“De wereld heeft behoefte aan actie, niet aan loze woorden of voorwaarden.” Met die woorden startte de Britse premier Keir Starmer de persconferentie na een virtueel topoverleg over Oekraïne. Als reactie op de veranderde houding van de VS tegenover Oekraïne hielden 25 landen overleg als een “coalitie van bereidwilligen”. Die coalitie vormt zich buiten de gevestigde instanties om, mét Navo-lidstaten, maar zonder de VS. Behalve Europese landen schakelden ook leiders uit Canada, Australië en Nieuw-Zeeland hun webcams aan.

Starmer benadrukte dat Oekraïne de afgelopen dagen “zonder enige twijfel” heeft laten zien “de partij van de vrede te zijn”. Oekraïne bereikte eerder deze week immers met de VS een akkoord over een staakt-het-vuren van dertig dagen, maar Rusland heeft daar nog niet mee ingestemd en stelt extra voorwaarden. Volgens Starmer probeert Poetin tijd te rekken. “Maar als het Rusland menens is met vrede, is het heel eenvoudig: hij moet stoppen met zijn barbaarse aanvallen op Oekraïne en instemmen met een staakt-het-vuren. Daarvoor moeten ook wij maximale druk op Poetin blijven zetten.” Volgens Starmer waren de 25 aanwezige landen het erover eens om de druk via economische sancties op te voeren.

Lees ook

Lees ook

Nu Oekraïne akkoord is met staakt-het-vuren, moet Poetin tonen dat hij tot vrede bereid is 

Volgens Starmer werd op de virtuele top afgesproken om “Oekraïnes eigen defensie en strijdkrachten te versterken”. Maar ook de coalitie van bereidwilligen zou overgaan naar een “operationele fase”. Donderdag volgt in het Verenigd Koninkrijk een vergadering met militaire leiders waar “praktische plannen uitgewerkt kunnen worden over hoe onze legers de toekomstige veiligheid van Oekraïne kunnen ondersteunen”, aldus Starmer.

Talmende Poetin

De aanwezigheid van een internationale vredesmacht zou er dan garant voor moeten staan dat Rusland een eventueel vredesakkoord niet verbreekt. Ook België is bereid om zich daarbij aan te sluiten, zei Belgisch premier Bart De Wever na afloop van de top. “Als de onderhandelingen een aanvaardbare vredesdeal opleveren, willen wij net als andere landen troepen aanbieden voor een Europese vredesmacht”, zei hij bij de VRT. De Italiaanse premier Georgia Meloni, die de virtuele top ook volgde, liet al weten geen Italiaanse troepen te willen leveren. Rusland heeft al aangegeven dat het niet wil dat er militairen van landen die behoren tot de Navo in Oekraïne gestationeerd worden na de oorlog.

Ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky riep na afloop van de bijeenkomst nogmaals op om “sterke druk uit te oefenen om Rusland op de weg naar vrede te sturen. Met een staakt-het-vuren van dertig dagen moet het mogelijk zijn om te onderhandelen over alle aspecten van de vrede.” Toch vreest hij dat Poetin doelbewust talmt omdat “Rusland eerst zijn situatie op het slagveld wil verbeteren.”

Lees ook

 Frans Timmermans over Trump, Poetin en Europa: “We moeten uitgaan van het zwartste scenario”