Direct naar artikelinhoud
Expo

Naakte vrouwen, dode dieren en Japans aardewerk: Iraans-Belgische Sanam Khatibi stelt 'Wild Mink' voor

Sanam Khatibi in haar atelier in Elsene.Beeld Franky Verdickt

Beïnvloed door Perzische tapijten, Bosch en Van Eyck. Nog voor je het werk van de Iraans-Belgische schilderes Sanam Khatibi gezien hebt, weet je dat het op zijn minst eigenzinnig en uniek zal zijn. Dat weten ze bij tentoonstellingsruimte artlead SALON in Brussel ook. 

Zeven naakte vrouwen, de meeste van hen in verleidelijke poses, omringd door vijvers in een arcadisch landschap. Twee van hen houden dode konijnen vast, aan de tak van een boom hangt een deels gevild exemplaar en centraal ligt een geslacht hert. Onderaan verbergt een vrouw haar venusheuvel met de linkerhand. Naast haar een kom in Japans aardewerk, een pronkstuk uit de etnografische collectie van Sanam Khatibi's moeder, die uit de echte wereld wel te verstaan.

Het werk No One's Going Quietly uit 2016 is ondertussen in handen van een Weense verzamelaar en zal niet te zien zijn in de solotentoonstelling van Sanam Khatibi (41) die zondag opent in tentoonstellingsruimte artlead SALON in Brussel. Om anderen toch de kans te geven om het werk in huis te halen, liet artlead het werk op een zijden sjaal drukken door het gerenommeerde Bucol, dat u misschien kent als producent van de sjaals van Dior en de wereldberoemde carrés van Hermès. In gelimiteerde oplage: er zijn er slechts 75 van gemaakt.

Twee werelden, die van de kinderlijke onschuld en die van de volwassen lust, overlappen zowel in haar woonst als in haar werk

Khatibi's studio in Elsene doet even fabelachtig aan als de schijnbaar zeemzoete sprookjeswereld op haar werken. In het atelier achter de binnentuin staat het laatste schilderij van geweldig formaat te drogen. Intieme verzen zijn gekrast naast een zinderende naaktfoto van twee in elkaar verstrengelde Penthouse Pets, vintage nineties. In het woongedeelte is het moeilijk uit te maken waar haar collectie curiosa ophoudt en de collectie speelgoed van haar neefjes begint. De twee werelden – die van de kinderlijke onschuld en die van de volwassen lust – overlappen zowel in haar woonst als in haar werk.

Ambiguïteit

"Mijn onderwerpen zijn altijd speels", zegt Khatibi. "De vrouwen zijn impulsief, ondeugend en bovenal ambigu, alsof ze zelf niet goed begrijpen wat er zich achter hun acties afspeelt." Daarbij benadrukt ze snel dat de mannen, steeds afgebeeld als krokodillen, slangen, herten of leeuwen, en het bucolische landschap een even grote rol spelen als het vrouwelijk naakt.

Elk tafereel ziet er op het eerste gezicht lieflijk uit, de vrouwen meer dan aanlokkelijk. "Maar wanneer je langer kijkt is het onmogelijk om je van de indruk ontdoen dat is er mis is, iets ongemakkelijk, verborgen geweld", vertelt Khatibi. De nimfen blijken plezier te scheppen in het jagen en doden, ze berijden de dieren, slachten en villen hen of bedrijven de liefde met hen wanneer de zon is ondergegaan. 

"Veranderende dynamieken tussen mannen en vrouwen, tijdens het schilderen is dat wat er blijkbaar steeds op een onbewuste manier uitkomt", zegt ze. "Het resultaat gaat over vandaag, over het realiseren dat vrouwen nooit sterker zijn geweest en nooit meer verschillende rollen hebben vertolkt dan vandaag. De figuur van de man is niet meer zo sterk aanwezig als in het verleden. Maar machtsverhoudingen zijn altijd verweven met lust. Je kunt nooit precies het verschil tussen de twee aanduiden. Dergelijke thema's gaan steeds gepaard met veel meer ambiguïteit dan men tegenwoordig aanneemt."

Daarnaast staan verlies van controle, primaire driften en het ambiguë spel tussen dominantie en onderwerping centraal. De invloed van Iran is aanwezig, zij het in heel beperkte mate. "Als kind lazen mijn ouders voor uit het Perzische Boek der Koningen. Maar naast Perzische tapijten hing bij ons ook een Vlaams wandtapijt met jachttaferelen. Perzische miniaturen, Bosch en Van Eyck, het heeft allemaal invloed gehad op dit werk."

Breder publiek

De solo van Sanam Khatibi is pas de tweede tentoonstelling in artlead SALON, de tentoonstellingsruimte van het voorheen enkel online te vinden kunstplatform artlead. Bezieler van het platform is Thomas Caron, tot 2014 curator van het S.M.A.K. in Gent. Met de missie om het elitaire uit de kunstwereld te halen en minder bekende kunstenaars een breder publiek te bezorgen, zorgde hij er vorig voorjaar al voor dat een van Khatibi's werken – eveneens met de originele combinatie naakte vrouwen, geslachte konijnen en Japans keramiek – twee maanden lang prijkte op een billboard van 50 vierkante meter in het Gentse Dok Noord, in een reeks waar eerder ook al Kasper Bosmans en Dirk Zoete werk voor maakten. Na de opening van Khatibi's solo Wild Mink zondag opent artlead SALON de tentoonstellingsruimte op afspraak.

Wild Mink, van 25/2 tot 27/5 op afspraak in artlead SALON, Brussel. artlead.net