Direct naar artikelinhoud
Oud schip

Wetenschappers denken dat ze schip legendarische kapitein James Cook gevonden hebben

Wetenschappers denken dat ze schip legendarische kapitein James Cook gevonden hebben
Beeld Getty

Het is een van de bekendste vaartuigen uit de geschiedenis: de Endeavour, het schip waarmee de legendarische Britse ontdekkingsreiziger James Cook Australië ontdekte. Wetenschappers denken nu dat ze de plaats gevonden hebben waar de boot zonk en overmorgen willen ze onthullen waar dat exact is.

Het waren onderzoekers van het Rhode Island Marine Archaeology Project (RIMAP) – aan de oostkust van de Verenigde Staten – die deze week bekendmaakten dat ze de jarenlange zoektocht naar de Endeavour toegespitst hadden op één of twee archeologische sites in Newport. Vrijdag zullen ze tekst en uitleg geven en een 3D-model tonen van de site. Begin volgend jaar zal dan verder – gedetailleerd – onderzoek gebeuren. Net op tijd voor de viering van de 250ste verjaardag van de aankomst van Kapitein Cook in Australië in 2020.

Australië

Cook ontdekte met de Endeavour niet alleen Australië in 1770, hij bracht er ook Nieuw-Zeeland mee in kaart en voer er uiteindelijk helemaal mee rond de wereld. Later werd het schip herdoopt tot de Lord Sandwich en gebruikt voor het transporteren van troepen.

Tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog werden er eerst Britse soldaten mee naar Rhode Island gebracht en werd het schip vervolgens gebruikt als gevangenis voor de rebellen. Toen Frankrijk zich in de oorlog ging moeien aan de kant van de onafhankelijkheidsstrijders, besliste de Admiraliteit in 1778 dat de Lord Sandwich samen met 12 andere transportschepen tot zinken gebracht moest worden in vrij ondiep water om op die manier dienst te doen als blokkade. Zo kon de Franse vloot niet tot bij de Amerikaanse rebellen raken op het vasteland. 

Een repica van de 'Endeavour' in het Australian National Maritime Museum in Sydney.Beeld AFP

Kathy Abbass – het hoofd van RIMAP – ontdekte in de jaren 90 van vorige eeuw documenten van de transportschepen en samen met haar team slaagde ze erin om de mogelijke sites waar het bekende schip kon liggen van 13 naar 5 te brengen. En nu dus uiteindelijk naar 1 of 2. De meestbelovende plek is een locatie voor de kust van Goat Island, vlak bij Gurneys Resort.

Steekspel

Ook directeur Kevin Sumption van het Australian National Maritime Museum – dat als partner bij het onderzoek betrokken was – spreekt van een “veelbelovende site”, maar hij merkt ook op dat er nog geen zekerheid is. Duikers zouden nu stalen aan het verzamelen zijn van het hout van de schepen en die zullen worden geanalyseerd. De meeste schepen die in 1778 tot zinken werden gebracht, waren gemaakt uit Amerikaans of Indisch hout. De Endeavour daarentegen was voor het grootste deel gemaakt uit eik uit het noorden van Engeland. Op basis daarvan kan in elk geval al bepaald worden of het schip op zijn minst Brits was.

De afmetingen van het betrokken wrak lijken alvast te kloppen. Als ook het hout een match is, zal toestemming worden gevraagd aan de Amerikaanse overheid om verder te zoeken naar aanwijzingen rond het wrak

De afmetingen van het betrokken wrak lijken alvast te kloppen. Als ook het hout een match is, zal toestemming worden gevraagd aan de Amerikaanse overheid om verder te zoeken naar aanwijzingen rond het wrak.

Als dat onderzoek bevestigt dat de Endeavour inderdaad gevonden is, zal vermoedelijk een diplomatisch steekspel beginnen tussen landen die vinden dat het wrak historisch belangrijk is voor hun geschiedenis. Onder meer Australië, Nieuw-Zeeland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten kunnen in dat opzicht aanspraak maken op het schip. Allemaal zijn ze geïnteresseerd om het wrak in handen te krijgen en te exposeren. Als het aan land gebracht kan worden, tenminste.

Steekspel
Beeld AFP