Linneke (55) werd als kind misbruikt, trouwde met een alcoholicus en verloor zoontje: "Vrolijk van buiten, verdrietig van binnen"

Het boek begint meteen bij je jeugd?

Mijn verhaal begint bij de vroege dood van mijn vader. Mijn broers en ik worden snel op internaat gestuurd. Twee jaar later hertrouwt mijn moeder. Mijn stiefvader misbruikt mij voor het eerst wanneer ik bijna 9 jaar ben. Dat misbruik heb ik uit angst voor die man jarenlang alleen gedragen. Het maakte me kwaad en opstandig. Op mijn vijftiende is het misbruik aan het licht gekomen, maar intussen had hij mij wel al mijn kansen op een fatsoenlijke toekomst ontnomen. Om maar van huis weg te zijn, ben ik op mijn zestiende getrouwd… met een zware alcoholicus. In 1991 verlies ik mijn zoontje. Hij was amper negen. Ik had het voorgevoel dat ik mijn kind ging verliezen, en mijn kind wist dat zelf ook.

Hoe is hij gestorven?

Mijn zoontje is al spelend gestikt in een berg zand toen een zelfgegraven tunnel instortte. Achteraf vonden we allerlei krantenartikels die hij had uitgeknipt en waarvan we niet direct begrepen waarom hij dat had gedaan. Door die knipsels beschrijft hij wat hem zou overkomen. Mijn leven is toen niet stilgevallen. Ik hoop dat dit een belangrijke boodschap kan zijn voor mensen die hun kind verliezen. Het gevaar is heel groot dat je verdrinkt in zelfbeklag. Maar het is belangrijk om voor het leven te kiezen.

Was het een emotioneel zwaar boek om te schrijven?

Ik wilde mijn verhaal al heel lang op papier zetten, maar dat kon pas toen ik er helemaal klaar voor was. Ik kon het ook niet alleen. Via een kinesist leerde ik Greet Balemans kennen, die haar leven in een boek had beschreven. Toen ik haar anderhalf jaar geleden vroeg om mij te helpen, heeft ze niet geaarzeld. We zijn er direct aan begonnen. Heel mijn leven met alle harde, héél harde feiten heb ik naar Greet doorgestuurd. Zij kreeg de rauwe gebeurtenissen in ongecensureerde versie in één keer op haar boterham.

Zijn ze ook zo in het boek gekomen?

Greet Balemans: Nee, dat was te zwaar. Mensen moeten het kunnen behappen en tegelijk blijven lezen. We hebben een manier gezocht om de feiten minder scherp weer te geven. Dikwijls vroeg ik Linneke om stukken te herschrijven en te beschrijven hoe ze zich op die momenten voelde. Dat maakt het verhaal herkenbaar, maar het heeft Linneke ook wat bevrijd. Vooral bij het verwoorden van het verhaal over haar zoon Fritske besefte ze hoe dat verdriet nu nog leeft.

Linneke van Endert: Het was heel moeilijk om die pijn terug te voelen. Ik wilde geen dik boek schrijven. Mensen met een zwaar leven, lezen niet. Hun hoofd zit al vol genoeg. Het is een dun boek, maar met heel veel inhoud.

Wil je anderen helpen?

Linneke: Ja, absoluut. Ik wil dat mensen in gelijkaardige situaties zich herkennen. Ik wil hen duidelijk maken dat opgeven geen optie is. Ik wil hoop geven en zeggen: Hou vol, er wacht nog een heel schoon leven. De vrouwelijke clown op de cover van het boek heb ik zelf geschilderd. Zo heb ik mij al heel mijn leven gedragen: vrolijk van buiten, verdrietig van binnen. Zo heb ik het overleefd. Het boek is ook doorspekt met tekstjes die mij hebben geïnspireerd om door te zetten.

Hoe zijn de reacties?

Linneke: Heel positief. Dat doet deugd. Veel mensen zeggen ze dat ze voelen hoe het is om een kind te verliezen. Greet heeft het heel puur verwoord. Iemand vond het onmogelijk dat één persoon zoveel mee kon maken, maar het was nog veel erger dan in het boek. Velen zijn ook geschokt door het misbruik, zeker in Gooreind-Wuustwezel, waar ik vandaan kom. Mijn moeder en stiefvader werden tot vandaag aanzien als heel brave mensen. Velen aanvaarden het niet dat ik niet meer naar mijn moeder ga. Ik heb heel lang gevochten voor haar moederliefde. Het was vergeefs. Maar ik heb haar vergeven, net zoals mijn stiefvader. Dat vind ik heel belangrijk, anders kan ik niet verder. Maar vergeven wil niet zeggen dat ik hen terug wil zien.

Greet: Wat het boek zo sterk maakt, is dat Linneke ondanks al die miserie geen wrok koestert. Ook de enorme band en liefde tussen Linneke en haar twee broers creëert een positieve kracht.

Tijdens Toast Literair, zondag 20 januari om 10 uur in De Schuur op Singel in Gierle, presenteer je het boek. Kun je je verhaal makkelijk vertellen aan een publiek?

Linneke: Dat is geen probleem. Ik spreek uit het hart, zonder voorbereiding, maar wil niet gezien worden als een beklagenswaardig persoon.