Direct naar artikelinhoud
Standpunt

De beperkte verlaging van de Vlaamse erfbelasting is een fiscaal cadeautje voor de eigen achterban

Bart Eeckhout.Beeld Eva Beeusaert

Bart Eeckhout is opiniërend hoofdredacteur van De Morgen.

De Nationale Bank stuurt de vaderlandse economie met een behoorlijk goed rapport het weekend in. De economie groeit wat sneller dan verwacht (maar nog altijd trager dan het Europese gemiddelde), de werkgelegenheid trekt aan en ook het beschikbare inkomen van de Belg neemt toe.

Hoewel we die heropleving in ruime mate te danken hebben aan een algemene Europese renaissance en er met name op begrotingsvlak nog wel wat werkpunten zijn, eist de federale regering de bloemen op voor die beloftevolle cijfers. Het weze haar gegund.

We willen niet zuur doen maar er is in dat jaarverslag van de Nationale Bank één minder positief grafiekje dat toch wat meer aandacht verdient. De arbeidsproductiviteit – de hoeveelheid arbeid die een werknemer hier per uur weet te produceren – daalt. Dat was ook in 2016 al het geval. Blijkbaar is er dus een probleem.

Zwakke productiviteit

Voor België is dat een ernstig probleem. Hoge productiviteit, door hard werk en technologische innovatie, is traditioneel een van de grootste troeven van onze economie. Als dat voordeel wegvalt, wordt de Belgische economie kwetsbaar. Dat is op zijn minst vervelend in een uitdagende context waarin ook al een dichtslibbende mobiliteit, internationale braderie van bedrijfsbelastingen en gebrek aan grote nationale ondernemingen meespelen.

Wat geldt voor het goede economische nieuws, gaat ook op voor het slechte: België is geen eiland. In een nieuw rapport waarschuwt consultingbureau McKinsey ervoor dat vele ontwikkelde economieën door een periode gaan waarin hogere groei en tewerkstelling gepaard gaan met zwakke productiviteit.

McKinsey doet een paar nuttige suggesties voor een beleid dat die productiviteit weer kan stutten. Richt je economische politiek op investeringen, ondersteun de koopkracht van de lage, consumptiegevoelige lonen, en geef voorrang aan vorming en loopbaanbegeleiding van kwetsbare doelgroepen.

Dit knutselwerk is niet de meest effectieve overheidsinvestering op een moment van structurele werkloosheid bij bepaalde groepen

Staat niet bovenaan op het to-do-lijstje: verlaag de erfbelasting voor een paar specifieke doelgroepen in de (hogere) middenklasse. Dat de Vlaamse regering met wat knutselwerk tot zo’n verlaging beslist, is vast en zeker leuk meegenomen voor de betrokkenen. Maar het is niet de meest effectieve overheidsinvestering op een moment van structurele werkloosheid bij bepaalde groepen die niet matchen met de krappe arbeidsmarkt in een heroplevende economie.

De beperkte verlaging van de Vlaamse erfbelasting is wat ze is: een fiscaal cadeautje voor de eigen achterban. Cadeautjes zijn altijd sympathiek. Maar het is wel doodjammer dat de beschikbare budgettaire ruimte niet benut wordt om de blijvende problemen van onze economie op te vangen.