. Ook de taxibedrijven worden niet gestimuleerd. Een beetje hypocriet voor een bedrijf dat de hele atmosfeer volpompt met CO2. Ik kan het plan van Schiphol helaas niet anders benoemen dan klantonvriendelijke geldklopperij.’

Top Trump Poetin - 17 juli

Niet alleen in Washington is, door zowel Republikeinen als Democraten, met verbazing en soms afschuw gereageerd op Trumps ontmoeting met Poetin. Ook de Amerikaanse media uiten felle kritiek op de uitlatingen van de Amerikaanse president in Helsinki.

Trump straalde zwakte uit

‘Een persoonlijke en nationale blamage’, was de persconferentie van Trump en Poetin maandag, schrijft The Wall Street Journal in het commentaar.

'Donald Trump vertrok een week geleden naar Europa met een versterkte reputatie vanwege zijn sterke nominatie voor het Hooggerechtshof. Hij keerde maandag terug met een aangetaste reputatie na een tumultueuze week van wat optelt tot een Trump First Doctrine.'

'Trump marcheerde door Europa met meer branie dan strategie. Zijn diplomatie is persoonlijk, geworteld in instinct en impulsiviteit, en hij behandelt andere leiders vooral afhankelijk van hoezeer ze Donald J. Trump prijzen. Hij zegt wat in hem opkomt, en ontkent dat vervolgens als er een backlash is. Hij bekritiseert instellingen en beleidspunten om zich te verzekeren van grote krantenkoppen en kraait dan victorie ongeacht de uitkomst.'

'De wereld heeft zo’n president niet meegemaakt in moderne tijden, en zoals altijd in de Trump Wereld moeten alle anderen zich aanpassen. Laten we daarbij proberen te laveren tussen de critici die het einde van de wereldordening voorspellen en de cheerleaders die alleen genialiteit herkennen.'

'De persconferentie van Trump en Poetin maandag was een persoonlijke en nationale blamage. Op de bühne naast een dictator wiens inmenging in verkiezingen zijn presidentschap zoveel kwaad heeft gedaan, kon Trump zichzelf er zelfs niet toe brengen te zeggen dat hij zijn eigen inlichtingenadviseurs gelooft en niet de sterke man uit Rusland. Het was een zeldzaam moment in zijn presidentschap, waarin Trump zwakte uitstraalde.’

Persoonlijk gewin

The New York Times-columnist Michelle Goldberg was net als iedereen gechoqueerd over de uitlatingen van Trump tijdens de ontmoeting met Poetin in Helsinki. ‘Maar dat had ik niet hoeven te zijn’, schrijft ze.

'Trumps gedrag herinnerde aan zijn uitbarsting bij de Trump Tower na de gewelddadige betoging van white supremacists in Charlottesville vorig jaar, waar hij volhield dat er onder de demonstranten ook ‘zeer goede mensen’ waren. Beide keren zei Trump iets wat in overeenstemming was met wat hij eerder zei. Het schokkende eraan is zijn oprechtheid. Toen, net als nu, dwong het tot een collectief begrip van wat een weerzinwekkende gruwel dit presidentschap is.'

'Niemand kent de precieze contouren van Trumps relatie met Poetin; of Poetin zijn maatje is, zijn mede-samenzweerder of gewoon zijn held. Maar het is duidelijk dat Trump bereid is om de Amerikaanse democratie te verkopen voor persoonlijk gewin.'

'Hij heeft ten slotte op 27 juli 2016 Rusland publiekelijk opgeroepen om de e-mails van Clinton te vinden en publiceren, en we weten nu dat Rusland die dag probeerde het domein te hacken dat door haar kantoor werd gebruikt. De heimelijke verstandhouding tussen Trump en Rusland is altijd open geweest en daagt ons uit om te herkennen wat er voor onze ogen gebeurt.'

Poetin als KGB-kat

Auteur en politicus Dov S. Zakheim benoemt in The Hill het scherpe contrast tussen enerzijds Trumps ferme kritiek op de Navo en de Britse premier Theresa May en anderzijds het ‘liefdesfestijn’ met Vladimir Poetin: ‘Voor zijn Russische ambtsgenoot had de president enkel vriendelijke woorden over; zijn hardste uitspraken richtte hij op zijn binnenlandse tegenstanders. Ondertussen oogde Poetin, die een goedaardige gelaatsuitdrukking liet zien, als de KGB-kat die de westerse kanarie opslokte.

‘Het is misschien voorbarig om te beweren dat Donald Trump, America's wrecker in chief, vastbesloten is de westerse alliantie te ondermijnen. Toch wijst zijn gedrag tijdens zijn Europese bezoek in die richting. Als hij slaagt, zal hij iets bereiken waar Poetin en zijn Sovjet-voorgangers enkel in hun wildste dromen op konden hopen.’

Verraad van rechtssysteem

The Washington Post heeft geen goed woord over voor Trump en spreekt in het commentaar over ‘verraad van de FBI en het Amerikaanse rechtssysteem’: 

'Het beeld dat zal blijven hangen van de top tussen de VS en Rusland in Helsinki is dat van president Trump die naast Vladimir Poetin staat en zegt dat de ‘krachtige’ ontkenning van Poetin minstens even overtuigend is als de unanieme conclusie van de inlichtingendiensten dat Rusland zich gemengd heeft in de verkiezingen van 2016. Trump bleek op één lijn te gaan zitten met het Kremlin en zich te richten tegen de handhavers van het Amerikaanse recht. En dat voor de ogen van Poetin en een wereldwijd publiek.' 

'Trump had gezegd dat hij de Russische inmenging bij Poetin aan de orde zou stellen. Maar zijn verklaringen hadden door Moskou geschreven kunnen zijn. Het is nog onbekend wat Trump en Poetin privé hebben besproken, of dat ze overeenkomsten hebben bereikt. Poetin scoorde een overwinning door als gelijke naast de president te staan ‘met een speciale verantwoordelijkheid voor de internationale veiligheid’, zoals hij zelf zei. Die status is misplaatst, maar verbleekt bij zijn het verraad van de FBI en het Amerikaanse rechtssysteem.'

Terugblik WK voetbal - 16 juli

Mwuah
Oud-speler en coach Jordi Cruijff vond het een zwak WK. ‘Natuurlijk zijn er leuke en spannende wedstrijden geweest met verlengingen en penalty’s, toch denk ik niet dat dit toernooi voor altijd zal worden herinnerd,’ schrijft hij in De Telegraaf.

‘Veelzeggend vind ik ook dat er in Rusland geen nieuwe talenten zijn opgestaan. Luka Modric is al 32 jaar en voor Kylian Mbappé is al 180 miljoen betaald, dus is het niet verrassend dat hij af en toe een goede wedstrijd heeft gespeeld. Als me nu zou worden gevraagd wie de speler van het toernooi is, dan moet ik echt heel lang nadenken en zelfs dan kom ik er niet uit.’

Lang leve de VAR
Voetbalchef Valentijn Driessen heeft daarentegen een duidelijke favoriet: ‘Niet de onzichtbare Luka Modric, niet assistgever en doelpuntenmaker Antoine Griezmann, de nieuwe wereldster Kylian Mbappé of de gisteren uitblinkende Paul Pogba. Nee, de VAR, de Video Assistant Referee, de videoscheidsrechter.’

‘Natuurlijk zijn er kinderziektes te genezen. Maar de eerlijkheid is toegenomen, er worden minder overtredingen gemaakt, minder rode kaarten (4 slechts) uitgedeeld en de schwalbe in het strafschopgebied heeft zijn langste tijd gehad. Daarom was het jammer dat Griezmann met een schwalbe buiten het zestienmetergebied de scheidsrechter en de VAR misleidde in de finale. Maar dat incident neemt niet weg dat de VAR de invloedrijkste ‘speler’ van het WK in Rusland is geweest. Een blijvertje bovendien.’

Ook het NRC Handelsblad roemt het debuut van de videoarbitrage. In het commentaar schrijft de krant dat de VAR dit WK memorabel en het voetbal eerlijker maakte. ‘Al is het voor verbetering vatbaar en nemen scheidsrechters nog verschillende beslissingen bij vergelijkbare overtredingen nadat de beelden langs de lijn bekeken zijn; dat maakte ook de doelpuntrijke WK-finale in Moskou pijnlijk duidelijk.’

Vermakelijk
Spannend en vermakelijk was dit WK, vervolgt NRC. Toch zal dit toernooi niet de geschiedenisboeken ingaan om het hoogstaande voetbal, aldus de krant. ‘Natuurlijk was er wél het attractieve spel van de Belgen met de onnavolgbare acties van aanvoerder Eden Hazard; de ontmaskering door Kroatië van Argentinië en de uitschakeling in de groepsfase van titelhouder Duitsland. En de bloedstollende strafschoppenseries.’

Publiek kreeg te weinig
Columnist Willem van Hanegem geeft dit WK geen voldoende. In het Algemeen Dagblad schrijft hij dat het goed georganiseerd was, maar hij kan zich niet vinden in de voorspelbare teksten dat dit toernooi weer beter en mooier was dan het voorgaande. Volgens hem zullen we wereldkampioen Frankrijk niet herinneren als een mooie ploeg. ‘Het publiek heeft gewoon te weinig gekregen. Ondanks al die goede spelers die bondscoach Didier Deschamps tot zijn beschikking heeft.’

‘Maar’, schrijft hij, ‘ik blijf een voetballiefhebber. Alleen verheug je jezelf vaak op iets wat er in de praktijk helaas niet uit komt. Nu maar aftellen naar de start van het nieuwe eredivisieseizoen.’

Boost voor Frankrijk
David van der Wilde, politiek redacteur voor De Nieuws BV, voorspelde dat winst voor Frankrijk het land een boost kon geven aan sociale cohesie. ‘Het team heeft de meest diverse achtergrond van alle WK-deelnemers. Liefst 78,3 procent van het elftal heeft een migrantenachtergrond. De successen van het diverse Duitse elftal van de afgelopen edities lieten al zien dat winst kleurenblind maakt. Het land kreeg een positiever kijk op migranten.’

Van der Wilde haalt een onderzoek aan naar Afrikaans voetbal waaruit blijkt dat mensen na het winnen van wedstrijden zich veel meer in nationale dan etnische termen identificeren. Volgens hem kan Frankrijk zo’n effect goed gebruiken. ‘Alleen al bij de presentatie van het team werd een giftige discussie gevoerd over het gebrek aan ‘echte’ Fransen in de selectie. Een beetje lucht in dat debat kan geen kwaad.’

Lezersbrieven Navo-top - 13 juli

De Amerikaanse president Trump zette zijn Navo-bondgenoten tijdens de top in Brussel deze week onder druk om meer uit te geven aan defensie. Volkskrant-lezers vinden dat geen goed plan. Zij vragen zich onder meer af of de defensie-uitgaven wel effectief worden besteed. En hoe zit het met Rusland? Moeten  Europese Navo-landen niet juist de banden aanhalen met Poetin in plaats van met Trump?

Piet Buijnsters uit Nijmegen vraagt zich in zijn ingezonden brief af waar het defensiebudget eigenlijk voor bedoeld is.

‘Trump heeft het weer goed bekeken: drastische verhoging van de defensie-uitgaven: gigantische orders voor de Amerikaanse wapenindustrie. Maar om welke potentiële vijanden gaat het eigenlijk? En vallen ze ons nog wel aan met kanonnen, tanks en bommen?

‘Of gaat de moderne oorlogsvoering met cyberaanvallen, maatschappelijke ontwrichting via sociale media en elektronische netwerken? En is de Navo daarop berekend?’

Peter de Kort uit Nijmegen vindt dat de Europese Navo-landen beter de banden met Rusland kunnen aanhalen dan naar de pijpen van Trump te dansen.

‘In plaats van steeds het schoothondje van de VS te spelen en de Amerikaanse wapenindustrie nog groter en machtiger te maken, kunnen de Europese Navo-landen beter de VS bewegen juist minder defensiegeld uit te geven. Zo niet, dan kan die dreigen nooit meer zo kritiekloos hun oorlogen te ondersteunen onder het mom van meer ‘democratie’ en andere lege kreten.

‘Afgelopen moet het zijn met het meegaan in die holle retoriek en statistisch irrelevante cijfertjes van Trump. Laat anders de Verenigde Staten hun eigen gang gaan. Dat doen ze toch al continu. Het lijkt mij verstandiger dat de Europese Navo-landen meer energie steken in betere betrekkingen met Rusland. Dat is een stuk veiliger en goedkoper dan een niet te stuiten wapenwedloop die, op de wapenindustrie na, uiteindelijk alleen maar verliezers oplevert.’

Volgens Jaap de Jonge uit Amsterdam is er geen land dat tegen Amerika op kan, zowel op militair als economisch vlak.

‘Wie tegen Amerika ingaat, riskeert grote problemen. Het vraagt niet meer dan volledige schaamteloosheid om iedereen te laten doen wat je wil als je de president van dat land bent. Trump is dat en bezit die ‘kwaliteit’, en de rest van de wereld kan niet anders dan hem grotendeels volgen. Wat doet Rutte, die zowaar een keertje ‘nee’ heeft durven zeggen toen het hem niks kostte? Hij complimenteert Trump (‘zijn druk is wel effectief’) ermee dat hij ervoor gezorgd heeft dat de meeste landen hun defensie-uitgaven laten stijgen. Wat een wereld. Wat een treurige wereld.’

Frans van Beek uit Maarssen wil Trump uitnodigen om de defensie-uitgaven van de VS terug te brengen naar 2 procent.

‘Goed dat wij, de EU-landen binnen de Navo, ons houden aan de gemaakte afspraak om onze defensie-uitgaven te verruimen tot 2 procent van het bbp. Het tempo is ook overeengekomen – in 2024 moet ieder land op dit niveau zijn aangeland. Laten we de heer Trump uitnodigen om de defensie-uitgaven van de VS ook naar 2 procent te brengen. Zijn hartstochtelijke roep om ‘gelijke monniken, gelijke kappen’ kan immers prima op die manier worden gehonoreerd. Door bijstelling omlaag dus.

‘Vervelend wel dat het militair-industrieel complex in de VS dan wat krimpt, met bijbehorende terugloop van de werkgelegenheid. Maar die kunnen we dan redelijk compenseren door vanuit de EU ons wapentuig voor een deel in de VS te bestellen. Dat bevordert ook nog eens de homogeniteit binnen de Navo-bewapening. Ik zie een win-winscenario met als bonus dat de wereld er zeker niet op achteruitgaat door een wat lager wapenniveau. Ook geen zorgen om de veiligheid, want met 2 procent steken we nog ver uit boven de defensie-uitgaven in Rusland en China.’

Wouter ter Heide uit Zwolle schrijft dat de Navo-top door Trump in chaos is geëindigd.

‘Als reactie daarop had ik verwacht dat Navo-secretaris-generaal Stoltenberg de bondgenoten (inclusief de VS) had opgeroepen tot ‘een pas op de plaats’. Een adempauze om tot zinnen te komen. Het verhogen van de defensie-uitgaven is immers niet te verdedigen in het licht van het alom onderschreven mensenrechten- of vredesideaal: het ultieme doel waaraan ‘alle’ Navo-landen zich hebben gecommitteerd, lang voor de Navo het levenslicht zag. Het licht dat het ‘nooit-meer-oorlog-visioen’ langzaam maar in rook doet opgaan.’

Navo-top Brussel - 12 juli

De Amerikaanse president Trump ging er meteen hard in tegen Duitsland op de Navo-top in Brussel en had geen moeite de toon te zetten. Premier Rutte zei dat hij Trump toch had gecomplimenteerd: de bereidheid in Europese landen om nu echt de defensie-uitgaven te verhogen is sterk toegenomen. Missie geslaagd? Of is de prijs van onderlinge onmin te hoog en riskant? In sommige Europese kranten is begrip voor Trumps eis, in andere overheerst wrevel of ongerustheid. 

‘Donald Trump had al voorspeld dat hij ‘een interessante tijd’ zou hebben deze week op de Navo-top. Europese leiders vreesden dat de Amerikaanse president in het offensief zou gaan tegen de oude bondgenoten. Dus niemand kon zeggen dat hij verrast werd’, schrijft Jennifer Rankin in een analyse in de Britse The Guardian. Bij het ontbijt ging het al mis, gaat ze verder en geeft een verslag van de manieren waarop Europese leiders reageren op Trump, die sprak over de gasaankopen van Duitsland in Rusland en over de belangen van de Amerikaanse sojaboeren. Haar conclusie over hoe het verder moet met het bondgenootschap: ‘Voorlopig voelt het alsof de gehele trans-Atlantische alliantie zijn adem inhoudt en afwacht wat er gaat gebeuren.’

De voorstanders in Europa van verhoging van de defensie-uitgaven voelen zich uiteraard gesterkt door een Amerikaanse president die daarom niet slechts vraagt maar met de vuist op tafel slaat. De Roemeense commentator Horatiu Pepine schrijft bijvoorbeeld op de Roemeense tak van de site van Deutsche Welle dat vooral Oost-Europese landen achter Trumps eis staan. Zij delen niet de geschiedenis van westerse Europese landen die de Amerikaanse bescherming bijna als hun recht zien: ‘Deze visie komt uit de tijd direct na de Tweede Wereldoorlog toen Amerika’s betrokkenheid nog kon worden geïnterpreteerd als een beleid om de beschaving en een bepaalde levensstijl te behouden. West-Europa profiteerde decennialang van die visie, tot het ging geloven dat het die bescherming niet langer nodig had. President Trump heeft gelijk, hoe onprettig dat ook mag zijn voor westerse politieke leiders. Zoals te verwachten viel,  begrepen de Oost-Europese landen zijn boodschap het eerst: Polen, Roemenië en Estland’, (die de 2 procent bbp voor defensie wel halen).

Ook de behoudende Italiaanse krant La Stampa juicht Trumps actie toe. Stefano Stefanini schrijft: ‘Europa leeft van een veiligheidspensioen gegarandeerd door de Verenigde Staten. Dat is een onhoudbare situatie in een tijd waarin de VS militair actief moet zijn aan andere fronten, zoals het Midden-Oosten en Azië. Het ‘vredesdividend’ van na de Koude Oorlog is verdampt. Het valt moeilijk uit te leggen, laat staan te rechtvaardigen dat landen als Duitsland, Italië of Nederland niet bereid zijn de bedragen uit te geven - nodig voor een geloofwaardige defensie. Niet omdat Trump er zo agressief om vraagt maar omdat Europa in staat moet zijn zelf in staat moet zijn zijn veiligheid te waarborgen. In een wereld van toenemende bedreigingen moet Europa ophouden afhankelijk te zijn van Amerikaanse vrijgevigheid.’

De linkse Duitse krant Tageszeitung  gooit het over een andere boeg. Barbara Junge: ‘De goede stap zou zijn om te ontsnappen aan de gevangenis van de 2-procentsafspraak. Een modern defensiebeleid vereist meer dan tanks en gevechtsvliegtuigen waarvoor 2 procent van het bbp van elke lidstaat nodig zou zijn. De VS laten het net goed afweten bij zijn betalingsverplichtingen aan internationale organisaties als de VN. Een modern defensiebeleid zou voorzien in wat nu zo fel wordt bepleit in het migratiedebat. Het zou betekenen te investeren in die regio’s waarin oorlog, vervolging of armoede inwoners dwingen te vluchten. In het licht van de migratiestromen, de doden op de Middellandse Zee en de opkomst van extreemrechts is een hedendaagse definitie van defensiebeleid hard nodig.’

In de Litouwse krant Lietuvos Zinios maakt Medalinskas Alvydas zich juist grote zorgen over de verklaringen van Trump. ‘We zien verklaringen waarin twijfel wordt uitgesproken of het economisch nog wel zinvol is om Europa – de Baltische staten inbegrepen – militaire bescherming te geven en oproepen om daar maar geen Amerikaanse militairen meer naartoe te sturen. Als deze voorstellen in de praktijk worden gebracht, blijft de Navo in puin achter. Sinds 2004, toen Litouwen toetrad tot de EU en de Navo, is er geen moment geweest dat zo belangrijk is voor de veiligheid van ons land als nu. Poetins beleid voor onze regio hangt ervan af.’

België haalt WK-finale niet - 11 juli

Frankrijk is door naar de WK-finale ten koste van België. Zo blikt de Belgische pers terug op de wedstrijd:

De Morgen kopt in chocoladeletters: ‘Merci Duivels’.

Het ‘dagvers’ van de ‘moderne rederijker’ Stijn De Paepe vangt het Belgische gemoed mooi (met een politiek tintje):

Laat ons onze godenzonen
Nog een laatste eer betonen
Na hun matchen van de eeuw.

Laat uw driekleur nog wat hangen.
Wil hem niet meteen vervangen
Door een vaandel met een Leeuw.

De droom is voorbij, maar de boodschap blijft

In het hoofdcommentaar van De Standaard hekelt Bart Sturtewagen de politieke lading die aan de WK-deelname werd gegeven, en prijst hij de prestaties van het nationale elftal:

‘De Rode Duivels verdienen beter dan te moeten fungeren als degenen die alle zwakten, alle tegenstellingen, alle ongerechtigheden van een ingewikkeld land kunnen overwinnen. Dat was nooit hun opdracht of hun missie. Die was mensen te laten dromen. Ze hebben dat tot gisteren gedaan met een flair die voor altijd hun verdienste zal blijven.

‘Vandaag overheerst de ontgoocheling. Toch zijn er bakens verzet. De Duivels hebben laten zien welke kracht er uitgaat van vertrouwen, ploeggeest en gedrevenheid. (…) De nederlaag tegen Les Bleus doet daar niets van af.

‘De droom is voorbij. Maar de zomer van 2018 zal altijd een ijkpunt blijven, die lange, droge weken toen niets onmogelijk leek. De overlevering zal de heldendaden alleen nog groter maken. Ook na gisteravond kan niemand beweren dat het niet de moeite waard is om tenminste te proberen de beste te zijn, ook al lijkt dat doel veraf. Het is een boodschap die gehoord is, ook in straten en op pleintjes waar dat verhaal vaak wordt verstikt. We moeten hopen dat ze niet zomaar verdwijnt.’

‘Ongelooflijke hoop is verdampt’

In de Franstalige krant Le Soir, geeft Christophe Berti een weemoedig commentaar:

‘Het is voorbij. Nou ja, niet echt, want de Belgen spelen zaterdag voor de derde plaats op het wereldkampioenschap, maar de ongelooflijke hoop die sinds enkele dagen door het hele land trekt, de hoop de wereldbeker van het voetbal te winnen, de absolute Heilige Graal van sport nummer één, is verdampt op een avond in Sint-Petersburg.

‘Een klein doelpunt dat het verschil maakt. Een klein doelpunt dat een lotsbestemming verandert en die een droom tot werkelijkheid maakt of tot eeuwige spijt, naar gelang het kamp waartoe men behoort.

‘(..) Want dit is de allergrootste verdienste van de Rode Duivels: ze hebben plezier en trots gegeven aan een heel land, drie weken lang. Men heeft, voor het moment, de ruzies en problemen vergeten, om een paar dagen te beleven van gedeelde emoties. Eenvoudig, besmettelijk, waaraan men zonder twijfel wreed gebrek voelt. En toen, dat is duidelijk, is er een oorverdovende stilte neergedaald over het koninkrijk klokslag tien uur.

‘(..) Men had er duidelijk wat meer van gewild, en dat is zonder twijfel nieuw in de geestelijke staat van België. De mogelijkheid bestond om helemaal tot het einde door te gaan. Maar we moeten het beeld koesteren van deze formidabele groep, die talent koppelde aan solidariteit, de wil om te schitteren en die glimlachen bracht van Brugge tot Arlon.’

Frans ‘antivoetbal’

Hoe blikken de spelers zelf terug op de wedstrijd? Waar speler Kevin De Bruyne het spel van de Fransen slim noemt, hekelen Thibaut Courtois en Eden Hazard het ‘antivoetbal’ van de Fransen. ‘Ik verlies liever met dit België dan dat ik win met dit Frankrijk’, citeert Het Nieuwsblad Hazard.

Oud-bondscoach René Vandereycken verklaart tegen dezelfde krant dat je de Fransen geen antivoetbal kunt verwijten: ‘Antivoetbal is de bal in de tribune trappen en fouten maken. Defensief, georganiseerd voetbal spelen is niet spectaculair, maar daarom nog geen antivoetbal.’ Volgens hem was de 1-0 niet verdiend, maar een knappe goal waarbij de Belgische verdediging te laat in actie kwam. ‘Ik vind dat de ­Belgen zich over de hele wedstrijd weinig konden verwijten op dat ene moment na.’

Vertrek Boris Johnson - 10 juli

Na Brexit-minister David Davis diende ook minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson zijn ontslag in uit onvrede over de Brexit-koers van May. Wat schrijven de Britse media over zijn vertrek?

‘Opgeruimd staat netjes’

‘De heer Johnson is de meest overschatte Britse politicus, met name door hemzelf’, tekent The Guardian op in een nietsontziend hoofdcommentaar. ‘Hij was een schandalig waardeloze minister van Buitenlandse Zaken. Hij verminderde zowel het aanzien van Groot-Brittannië in de wereld als zijn eigen reputatie door hoe hij zijn rol vervulde, niet in de laatste plaats door zijn lof voor Donald Trump. Hij was simpelweg niet opgewassen tegen de baan. Meneer Johnson gaat niet voor ernst, hij gaat voor eigenbelang. De Britse regering is beter af zonder hem. De Tory-partij moet zichzelf niet voor de gek houden dat hij het antwoord is op zijn problemen.’

Trek lering uit het vertrek

The Telegraph schijnt in het hoofdcommentaar om een andere reden een positief licht op het aftreden van Johnson: de krant hoopt dat het vertrek van Davis en Johnson ervoor zorgt dat May haar Brexit-scenario herziet: ‘De Chequers-deal is een slecht pakket van voorstellen dat de EU zal aanmoedigen om nog meer concessies te eisen.

‘(…) Mevrouw May blijft beweren dat het Verenigd Koninkrijk de douane-unie en de vrije markt zal verlaten, maar de Chequers-overeenkomst betekent dat we elementen van beide zullen behouden. We zullen ons niet alleen in de nabije toekomst aan EU-regels moeten houden, zonder enige inbreng in het regelgevingsproces, maar ook moeten meebetalen aan de Brusselse begroting om toegang te krijgen tot de markt.

‘De heer Johnson zegt dat we een kolonie zullen zijn van de EU. Zijn conservatieve parlementsleden daar blij mee? En zo nee, wat stellen ze voor om daaraan te doen?’

‘Laatste kans voor Johnson om troon te bestijgen’

‘Net als de heer Davis, was Johnson al langere tijd niet enthousiast over de verzachtende Brexit-koers van de regering. Hij koestert al lang ambities om de Conservatieve Partij te leiden, en heeft mogelijk berekend dat áls het leiderschap van May wordt uitgedaagd, dit de laatste kans is om de troon te bestijgen’, schrijft The Economist.

Vooralsnog houdt May zich echter sterk volgens het weekblad: ‘Onmiddellijk na het aftreden van Johnson, was May gedwongen om haar Brexit-plan in het Lagerhuis te verdedigen. Ze verdedigde haar positie sterk en kreeg de steun van remain-ministers van de Tory-partij, die hopen dat de premier eindelijk de moed heeft verzameld om de harde Brexiteers onderuit te halen.’

Bewuste strategie van May?

Volgens politiek commentator Robert Shrimsley van de Financial Times heeft May het gebrek aan ­concrete plannen in het Brexit-kamp ­gebruikt om het kabinet richting een meer realistische Brexit te krijgen. ‘Ze heeft de Brexiteers in haar regering gespleten. Sommigen, zoals Michael Gove en Dominic Raab, ondertekenden haar plan, misschien omdat ze zagen dat dat nodig was om de Brexit veilig te stellen. Belangrijker is dat de premier heeft laten zien dat ze bereid is om het nationale economische belang boven partijbelangen te stellen.’

‘Europa zal deze Brexit afwijzen’ - 9 juli

Theresa May wordt vaak zwak en besluiteloos genoemd, stelt The Economist in zijn commentaar over de Brexit-koers van de Britse premier. ‘Maar ze heeft dat weerlegd met haar bijeenkomst op het landgoed Chequers, haar officiële residentie op het platteland. Daar duwde ze haar plan voor een zachtere Brexit erdoor. Een staalharde May zei na de bijeenkomst dat de dagen van onderlinge meningsverschillen voorbij waren.’ Niet dat dat haar veel zal helpen, want de kans is zeer groot dat Europa nee zegt tegen haar plannen.

‘De volledige details zullen in een ‘whitepaper’ later deze week worden gepubliceerd’, schrijft de krant. ‘De voorstanders van een harde Brexit zijn inmiddels verbijsterd door haar voorstellen. De Britten verlaten de interne markt en de douane-unie om er vervolgens vrijwillig bij te blijven. Minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson sprak over het ‘oppoetsen van een drol’. Maar er is een andere route naar een harde Brexit: dat de EU haar plan afwijst. Europese leiders hebben duidelijk gemaakt dat ze niet zullen accepteren dat Groot-Brittannië selectief winkelt door de voordelen van de gemeenschappelijke markt te benutten en de bijbehorende verplichtingen niet te accepteren.

‘Maar omdat dit whitepaper het eerste volledige voorstel is van Groot-Brittannië sinds het referendum van juni 2016, zullen de Europese leiders de voorstellen wel nauwkeurig bestuderen en daarna over die details gaan onderhandelen. Maar dan komen de echte problemen. May denkt dat ze politiek gesproken niet verder kan gaan met de verzachting van de Brexit, Maar de EU-leiders zullen veel meer willen, waaronder het voortzetten van betalingen voor het EU-budget. Het meest gevaarlijke is dat ze aanvaarding van het principe van het vrije verkeer van EU-burgers zullen eisen. May zei dat ze het vrije verkeer zal stoppen, om er een ‘mobiliteitsplank’ tegenover te zetten. Als dat niet genereus genoeg is, zal de EU het afwijzen.

‘Sommige Brexiteers hopen dat ze dan weg kunnen lopen zonder een deal. Het kabinet heeft als zoethoudertje gezegd voorbereidingen te zullen treffen voor zo’n uitkomst. Maar in de praktijk is het al veel te laat. Een no-deal volgend jaar maart zal catastrofale effecten hebben op de economie.’ 

The Economist constateert dat Mays zachte Brexit zal winnen. ‘Brexiteers hebben dat alleen aan zichzelf te danken. In de twee jaar na het winnen van het referendum zijn ze er niet in geslaagd met een overtuigend en werkbaar alternatief te komen.’

WhatsApp-blunder Ploumen – 6 juli

‘Ontzettend akelig’, noemt Lilianne Ploumen haar WhatsApp-blunder. Het PvdA-Kamerlid wilde een vertrouwelijk bericht aan Lodewijk Asscher sturen, maar deelde dat per ongeluk als WhatsApp-status met al haar contacten. Ze begrijpt niet wat er misging, ‘blijkbaar is er technisch iets fout gegaan’, zei ze tegen De Telegraaf.

Ploumen schreef dat schoolbestuurder en PvdA-senator André Postema de ‘eer aan zichzelf moet houden’ na de fouten op VMBO Maastricht waardoor 354 leerlingen nog geen diploma konden krijgen.

Volkskrant-lezers reageren ook op de app-fout. Zo gunt Marlon Witteman uit Haarlem Ploumen het voordeel van de twijfel.

‘Hallo, heeft u nooit misgekleund met een mail of app? Al ben ik niet Bijbelvast, het gezegde ‘wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’ is hier echt van toepassing. Toen bleef het stil in de vijver.

‘Lilianne komt op mij over als een integere politica, niet iemand die zomaar lekt of spelletjes speelt. Gun haar het voordeel van de twijfel. Overigens: wie is het niet eens met haar app?’

Jan Pijpker uit Uithuizermeeden is het daar duidelijk niet mee eens. Hij vindt dat de PvdA een partij is geworden die alleen nog maar aan zichzelf denkt.

‘In het debat over André Postema schrijft Lilianne Ploumen dat het debat het slechtst denkbare scenario is voor ons. Gelukkig lekt zo’n bericht uit. Het toont eens en te meer dat de PvdA verworden is tot een partij die alleen aan haar eigen belangen denkt. Geen woord over de leerlingen die de dupe zijn geworden van de heer Postema, die er ondanks zijn hoge salaris niets van heeft gebakken. Nee, alleen maar de zin: hoe komen we hier zo ongeschonden uit als partij. Je moest je schamen!’

Dick Haan en Jurjen Born uit Linschoten vinden het vooral fascinerend dat alle Haagse pijlen – zoals ook het appje van Ploumen – zich richten op onderwijsbestuurder en PvdA-senator Postema, terwijl de minister en de Onderwijsinspectie buiten schot blijven.

‘Dit landelijke probleem wordt even snel lokaal opgelost in de hoop dat er ondertussen puin wordt geruimd in het land. Gaat natuurlijk niet gebeuren zolang er nog een ernstig capaciteitsprobleem is met docenten, gebrekkige roosters en verschil in niveau. Deze misstanden in het onderwijs zijn een landelijk probleem dat je niet met symboolpolitiek oplost.’

‘Opvallend hoe enthousiast de Kamerfracties uit zijn op bloed en tollende koppen. Waarschijnlijk om hun eigen onvermogen in de afgelopen jaren te verbloemen. Misschien verstandig om Postema zijn missie te laten voltooien om het onderwijs in Limburg meer maatwerk te laten zijn. Om te beginnen met het verkleinen van scholenkoepels in Nederland.’

Volgens Heleen den Beer Poortugael uit Soest zou het de PvdA juist sieren als die zich achter haar senator schaart.

‘Weer gaat het om imago en niet om inhoud. Als Postema schuldig blijkt, moet hij hangen. Tot die tijd zou het de PvdA sieren als zij zich achter haar senator zou scharen en niet meedoet met gemakkelijk wolvengehuil van andere partijen. Laat de partij zich inzetten voor een goede oplossing voor de gedupeerden en verbetering van de kwaliteit van het (vmbo-)onderwijs. Kan iemand mevrouw Ploumen daarover bellen?’

Tot slot plaatst Boudewijn Otten uit Groningen een kritische noot bij de lovende woorden van decaan Rein de Wilde, die nauw met Postema heeft samengewerkt in Maastricht. Hij noemde hem in de Volkskrant een ‘prettige bestuurder’.

De Wilde: ‘In de berichtgeving (…) kom je nooit tegen dat negentig procent van LVO goed functioneert.’ Negentig procent, dat klinkt inderdaad dik in orde, maar een bestuurder draagt ook (en misschien wel juist) de verantwoordelijkheid voor die tien procent die misgaat. Besturen vergt toewijding, aandacht en een goed oog voor risico’s, anders gebeuren er ongelukken. Voor in de bus hing vroeger een bordje met de tekst ‘niet praten met de bestuurder’. Het zou in menig bestuurskamer niet misstaan.’

Polen – 5 juli

Nadat de Poolse rechts-­nationalistische PiS-regering een groot aantal (kritische) rechters op straat heeft gezet, lopen de gemoederen hoog op. Hoofdredacteur Boguslaw Chrabota van de conservatieve Poolse krant Rzeczpospolita waarschuwt dat de regering niet te ver moet gaan met de justitiële hervormingen.

‘De PiS heeft uitgelegd dat het simpelweg voldoet aan zijn verkiezingsbeloften en dus aan de verwachtingen van de kiezers. Toen beloofde het om het ineffectieve rechtssysteem te hervormen. (…) Dit waren eisen die steun verdienden.

‘(...) Maar niemand sprak in de verkiezingscampagne van het schenden van de grondwet, niemand kondigde personeelszuiveringen in het hooggerechtshof of de Hoge Raad aan, niemand sprak over een fundamenteel conflict met de Europese instellingen. Als deze dingen in de verkiezingscampagne waren aangekondigd, zou Polen waarschijnlijk een andere regering hebben gehad.’

Commentator Wojciech Czuchnowski van de Gazeta Wyborcza denkt dat er verandering op komst is:

‘De mensen die zich de afgelopen dagen voor het Hooggerechtshof hebben verzameld, zijn terecht tot de conclusie gekomen dat twee machten – de wetgevende en de uitvoerende macht – een aanval uitvoeren op de derde macht, de rechterlijke macht, in strijd met de grondwet.

‘(…) Nooit eerder hebben rechters zo’n enorme steun van normale mensen ervaren. Dit was een geweldig moment. Is het een ontwaking? Ik voel verandering in de lucht. Dit is iets dat de machthebbers moeten vrezen, ondanks hun leugenachtige propaganda. Mensen zeggen van zulke momenten dat ze historisch zijn.’

De Spaanse krant El País roept in het hoofdcommentaar de EU op om de Poolse burgers te ondersteunen.

‘Polen voert wetten door die de scheiding der machten verzwakken, die het land in een gevaarlijke autoritaire richting leiden en die botsen met EU-waarden.

‘(…) Een land met een pijnlijke en moedige geschiedenis doet afstand van het belangrijkste dat het heeft bereikt met zijn strijd voor democratie. En het valt in handen van een nationalistische en ultraconservatieve regering die de rechterlijke macht op de meest obscene manier wil controleren.

‘(…) De EU voldoet aan haar plicht door een inbreukprocedure tegen Polen te starten. Het is van het grootste belang dat de Poolse burgers, die demonstreren tegen de antidemocratische misstanden van hun regering, ondubbelzinnige steun van hun Europese vrienden en partners krijgen en er zeker van kunnen zijn dat de EU hen niet in de steek zal laten.’

Het Duitse dagblad Tageszeitung schrijft in een commentaar:

‘Polen is geen democratische rechtsstaat meer. De Poolse nationaal-populistische regeringspartij Recht en Gerechtigheid (PiS) heeft haar doel bereikt. De in de Poolse grondwet verankerde scheiding der machten is sinds woensdag opgeheven. De wet over de gedwongen pensionering van de rechters van het hooggerechtshof is de laatste in een lange rij wetten met als doel de rechterlijke macht te politiseren.

‘(…) De Poolse samenleving protesteert weliswaar fel tegen de groeiende willekeur bij Justitie, maar uiteindelijk blijft de enige hoop een definitief ingrijpen van de Europese Commissie, de Europese Raad en als laatste het Europees Hof. De EU is maandag een inbreukprocedure tegen Polen begonnen, maar de EU-molens malen veel te langzaam. Waarschijnlijk komt de redding uit Brussel te laat voor de Poolse democratie.’

Oud opinieblog – 4 juli

Lees hier ons vorige opinieblog terug.