België stuurt dit jaar dan toch F-16-gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne
België gaat dit jaar dan toch F-16-gevechtsvliegtuigen leveren aan Oekraïne. Dat hebben premier Alexander De Croo (Open VLD) en Defensieminister Ludivine Dedonder (PS) aangekondigd. De regering wacht dus niet tot 2025 om de vliegtuigen te leveren, zoals aanvankelijk het plan was. Daarnaast wil de overheid ook luchtafweer leveren, ter waarde van ruim 200 miljoen euro. "Al wordt dat betaald met belastinggeld op geparkeerd Russisch geld", zegt De Croo.
"Dit is een grote stap voor de verdediging van Oekraïne", zo stelt minister Alexander De Croo tijdens het persmoment. Ons land was al lid van de F-16-coalitie, waarmee het instond voor de herstellingen van geleverde vliegtuigen en opleidingen voor Oekraïense piloten.
"Maar nu sluit ons land zich aan bij de beperkte groep landen die de toestellen echt aan Oekraïne zal leveren." België zou maximaal 4 toestellen opsturen naar Oekraïne. "Verdere leveringen zijn afhankelijk van het tijdstip waarop de F-35’s komen", aldus de premier.
Het is nog niet helemaal duidelijk wanneer de F-16's geleverd zullen worden, maar volgens de minister van Defensie Ludivine Dedonder gebeurt dat "zo snel mogelijk".
"We zullen er alles aan doen om de vliegtuigen nog voor het einde van het jaar te leveren", zegt ze tijdens de persconferentie. "Ik wil wel duidelijk maken dat onze eigen veiligheid niet in het gedrang komt."
Hoe kunnen F-16's het verschil maken in de oorlog?
Volgens Ruslandkenner bij VRT NWS Jan Balliauw is het geen keerpunt in de oorlog. "Je geeft Oekraïne wel meer middelen om de Russische offensieven tegen te gaan. Zo kunnen die F-16's bijvoorbeeld luchtsteun leveren aan Oekraïense troepen, de vliegtuigen die vernietigende Russische glijbommen dragen, neerhalen en zelf raketten afvuren."
"Maar de F-16 is geen nieuw toestel, het is een oud toestel dat al verschillende vernieuwingen heeft ondergaan. Zo is het bijvoorbeeld niet geschikt om de geavanceerde Russische luchtverdediging te ontwijken. Het Oekraïense leger zal goed moeten nadenken over hoe ze het toestel inzetten."
De Croo benadrukt dat alle leveringen van militair materieel zullen worden betaald met de belastingen op Russische tegoeden. "U weet dat er veel Russisch geld in ons land geparkeerd staat", zegt hij. "De belastingen daarop gebruiken wij om aan de Oekraïners te geven, zodat ze zich kunnen verdedigen tegen de Russen. De leveringen worden dus niet betaald met het belastinggeld van de Belgen."
De levering van F-16's aan Oekraïne komt deels als een verrassing. Bij het bezoek van de Oekraïense president Volodimir Zelenski op 11 oktober 2023 kreeg hij te horen dat België die gevechtsvliegtuigen "pas vanaf 2025" zou leveren. Een taakje voor de volgende regering, dus. Maar de Vivaldi-regering zal nu toch een versnelling hoger schakelen, zo blijkt, en wil de toestellen nog voor eind dit jaar aan het front hebben.
Eerder leek het nog "ondenkbaar" dat Oekraïne op termijn een beroep zou kunnen doen op Belgische F-16's. Chef Defensie Michel Hofman en generaal Goetynck van Material Resources verklaarden dat Defensie geen ruimte heeft om F-16's te schenken aan Oekraïne. "Ons land heeft de vloot nodig om de eigen opdrachten uit te voeren", stelden ze.
Maar VRT NWS kreeg inzage in de gedetailleerde vlootgegevens en legde die voor aan experts met een lange staat van dienst. "Ons land kan wel degelijk F-16's aan Oekraïne schenken, als het dat wil", bevestigde een actieve hoge militair. De levering die vandaag werd aangekondigd, lijkt dat nu te bevestigen.