Burgemeester Femke Halsema is “wel bezorgd” dat de Nationale Herdenking op de Dam “gekaapt gaat worden door alle emoties en sentimenten” die heersen rondom het huidige conflict in Israël en Gaza. Dat zei ze woensdagavond tijdens een bijeenkomst in De Balie in aanloop naar 4 mei.
“Gekaapt hoeft niet te betekenen dat duizenden mensen in protest gaan”, zei Halsema bij het Gesprek voor de Dam, dat De Balie ieder jaar organiseert in samenwerking met Theater Na de Dam. “Zo’n herdenking is breekbaar en klein. Je hebt maar een of twee mensen nodig die besluiten om dat moment te verstoren, terwijl die nationale herdenking heel verbindend zou moeten zijn.”
Volgens Halsema leidt de oorlog in Gaza ook hier tot heftige emoties en snijdt het conflict “dwars door onze samenleving”. Bovendien geeft het vele bevolkingsgroepen een “groots en diep gevoel van onveiligheid”. “Daarom zijn we deze 4 mei oplettender”, zegt ze.
Door de kans op spontane protestacties en verstoringen gelden er dit jaar extra veiligheidsmaatregelen bij de Dodenherdenking op de Dam. Zo mogen er maximaal 10.000 mensen op het plein zijn en moet iedereen een plek reserveren. Alle aanwezigen worden vooraf gefouilleerd en borden, vlaggen of versterkers zijn niet toegestaan.
Ook het dragen van kleding om daarmee een boodschap uit te dragen, is verboden, omdat het kan leiden tot onrust. “We willen te allen tijde voorkomen dat mensen in paniek raken of dat er conflicten ontstaan waaruit onlusten kunnen volgen. Dat verstoort de waardigheid van de herdenking en de vrijheid en het grondrecht van de mensen die op de Dam staan”, aldus Halsema. “Maar het is onmogelijk om iedereen te controleren, er is geen modepolitie.” Er wordt met name gelet op groepen die protestkleding dragen.
Eerder op de dag liet Halsema al weten dat de extra maatregelen niet in strijd zijn met de wet, in reactie op kritiek daarop van meerdere hoogleraren. Volgens haar is de herdenking zelf een manifestatie, waarbij mensen gebruikmaken van hun vrijheid van meningsuiting door gezamenlijk te herdenken. Over de extra maatregelen zei ze: “Ik hoop dat het eenmalig is.”