Verkrachting binnen relatie vaker gemeld: “Dit is nog maar het topje van de ijsberg”
In 2017 openden de correctionele parketten in ons land 517 nieuwe dossiers over aanranding en verkrachting binnen relaties. Dat betekent dat elke week tien slachtoffers aangifte doen. Experts wijzen op een groeiend bewustzijn.
517 Belgen stapten vorig jaar naar de politie om aanranding of verkrachting binnen hun relatie te melden. Dat zijn er zeker één per dag, en tien per week, zo blijkt uit cijfers van de correctionele parketten die De Morgen kon inkijken. Dat aantal zit in de lift: in 2015 kwamen 'maar' 440 meldingen binnen. In drie jaar tijd steeg het aantal geregistreerde feiten dus bijna met een vijfde.
De toename hoeft niet te betekenen dat er ook daadwerkelijk meer aanrandingen en verkrachtingen binnen relaties plaatsvinden. De stijging van het aantal nieuwe dossiers is volgens expert partnergeweld Helen Blow mogelijk het gevolg van een groeiend bewustzijn. "Door zaken als #MeToo zien mensen in dat aanranding en verkrachting niet tolereerbaar zijn, ook niet binnen vaste relaties", zegt ze.
Ines Keygnaert (UGent), nationaal coördinator van de Zorgcentra na Seksueel Geweld (ZSG): "Seksueel partnergeweld aangeven is lang taboe geweest. Bij fysiek geweld, wanneer je partner je slaat, schopt of van de trap duwt bijvoorbeeld, was de drempel toch net iets lager. Uiteraard is het altijd moeilijk om naar de politie te stappen, maar je gaat het toch sneller doen met blauwe plekken dan na iets erg intiems als verkrachting door je partner.
"Velen denken: 'we hebben seks, het is nu een keer uit de hand gelopen.' Ze denken: 'ik had gewoon geen goesting die avond, dit hoort er dus zeker bij.' Maar dat hoeft niet zo te zijn", vervolgt Keygnaert. "Als iemand op de tram tussen je benen zit, besef je heel snel: dit is grensoverschrijdend. Bij onze partner is het moeilijker om dat geweld te zien. Als die zin heeft in seks en zich opdringt, gaan velen denken dat ze dat moeten accepteren. Zeker veertigplussers weten vaak niet dat verkrachting binnen het huwelijk strafbaar is. Maar dankzij #MeToo gaan meer en meer mensen herkennen dat dit ook grensoverschrijdend gedrag kan zijn wanneer het tegen iemands wil was."
‘Door zaken als #MeToo zien mensen in dat aanranding en verkrachting niet tolereerbaar zijn, ook niet binnen vaste relaties’
Toestemming
"Het codewoord is consent, wederzijdse toestemming", zegt Blow. "Iedereen heeft altijd het recht om seks te weigeren; als de een wil, moet die bij de ander checken of hij of zij ook enthousiast is."
Wie met aanranding of verkrachting te maken krijgt, kan bij de huisarts terecht, of bij een van de Zorgcentra na Seksueel Geweld (in Gent, Brussel of Luik). Ze staan open voor vrouwen én mannen van alle leeftijden. Er is altijd permanentie. "Slachtoffers krijgen er psychische en medische hulp, en forensische zorg indien vereist", zegt coördinator Keygnaert. "Als ze dat willen, kunnen ze ook een klacht indienen bij een zedeninspecteur van de politie die hiertoe opgeleid is. Dan hoeven ze niet eerst naar de dokter of het ziekenhuis en dan nog eens naar het commissariaat. Alles gebeurt op één plek."
Dit is nog maar het topje van de ijsberg, volgens Helen Blow: "De #MeToo-discussie heeft tot nog toe vooral gefocust op machtsverhoudingen op de werkvloer, slechte ervaringen bij het daten; geweld in relaties bleef buiten beeld. Volgens mij gaat dat de komende jaren meer opborrelen en zullen er nog meer meldingen volgen."
Wie vragen heeft over partnergeweld en misbruik kan terecht op het nummer 1712 of seksueelgeweld.be.