Direct naar artikelinhoud
ADHD

ADHD: een onverwachte troef op het cv

Volgens fysicus Leonard Mlodinow heeft ADHD tegenwoordig net voordelen.Beeld Thinkstock

Wat als ADHD geen probleem is, maar net de manier om in onze complexe wereld te gedijen? Je bent dan wel hyper, maar studies tonen ook aan dat je creatiever bent en goed out of the box kunt denken. Is de diagnose straks iets wat je op je cv zet? 

E-mails, buzzende smartphones en voor de middag veertien afspraken. We hebben het met zijn allen ontzettend druk, en dan kan een brein dat ook tegen 100 per uur gaat misschien wel helpen. 

Dat is althans wat de Amerikaanse fysicus Leonard Mlodinow betoogt in een opmerkelijk opiniestuk in The New York Times. Tien jaar geleden dacht hij eraan zijn elfjarige zoon medicatie voor zijn ADHD te geven, maar de bejaarde moeder van de man raadde dat af. "Als alles zo snel verandert," zei de 85-jarige dame, "moet hij niet kalmeren, maar moet hij net sneller gaan."

Kan wel iets in zitten, dacht Mlodinow, en hij besloot toch geen medicijnen te halen voor zijn 'hyperactieve' zoon. Nu ziet Mlodinow daar duidelijk de voordelen van in. Want mijn zoon is dan wel hyperactief, schrijft hij, onze samenleving is dat tegenwoordig ook. En om in de huidige digitale jungle te overleven, zijn bepaalde kenmerken die ADHD-patiënten hebben misschien wel handig. 

In een 'normaal' brein zorgen filters ervoor dat enkel de beste ideeën doordringen tot het bewustzijn. Die filters zijn er in het brein van een ADHD-patiënt veel minder

Want tegenwoordig moet je tegelijkertijd bakken informatie kunnen verwerken en met frisse ideeën komen. Neem nu op reis gaan. De bestemming moet origineel zijn; zonder dertig websites te bezoeken, leg je niets vast. 

Cognitieve inhibitie

Mlodinow kan zijn beslissing ook wetenschappelijk funderen, want de vaststelling dat kinderen met ADHD creatiever zijn dan hun leeftijdsgenoten werd twintig jaar geleden al gedaan. 

Vandaag is de wetenschap ook in staat te verklaren waarom dat zo is. Het sleutelwoord is 'cognitieve inhibitie'. Terwijl in een 'normaal' brein een aantal filters erop toezien dat enkel de beste ideeën doordringen tot het bewustzijn, zijn die filters er in het brein van een ADHD-patiënt veel minder. Daardoor kunnen ze met verrassende kronkels komen, waar andere mensen niet meteen aan zouden denken. 

Ook tonen studies aan dat personen die de diagnose ADHD kregen zich veel beter kunnen aanpassen aan veranderende situaties. Mlodinow verwijst naar onderzoekers die aantonen dat Joden die vanuit Palestina naar Europa migreerden een grotere genetische aanleg voor ADHD hebben dan Joden die nooit het Heilige Land hebben verlaten. 

Experts staan toch enigszins sceptisch tegenover het idee dat ADHD een voordeel zou zijn. "Omdat er zo veel prikkels op de patiënten af komen, hebben zij er eigenlijk meer last van in onze moderne samenleving", zegt professor psychiatrie Dirk De Wachter. "En grote kampioenen in het multitasken zijn ze ook al niet." 

'Jongeren met ADHD gaan associatiever om met taal en maken meer grapjes'
kinderpsychiater Peter Adriaenssens

Ook kinderpsychiater Peter Adriaenssens vindt dat de auteur van het opiniestuk de zaken nogal "romantisch" voorstelt. "Maar bij een deel van de jongeren met ADHD zien we zeker wel dat ze creatiever zijn", zegt hij. "Ze gaan bijvoorbeeld associatiever om met taal en maken meer grapjes. Als je hen medicatie geeft zodat ze zich beter kunnen concentreren, is dat ook iets wat vermindert." 

Einstein

Op de werkvloer kunnen personen met de diagnose ook elk type werk aan. Maar als er veel papierwerk aan te pas komt, hebben ze meestal een goede begeleiding van hun werkgever nodig. Het is dan ook in beroepen waar het administratieve luik afwezig is, dat ze zich doorgaans het best kunnen ontplooien. Ook Albert Einstein of Salvador Dali hadden ADHD. 

"Als zanger of acteur komen hun talenten beter aan bod en kunnen ze zich makkelijker uitleven", zegt psychologe Annick Vanbeveren van het gespecialiseerde centrum Vigilant. Maar ook voor andere beroepen kun je volgens haar het creatieve talent naar voren schuiven, om nieuwe beleidsmaatregelen uit te werken of om binnen een bedrijf na te denken over een andere organisatievorm. 

"En dat kan heel goed werken", zegt Vanbeveren. "Zolang je de concrete uitvoering maar aan iemand anders overlaat."