Wie een Vlaamse aula binnenstapt, zal weinig kleur zien op de banken. Laat staan dat er veel asielzoekers of erkende vluchtelingen les volgen.

“Dat is een probleem”, zegt professor Ides Nicaise (KU Leuven), die de voorbije maanden de knelpunten in kaart bracht in opdracht van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR). “We weten dat nieuwkomers vaak onder hun niveau werken. Journalisten, advocaten of artsen doen ongeschoolde jobs, zoals poetsen of werken in een grootkeuken. Dat is frustrerend voor hen en een grote verspilling van menselijk talent.”

De VLIR wil onder meer een oplossing zoeken voor vluchtelingen die moeite hebben om hun diploma hier te laten erkennen en voor jongeren die hun studies in hun thuisland moesten onderbreken of nooit konden aanvatten. Het probleem? “Ze stoten op allerlei barrières: ze kennen de taal niet, zijn hun getuigschriften kwijt, ontberen financiële middelen of zijn volledig vereenzaamd”, zegt Nicaise.

Op een studiedag zijn gisteren de eerste concrete voorstellen besproken. “Eén van de problemen is dat de vluchtelingen het studieaanbod niet kennen”, zegt Nicaise. “Het zou al helpen mocht er één website komen met alle informatie in het Engels.”

Buddy

Maar de allergrootste drempel is het Nederlands. “Het gaat nochtans om hoogopgeleide mensen die snel onze taal kunnen leren”, zegt Nicaise. “Aan sommige universiteiten bestaan al mooie voorbeelden waarbij nieuwkomers een intensieve cursus Nederlands combineren met enkele lessen van hun toekomstige opleiding. En ze krijgen een soort buddy die Nederlands met hen praat en hen betrekt bij allerlei activiteiten. Alleen is het aanbod nu te beperkt.”

Ze hebben het ook bijzonder moeilijk om de nodige centen bijeen te rapen. Asielzoekers hebben al helemaal geen recht op een studietoelage of uitkering. “Erkende vluchtelingen wel, maar het OCMW stelt vaak scherpe voorwaarden, bijvoorbeeld dat ze meteen slagen, dat ze studentenjobs doen of voor welbepaalde studies kiezen”, zegt Nicaise. “Dat kan soepeler.”

De voorstellen vragen de nodige investeringen van de universiteiten. “Maar die renderen op de lange termijn”, zegt de Antwerpse rector en VLIR-voorzitter Herman Van Goethem. “Wie hoog opgeleid is, leeft langer, is minder ziek, draagt bij aan de sociale zekerheid en de pensioenen. Het is daarom onze maatschappelijke opdracht om de barrières weg te nemen.”