Loop je al een week te snotteren en sniffen? Steek het gerust op de kinderen. “De scholen en de crèches gaan begin september weer open. Kinderen komen weer meer met elkaar in contact en kunnen de virussen die verkoudheden veroorzaken makkelijker doorgeven”, zegt Niel Hens, specialist infectieziekten aan de universiteit van Hasselt. En eens de kinderen een verkoudheid hebben, zijn de ouders aan de beurt. En de collega’s van de ouders, en de vrienden van de collega’s.

Waarom hebben we geen medicijn tegen verkoudheden?

Dé verkoudheid bestaat niet: er zijn verschillende virussen met elk hun eigen vertakkingen, die allemaal tot een andere familie behoren. Net om deze reden is het moeilijk om het ‘wondermiddel’ tegen een verkoudheid te ontwikkelen. “Het is de grote uitdaging om een medicijn te vinden dat snel kan voorgeschreven worden en geen nevenwerkingen heeft. Dat is nog niet voor meteen”, zegt griepcommissaris Marc Van Ranst.

Betekenen de eerste symptomen dat je hopeloos verloren bent? “Dat weet je nooit op voorhand. Een verkoudheid ontwikkelt zich, in tegenstelling tot de griep, gradueel. De ernst hangt ook af van hoeveel virussen er in je lichaam zitten. Eén virus valt mee, twee of drie virussen tezelfdertijd kunnen we minder goed aan. Daarom lijkt de ene verkoudheid soms te sluimeren zonder echt door te komen, terwijl een andere ons helemaal buiten strijd zet.”

Uit recent onderzoek is wel gebleken dat rokers sneller verkouden worden: hun afweersysteem rekent eerst af met de kwalijke stoffen uit sigarettenrook en kan niet tegelijk ook het virus onderdrukken.

Bieden sprays en vitaminen nog soelaas ?

“Vanaf de eerste symptomen kun je allerlei middeltjes inzetten. Die gaan louter je comfort verhogen, je kan de verkoudheid niet ‘ongedaan maken’. Uitzieken duurt gewoonlijk zeven dagen. Met medicijnen duurt de verkoudheid even lang, maar is ze draaglijker.”

- Keel- of neussprays zullen de verspreiding van het virus niet stoppen. “De efficiëntie is bijzonder laag. Je kan nooit je hele keelholte desinfecteren, en je gaat zo ook goede bacteriën aanvallen. Bovendien zitten de virussen wellicht al veel dieper in de luchtwegen. ”

- Je neus spoelen met fysiologisch water helpt ook niet echt. In onze neus zitten cellen die slijm produceren en trilharen die het slijm naar buiten begeleiden, als een soort ‘transportbandje’. Hoe minder je ermee prutst, hoe beter. Het water kan geen kwaad, maar het zal de verkoudheid niet sneller genezen.

- Als je vroeger gaat slapen bij de eerste symptomen van verkoudheid, ben je ’s morgens beter uitgerust. Je zal je over het algemeen minder vermoeid voelen. Slaap geeft je immuunsysteem een boost. Je gestel zal de verkoudheid beter aankunnen.

- Vaak geloven mensen dat vitamine C, D of probiotica een verkoudheid kunnen voorkomen. Dat is een hardnekkig fabeltje, waarvoor geen wetenschappelijk bewijs bestaat. Het klopt bijvoorbeeld wel dat een tekort aan vitamine C je minder weerbaar maakt, maar zulke ernstige tekorten komen bij ons nauwelijks voor. Een teveel aan vitaminen verlaat je lichaam gewoon weer via je urine, je hebt geen voordeel van.

- Binnen blijven helpt in theorie om een verkoudheid niet verder te verspreiden. Omgekeerd ook: als je geen verkoudheid wil, kan je beter even uit de buurt van een zieke blijven. Thuisblijven omdat je verkouden bent en je collega’s niet wil besmetten, is niet zo praktisch, en ook niet overal aanvaard. Bij griep moet je wél zeker thuisblijven.

- Je hoeft de schuld niet op het wispelturige weer te steken: verkoudheden krijg je altijd via overdracht van een virus. Naar buiten gaan als je ziek bent, zelfs al regent het, zal je dus ook niet zieker maken.

- Bij de apotheek zijn er geregeld nieuwe, soms dure middeltjes, die beloven je verkoudheid sneller te genezen. Geef er je geld niet aan. Beperk je tot de dingen die je al in huis hebt om te symptomen te verzachten (neusspray, keelspray, ...) Ook in honing zitten goede bestanddelen die verzachtend werken.

- Niemand is immuun voor verkoudheden. Het is mogelijk dat iemand genetisch zo is samengesteld dat bepaalde virussen niet kunnen binnendringen, maar bij verkoudheidsvirussen is dat vrijwel onmogelijk omdat er zoveel bestaat. Iedereen kan pech hebben.

Beter voorkomen dan genezen

De sleutel ligt bij wat een ‘goede sociale hygiëne’ genoemd wordt. Je handen regelmatig wassen, minstens dertig seconden, helpt om de virussen te bestrijden en om ze niet door te geven aan anderen. Maak er een gewoonte van je handen te wassen na elk toiletbezoek, nadat je het openbaar vervoer hebt genomen, … Als je hoest, doe het dan in een papieren zakdoekje en gooi het daarna weg. Geen zakdoek? Doe het dan in je elleboog in plaats van in je handpalm. Hiermee voorkom je meer besmettingen tijdens handjes schudden.Focus daarnaast op een gezonde levensstijl. Eet gevarieerd, vergeet ook niet voldoende te drinken en beweeg dagelijks op een matige manier. Dat patroon sterkt je immuunsysteem en vormt een barrière tegen ziektes.