Direct naar artikelinhoud
Klimaatplan

Witte Huis keldert klimaatplan Obama: wat betekent dit voor het klimaat?

Trump toont zich een grote fan van de kolen­industrie op een meeting in Huntington.Beeld Chris Jackson

VS-president Trump blaast het Clean Power Plan van zijn voorganger Obama op en geeft de kolen- en auto-industrie ruim baan.

1. Wat verandert er?

Het Amerikaanse milieu­agent­schap EPA introduceert nieuw beleid voor de uitstoot van kolencentrales. De ‘Affordable Clean Energy Rule’ maakt de milieu-eisen minder streng. Ook mogen staten zelf kiezen of ze de uitstoot überhaupt willen verminderen. Doel is niet kolencentrales sluiten, maar juist technische verbeteringen aanbrengen, waardoor ze open kunnen blijven.

Het nieuwe plan vervangt het Clean Power Plan van Barack Obama uit 2015. Dat kwam er om de CO2-uitstoot van energiecentrales terug te dringen en was de belangrijkste poot van Obama’s strijd tegen een verdere opwarming van de aarde. Het plan legde individuele Amerikaanse staten een uitstootplafond op. Zij konden zelf kiezen hoe ze daar onder bleven, bijvoorbeeld door over te stappen op gas om elektriciteit op te wekken. Het Clean Power Plan moest de uitstoot tegen 2030 met 32 procent doen krimpen tegenover 2005.


Lees ook:

Het besluit van Trump om de steenkoolsector tegemoet te komen, is dom, gevaarlijk en nutteloos: "De strijd tegen de gevolgen van die klimaatopwarming is waarschijnlijk het belangrijkste gevecht waar de mensheid vandaag voor staat. Die strijd is urgent, maar het blijft riskant om ervoor te mobiliseren met de warme zomermaanden als bewijs."

Het Clean Power Plan was overigens nog niet in werking getreden: de invoering werd vertraagd door rechts­zaken, aangespannen door een verbond van meer dan twintig staten en de kolenindustrie.

2. Is dit een geschenk aan de kolenindustrie?

De sector is in ieder geval blij. De Republikeinen, met Trump voorop, spreken graag van een war on coal – een oorlog tegen kolen – gevoerd door Democraten en milieu­activisten. De kolen­industrie zou zwaar te lijden hebben onder Obama’s strenge regels. De president bedient ook zijn achterban in de kolenstaten, die kampen met banenverlies in de mijnbouw.

Maar het sluiten van de ene na de andere kolencentrale had de afgelopen decennia minder te maken met regulering dan met een nieuwe economische werkelijkheid. De sector kreeg klappen door automatisering en door de sterke concurrentie van gas en duurzame energie. Of er nu een Obama in het Witte Huis zit of een Trump: die banen komen waarschijnlijk nooit terug.

3. Zal dit de uitstoot van CO2 weer vergroten?

Veel staten in de VS zijn op eigen initiatief al bezig om de CO2-uitstoot terug te dringen, met eigen milieuregels gericht op klimaatbescherming. Meerdere staten besloten zich al te schikken naar het Clean Power Plan, ook al was het op federaal niveau nog niet in werking getreden. Bovendien beweegt de markt zich in de richting van energie uit gas en van wind- en zonne-energie.

Analisten houden rekening met een daling van de CO2-uitstoot, ook als de regering-Trump zo min mogelijk doet om dat voor elkaar te krijgen. Zo berekende het onderzoeksbureau Rhodium Group vorig jaar dat de uitstoot van de energiecentrales tegen 2030 met 27 tot 35 procent zal zijn gedaald – ongeveer wat Obama voor ogen had met zijn Clean Power Plan.

Energiecentrales zullen volgens milieuagentschap EPA twaalf keer zoveel CO2 uitstoten als onder Obama’s plan zou zijn gebeurd

Milieuactivisten vrezen wel voor meer CO2-uitstoot. Het nieuwe plan, dat is vastgelegd in een document van 300 pagina’s, bevat geen nationale doelstelling voor een maximumuitstoot. Energiecentrales zullen volgens berekeningen van het EPA twaalf keer zoveel uitstoten als onder Obama’s Clean Power Plan zou zijn gebeurd.

4. Wat met het klimaat­akkoord van Parijs?

Het Clean Power Plan van Obama was geënt op de doelstellingen van het klimaat­akkoord van Parijs: de opwarming van de aarde mag in 2100 niet meer dan 2 graden boven pre-industriële waarden liggen, het liefst zelfs niet meer dan 1,5 graad daarboven.

Vorig jaar al loste Trump een verkiezings­belofte in door de VS terug te trekken uit het akkoord, waar in 2015 195 landen voor tekenden. De nieuwe plannen van de regering-Trump maken het lastiger om de doelstellingen van het akkoord te halen, omdat eisen op het gebied van CO2-uitstoot worden versoepeld. In 2015 waren de VS goed voor 15 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Ter compensatie zullen andere grootvervuilers, zoals China en de EU, dus meer inspanningen moeten leveren.