Een schaamteloos commerciële erotische strip (en drie andere nieuwe publicaties)

Mattéo 4: Derde periode (augustus 1936) ★★★★☆

Eigenlijk heeft de Franse auteur Gibrat de stripindustrie niet meer nodig. In opdracht van de Franse galerie Daniel Maghen maakt hij sinds enkele jaren gedetailleerde schilderijen en illustraties die langs beroemde veilinghuizen als Christie’s hun weg vinden naar een gefortuneerd publiek. 65.000 euro voor een halve meter op een halve meter, is eerder regel dan uitzondering. Ziedaar: de reden waarom er in tien jaar tijd van zijn bekende Mattéo slechts vier albums verschenen. Maar helemaal loskomen van die titel doet hij niet. Daarvoor lijkt die hem te na aan het hart te liggen. Ook voor zijn sfeervolle expo- en veilingwerken focust hij immers op Mattéo en Co.

Mattéo vertelt het verhaal van de jonge Mattéo, de zoon van een Spaanse anarchist, die tussen 1914 en 1939 achtereenvolgens in de Eerste Wereldoorlog, de Russische Revolutie en uiteindelijk de Spaanse burgeroorlog terechtkomt. Deel drie en vier behandelen samen dat ene jaar 1936, wanneer hij met zijn vrienden naar Barcelona trekt om er de wapens op te nemen.

Mattéo is een schitterend getekend en menselijk relaas van een man die in verschillende oorlogen op zoek gaat naar zijn persoonlijkheid. Zowel de internationale oorlogen als de hele kleine persoonlijke conficten met zichzelf, zijn vrienden en die ene liefde die hem maar blijft achtervolgen: Juliette. In deel vier dient voor het eerst een blondine zich aan. Juliette krijgt concurrentie.

Mattéo is niettemin een formulestrip geworden, waarbij Gibrat de kaarten trekt die zijn publiek hem het meest bevallen: conflicthaarden en mooie, heldhaftige en rebelse vrouwen - bij voorkeur met een kort geknipte coupe. Maar je leest Mattéo als een trein. Vergelijk het tekenwerk uit het eerste deel met het laatste, en je ziet waarom de man zo gegeerd is (bij verzamelaars).

Uit bij Daedalus

Guus Slim 4 (Integrale) ★★★★☆

De avonturen van Paul Panter: Het dodenmeer ★★★☆☆

Misschien is Ballon Media iets te vriendelijk geweest. In principe hebben ze het eerste recht om iets te doen met Dupuis-titels. Maar toen jaren geleden de integrale-hype van start ging, gaven ze enkelen van hun klassiekers aan de concurrentie.

Arboris kon daar maar gelukkig mee zijn. Die Nederlandse uitgeverij was de eerste die bij ons de populariteit van de integrales inschatte en op grote schaal besloot uit te geven (Sophie, De beverpatroelje, Baard en Kale,…) Ballon Media zag zelf geen meerwaarde in een integrale van Guus Slim, zowat de bekendste reeks van Maurice Tillieux, en gaf die fakkel aan Arboris door. Op die manier publiceerde Arboris onlangs het alweer vierde deel van de Guus Slim-integrale, terwijl Ballon Media zonet een minder bekende titel van Tillieux uitbracht: Paul Panter.

Daarvan werd in 1957 één album uitgebracht: Het dodenmeer. Een tweede verhaal werd vroegtijdig onderbroken door het stopzetten van het stripblad Sprint, waarop Tillieux overstapte naar Robbedoes/Spirou met een nieuwe detective: Guus Slim. Zelfde stoere en robuuste blik, een gelijkaardige soort arrogantie, maar met een inspirerende doortastendheid.

In Het dodenmeer botst fotograaf/detective Panter op een mysterieus meer dat zich maar niet laat fotograferen. Wanneer hij een tweede poging waagt en door kleerkasten hardhandig wordt verwijderd, komt zijn speurdersinstinct bovendrijven. Studie in blikschade, het vierde integrale deel (van zes) van Guus Slim, rubriceert dan weer twee lange en twee korte verhalen. Het ene speelt in een staat aan de Perzische Golf, het andere in China. U zal zelden zoveel voertuigen in een strip tegenkomen - het paradepaardje van deze auteur.

Tillieux is een man die van actie houdt, van (snelle) wagens, maar ook van slapstick. Het waren andere tijden. Hoewel realistisch van opzet, dient Panters kompaan als de zotte sidekick. Als het zeurende mannetje wiens onbeholpenheid, naïviteit en humor het stoere alfamannetje van dienst - Panter - moet bevestigen. In Guus Slim gaat het zelfs om twee sidekicks (Vlinder en Das), met identiek dezelfde functie. Zo ging dat, vroeger.

En toch blijven deze twee titels stevig overeind, als u er tenminste de context wil bijnemen. Arboris is ook zo slim geweest om met zijn uitgaven te refereren aan het nostalgische karakter ervan. Getint papier, dat een extra meerwaarde is voor de gerestaureerde kleuren. Slim. Hun dossiers zijn ook steevast de moeite, terwijl alles opnieuw werd vertaald.

De Paul Panter-uitgave toont een andere slimme publicatiemanier. Je kan het kleinood voor een euro of twee in de tweedehandsbakken vinden, maar deze uitgave kreeg een hardkartonnen jasje en een (interessant) dossier van 42 pagina’s. En dat voor een verhaal van 46 pagina’s.

Uit bij Arboris en Dupuis

Alleen 1: Op de speelplaats ★★☆☆☆

"Het pesten waarover dit verhaal gaat hebben we zelf meegemaakt", aldus de Franse auteurs Bloz (49) en Ana (19) in hun voorwoord. "Bij ons was het zelfs gewelddadiger en een stuk minder grappig dan wat we op de volgende pagina’s vertellen." Het heeft zijn sporen nagelaten, zeggen ze nog. Ze waren dus best geplaatst om een album rond pesten op school op te zetten.

Alleen lijkt in eerste instantie niet op een educatieve strip, maar is het wel. Zeker wanneer je achteraan plots op het onaangekondigde, zes pagina tellende dossier stoot waarin zowel het onderwijzend personeel als de directie en leerlingen worden aangesproken en tips, advies en info op een simpele maar doeltreffende wijze voorbij rollen.

De strip vertelt over hoe Emma, die de eerste dag na de vakantie terug in haar schulp kruipt, meteen uitgestoten wordt, zwijgplicht krijgt en zelfs door haar leraren niet geloofd wordt.

Bloz en debutante Ana blijven echter niet hangen in de slachtofferrol van hun hoofdpersonage, maar geven evenzeer een inkijk in de gedachtegang van de pester, de leraren die het eerst allemaal als een spel zien, de andere ouders (die blij zijn met een andere bliksemafleider dan die uit hun eigen kroost) of een opportunistische directrice.

Het gaat om gags, maar ze sluiten wel bij elkaar aan. Soms worden er spijkers met koppen geslagen. Elke doelgroep krijgt wel ergens een tik - meteen de sterkte van dit simpel getekende en ogenschijnlijk onbeduidende stripje.

Het probleem met educatieve strips zijn evenwel de restricties. Te diepgaand kan het nooit worden, omdat je dan je doelpubliek schoffeert of voorbijloopt. Maar als intro in datgene wat velen aan het begin van het nieuwe schooljaar weer te wachten staat, telt het mee.

Uit bij Ballon

De Kamasutra ★☆☆☆☆

Manara is niet langer een erotische stripmaker die ertoe doet. Dat was al een tijdje zo, maar hoe meer uitgaven als deze hij aflevert, hoe sneller hij zelf de bewijzen voorlegt voor zijn tanende reputatie. Uiteraard moest de voormalige grootmeester van de erotiek de Kamasutra ooit eens verstrippen. En ziedaar: in 1997 verscheen deze, op tekst van Vatsyayana gebaseerde Kamasutra-strip die vermoedelijk werd geschreven in de tweede eeuw voor Christus. Het wordt beschouwd als hét Indiase leerboek over erotiek. Dit is de Nederlandse vertaling.

Het resultaat: barslecht getekend, vol clichés, een flutverhaal en prutserige decors. Is het een verrassing dat het hoofdpersonage een album lang zonder slipje rondloopt en enkele aanrandingen moet ondergaan? Niet echt.

Je zou voor Manara hopen dat de geile, aan porno verstokte man met een album als dit nog enigszins aan zijn trekken komt. Maar als zelfs dat al geen zekerheid meer is…

Over en uit voor de nu 73-jarige erotische stripauteur? Niet echt. In 2009 zette hij voor X-Women wél zijn beste beentje voor. Hij kan het dus nog. Maar zijn knieval aan de commercie is bij momenten weerzinwekkend. Nul inspanning. Schaamteloos. Wel kunnen, niet willen.

Uit bij Glénat