Er is onvrede bij de werknemers over de pensioenmaatregelen van de regering, het mislukt overleg over de zware beroepen en de groeiende onrust over de koopkracht. Dat laatste is vooral de voorbije weken gegroeid, onder invloed van de acties van de ‘gele hesjes’. “Het is een zweer die begint open te barsten”, omschrijven de vakbonden de groeiende eis om meer koopkracht. Kop van Jut bij de werknemers zijn niet alleen de regering, maar ook de werkgevers. Het afspringen van het overleg over de zware beroepen wordt hen zwaar aangerekend. Daarom ook dat de metaal-, textiel- en voedingsbedrijven voorop lopen in de actie van vandaag. In meer dan 260 metaal- en textielbedrijven wordt er gestaakt in het kader van de nationale actiedag. In vele andere honderden bedrijven wordt op een andere manier actiegevoerd.

HINDER BIJ DE LIJN.

Door de actiedag is het bus- en tramverkeer van De Lijn op heel wat plaatsen verstoord. Op zowel de stads- als de streeklijnen in heel Vlaanderen is er hinder. “Wij raden mensen aan voor vertrek de website van De Lijn te raadplegen. Vanaf 7u publiceren we daar een gedetailleerd overzicht met de hinder op ritniveau. Sowieso moeten reizigers rekening houden met hinder in alle regio’s”, zegt Sonja Loos, woordvoerster van De Lijn.

In de stad Antwerpen is het tram- en busnet ernstig verstoord. Ongeveer 30 procent van de tramchauffeurs was om 07.00 uur aan de slag. De meeste tramlijnen rijden om het half uur, uitgezonderd tramlijn 5 en 3. Tramlijn 5 rijdt om de 20 minuten, tramlijn 3 haalt de 30 minuten frequentie niet. Ook op stadslijnen 1, 13, 30, 32, 33 en 36 is er zware hinder. De dienstverlening in Mechelen is eveneens ernstig verstoord en in Turnhout is slechts 15 procent van de bussen uitgereden.

In Limburg zijn twee op de drie chauffeurs uitgereden. Op de meeste lijnen vallen ritten weg. De hinder is voelbaar op de streeklijnen in de hele provincie. Ook op de stadslijnen van Hasselt, Genk en in mindere mate ook Tongeren en Sint-Truiden rijden beduidend minder bussen dan op een gewone vrijdag. Bij de belbussen kunnen niet alle gereserveerde ritten gereden worden. Dat is bijvoorbeeld het geval in Lommel en Sint-Truiden. De Lijnwinkels van Hasselt en Genk blijven dicht en de mobiele Lijnwinkel staat vandaag niet in Sint-Truiden.

In Gent zijn niet alle bussen en trams uitgereden. Tramlijn 1 rijdt momenteel om de 15 minuten. Tramlijn 2 en buslijnen 3 en 5 rijden om de 30 minuten. Tramlijn 4 (kant UZ en Ledeberg) rijdt om de 40 minuten. De buslijnen 6, 8, 9, 17, 18, 38 en 39 rijden helemaal niet. Na 20.00 uur zullen er in Gent geen stadslijnen meer rijden. Ook de stadsnetten van Aalst en Sint-Niklaas ondervinden hinder. In Aalst wordt 5 procent van de stadslijnen gereden, in Sint-Niklaas 50 procent. Op de streeklijnen is er ook hinder: in de streek rond Gent rijdt 75 procen van de bussen. In de Denderstreek is dat 75 procent, de Vlaamse Ardennen 80 procent. In de regio Sint-Niklaas rijdt 60 procent.

De vakbondsactie veroorzaakt grote hinder in heel de provincie Vlaams-Brabant, zowel voor het stadsnet van Leuven, de druivenstreek, het Pajottenland als het Hageland. Ook heel wat schoolritten vallen weg.

In de provincie West-Vlaanderen rijdt ongeveer 80 procent van de bussen en trams. In de loop van de dag kan de situatie nog veranderen, benadrukt De Lijn.

Bij het spoor zal er normaal gezien geen hinder zijn.

LUCHTVAART.

Op de luchthaven zijn de bagage-afhandelaars opgeroepen om te staken. Maar vrijdagochtend valt daar voorlopig niet veel van te merken. Op Brussels Airport verloopt alles vlot.

Het vrachtverkeer op Brucargo ondervindt wel stevige hinder. Zowel de aankomende als vertrekkende vluchten zijn grotendeels afgelast.

Het was aangekondigd dat er een verminderde capaciteit zou zijn bij de bagageafhandeling voor de passagiersvluchten, maar ook het vrachtverkeer op de luchthaven is stevig aangetast door de actiedag van de vakbonden.

Bij de vertrekkende vluchten zijn er acht van de twaalf vluchten afgelast. Nog twee vluchten hebben vertraging voor het opstijgen. Vrijdagavond zijn er nog twee vertrekkende vluchten gepland die nog niet afgelast zijn.

Bij de aankomende vluchten is de hinder even groot, want zeven van de elf vluchten die op Brucargo moesten landen zijn daar afgelast. Vrijdagochtend kwamen wel al drie vluchten met vrachtverkeer aan op Brussel Airport. Een laatste vlucht is nog voorzien om vrijdag namiddag te landen.

BLOKKADES.

In Waals-Brabant worden vrijdag op de nationale actiedag van de vakbonden verscheidene industriezones geblokkeerd. Dat is het geval in Tubeke, Nijvel en Waver. In verscheidene grote bedrijven in de provincie wordt gestaakt, onder meer in farmareus GSK in Waver. Op de RN25 houdt de socialistische vakbond vanaf 08.00 uur een langzaamaanactie.

Ook in Henegouwen worden verscheidene industriezones geblokkeerd, onder meer in Moeskroen, Doornik, Aat, Antoing en Leuze. Voorlopig gebeurt dat zonder incidenten.

LEES OOK. Vakbondsmilitant aangereden aan stakerspost

In Gent lopen de vakbondsmeetings en de blokkades die daarmee gepaard gaan op hun einde. Van ‘s ochtends vijf uur tot iets over 13.00 uur ‘s middags werd de Meulestedebrug bezet door vakbondslui. De Kennedylaan, ter hoogte van de Skaldenbrug werd omstreeks 08.00 uur een halfuurtje afgesloten. Rond 11.00 uur werd de hele actie aan het industriepark daar afgebroken en verplaatsten de vakbondslieden zich naar de Meulestedebrug voor een slotmeeting. De stakingen in de verschillende bedrijven gaan nog een hele dag door.

In Wilrijk bij Coca Cola ligt de productie volledig stil. De poorten blijven vrijdagochtend dicht. Bij LU in Herentals liggen de productielijnen ook helemaal stil. Voor de poorten staan vuurkorven. Bij de site van Milka vlakbij wordt er ook niet gewerkt.

Ook bij het distributiecentrum van Delhaize in Vilvoorde zijn er stakersposten.

“In een negentigtal bedrijven in Oost-Vlaanderen zijn er acties vandaag, daarvan liggen er een veertigtal volledig plat”, zegt Marc Staelens gewestelijk secretaris Gent-Eeklo van ABVV-metaal. De belangrijkste daarvan zijn Volvo Cars, Volvo Trucks, Volvo-toeleverancier Tower Automotive, Honda, Bekaert Aalter, ... Arcelor Mittal ligt gedeeltelijk plat, niet volledig, want daar worden op stakingsdagen traditiegetrouw mensen opgevorderd.

De vakbonden voeren ook filterblokkades uit aan afrit 26bis in Lummen en aan de afrit Zolder-Terlaemen in Heusden-Zolder. De acties zorgen voor een moeilijke doorgang voor bestuurders. De wegpolitie meldt dat er een manifestatie op de E313 ter hoogte van Lummen in beide richtingen plaatsvindt. Ook aan de afrit Zolder-Terlaemen wordt actie gevoerd. De acties vinden plaats aan de afritten en de wegen na de afritten, waardoor er mogelijk een moeilijke doorgang voor het verkeer is. De wegpolitie adviseert om de afritten te vermijden.

Een zestigtal leden en militanten van BBTK Limburg trok vrijdagvoormiddag van Carrefour in Shopping 1 naar het Genkse stadhuis. Omdat steeds meer mensen het moeilijk hebben, roept de vakbond op om de koopkracht te verhogen. “We hebben ook met burgemeester Wim Dries gesproken, die bevestigde dat hij dagdagelijks mensen spreekt die het moeilijk hebben. Dat bewijst waarom de koopkracht zo belangrijk is.”

Bij Audi Brussel in Vorst ondervindt men lichte hinder vanwege de nationale actiedag. Zo’n 20 tot 30 procent van de werknemers ontbreekt op de werkvloer en dus draaien niet alle afdelingen op volle toeren.

Over alle afdelingen heen is gemiddeld 70 tot 80 procent van het personeel aanwezig. Enkele afdelingen zijn harder getroffen en daar kan de productie niet voor de volle 100 procent draaien. Er worden bij Audi Brussel wel geen ingangen geblokkeerd door stakingsposten.

Op initiatief van de socialistische vakbond ABVV trokken vrijdag zeshonderd manifestanten door de binnenstad van Leuven voor een solidaire samenleving. De actie “De warmste manif” draaide rond vier syndicale eisen: koopkracht, werkbaar werk, investering in publieke diensten en eerlijke pensioenen.

Het initiatief ging uit van de afdeling Vlaams-Brabant van het ABVV. “Wij roepen een halt toe aan het kille beleid. We gaan voor een maatschappij waarin mensen voor elkaar zorgen en armoede geen enkele kans meer krijgt”, zei provinciaal secretaris Steven Marchand.

HUISVUILOPHALING.

In Wallonië en Brussel is de vuilnisophaling verstoord. “In Brussel kon de ophaling grotendeels doorgaan, maar een stakingspost bij de verbrandingsoven verhindert de vuilniswagens om het afval af te laden, waardoor de volgende rondes in het gedrang komen”, zegt woordvoerder Etienne Cornesse van Net Brussel.

In Luik ondervindt men hetzelfde probleem. In de regio van het Centrum, in Henegouwen, is 95 procent van de ophaling verzekerd. In Charleroi is een langzaamaanactie voorzien in het centrum van de stad.

In Namen gebeurt de ophaling zoals voorzien, maar er zijn wel 16 van de 33 recyclageparken dicht.

In Waals-Brabant is het merendeel van de recyclageparken gesloten.