Trump stuwt karavaan van miserie zelf noordwaarts

Al dagen zijn ze onderweg. Meer dan drieduizend radeloze Hondurezen trekken te voet naar de Verenigde Staten – een tocht van ruim vierduizend kilometer dwars door Guatemala, dwars door Mexico. Voor Donald Trump is deze karavaan van miserie een godsgeschenk. Het laat hem toe illegale immigratie te verheffen tot het centrale thema van de komende Congresverkiezingen. ‘Ze worden betaald om voor de verkiezingen ons land binnen te glippen’, zei hij eergisteren.

De Amerikaanse president dreigt ermee de grens met Mexico door het leger te laten vergrendelen als dat land de migranten niet tegenhoudt. Dat klinkt als muziek in de oren van zijn achterban, maar het zou de handel grondig verstoren. Jaarlijks passeert hier voor bijna 500 miljard dollar aan goederen. Maar voor Trump is ‘de aanval op onze zuidelijke grens, met inbegrip van de criminelen en de drugs die binnenstromen, veel belangrijker dan handel’.

Geen toeristen

Hoe meer Trump twittert om de kiezers te enthousiasmeren, hoe meer aandacht de karavaan in Latijns-Amerikaanse media krijgt en hoe meer mensen er zich bij aansluiten, stelt het persbureau Reuters vast.

Trumps hele beleid heeft trouwens een averechts effect. Hoe meer hij bekort op de hulp aan de thuislanden van de migranten, hoe groter daar de ellende wordt en hoe meer mensen geen andere uitweg zien dan noordwaarts te trekken. Zoals een van de – inmiddels in Guatemala gearresteerde – organisatoren van de mars, Bartolo Fuentes, zei: ‘Deze mensen zijn geen toeristen. Ze zijn op de vlucht.’

Op de vlucht voor armoede en het brutale geweld van gangsterbenden. Honduras behoort samen met Guatemala en El Salvador tot de armste en meest gewelddadige landen ter wereld. Nergens worden volgens de Wereldbank meer moorden gepleegd dan in El Salvador (83 per 100.000 inwoners in 2016) en Honduras (57 per 100.000 inwoners). Met ‘slechts’ 5,3 moorden per 100.000 inwoners, lijken de VS een oase van veiligheid.

Geldtransfers

Trump dreigde eerder deze week de hulp aan de drie landen, die door zijn twee voorgangers was verhoogd, volledig af te snijden als ze de vluchtelingen niet tegenhielden. Hoe dan ook krijgen ze vanaf volgend jaar veertig procent minder. Bovendien wil de Amerikaanse president dat het geld wordt besteed aan veiligheid en ordehandhaving, waardoor onder meer economische ontwikkeling en onderwijs uit de boot vallen.

Het wegvallen van de Amerikaanse hulp – ruim één procent van hun begroting – zou hard aankomen voor de drie landen. Maar het opdrogen van de geldtransfers van de landgenoten in de VS zou nog een zwaardere klap zijn. Volgens de Wereldbank vertegenwoordigden die vorig jaar een vijfde van het bbp van Honduras en El Salvador en ruim tien procent van dat van Guatemala.

China staat klaar

Ook geopolitiek zou het een slechte zet zijn om deze landen financieel te straffen: China staat klaar om de plaats van de VS in te nemen. In een recent interview met Reuters noemde de Hondurese president Juan Orlando Hernandez de groeiende belangstelling van Peking voor Latijns-Amerika ‘een kans’.

De Mexicaanse regering staat onder zware Amerikaanse druk om de Centraal-Amerikanen tegen te houden. Vandaag komt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo trouwens naar Mexico Stad voor overleg. Andres Manuel Lopez Obrador, die in december de eed aflegt als president, benadrukte alvast het belang van een akkoord. ‘We gaan onze vriendschappelijke relatie met de Amerikaanse regering verzorgen’, zei hij.

Maar zolang de situatie thuis niet verbetert, zal de karavaan niet tot stilstand komen. ‘Als het nu niet lukt,’ verzekerde een Hondurese deelnemer, ‘proberen we het later opnieuw.’