Belgische IS-strijder in Irak krijgt doodstraf, hoorzitting duurde nog geen 10 minuten
Een Belgische IS-strijder is dinsdag in Bagdad ter dood veroordeeld. De 30-jarige Tarik Jadaoun werd na de strijd in Mosul vorig jaar opgepakt, en stond terecht voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. De volledige hoorzitting duurde nog geen tien minuten.
De rechter heeft bepaald dat hij wordt opgehangen, maar de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders heeft de Iraakse autoriteiten gevraagd de straf om te zetten in een levenslange gevangenisstraf. Jadaoun kan nog in beroep gaan, maar hoeft verder niet te rekenen op bijstand vanuit België. Het land is, net als Nederland, niet van plan om IS-strijders in Syrië of Irak te steunen of terug te halen.
De man uit Verviers heeft eerder toegegeven dat hij kinderen van 8 tot 13 jaar voor IS had opgeleid, maar zei later dat hij onschuldig was en dat hij op een dwaalspoor was beland. Hij heeft ook video’s gemaakt waarin hij opriep om aanslagen te plegen in België en Frankrijk.
Achtergebleven kinderen
Een onbekend aantal buitenlandse mannen en zeker 1.300 buitenlandse vrouwen wachten in Iraakse gevangenissen op hun proces. Exacte cijfers zijn niet voorhanden, maar tientallen van hen zijn al ter dood veroordeeld. ‘De executie wordt zo snel mogelijk uitgevoerd, zegt Belkis Wille, die voor Human Rights Watch onderzoek heeft gedaan naar de rechtszaken. ‘Als familie zich meldt, wordt gekeken of eventueel achtergebleven kinderen bij hen terechtkunnen, en anders gaan die naar een weeshuis in Bagdad.’
Volgens HRW gaat het in totaal om zo’n 20 duizend zaken. ‘Een enorme belasting voor het juridische systeem’, zegt Wille over de telefoon. ‘Maar die zorg wordt weggewuifd. We kunnen dat aantal gemakkelijk aan, want een proces wordt binnen tien minuten afgehandeld, krijgen we als geruststelling mee.’
Een kok is net zo schuldig als een beul. Hoe kan een IS-strijder een executie uitvoeren als hij niet goed heeft gegeten?
Dit zegt volgens HRW alles over de zorgvuldigheid van het hele traject. In haar rapport over de berechting van IS-leden, dat vorig jaar december uitkwam, concludeert de organisatie dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen artsen of chauffeurs die zich in IS-gebied bevonden, en iemand die zich schuldig heeft gemaakt aan moord en marteling. ‘Deze man is net zo schuldig’, verklaarde een onderzoeksrechter tegen HRW over de doodstraf van een kok. ‘Hoe kan een IS-strijder een executie uitvoeren als hij de avond daarvoor niet goed heeft gegeten?’
'Betere' aanpak
De straffen zijn volgens Wille zo hoog, omdat de autoriteiten niet willen dat de strijders na een paar jaar cel weer vrij rondlopen. ‘Ze geloven dat IS kon ontstaan doordat de Amerikanen indertijd niet alle jihadisten hebben gedood. Irak wil het zelf beter aanpakken. Niemand staat stil bij de haat waarmee ze de IS-familieleden voeren, door mensen zo gemakkelijk de doodstraf te geven.’
In het geval van buitenlandse strijders ligt dat soms anders. Met Rusland en Duitsland bijvoorbeeld wordt onderhandeld over terugkeer, of de mogelijkheid om veroordeelden hun straf in het land van herkomst te laten uitzitten. Maar als het thuisland zich niet meldt, wil Irak niet met deze mensen worden opgezadeld. En dan is de doodstraf voor Bagdad een mooie oplossing.’