Weyts wil aantal verkeersdoden doen dalen … door quiz te spelen aan rode lichten

De cijfers over de verkeersdoden in 2018 laten nog even op zich wachten, maar mobiliteitsminister Ben Weyts zegt nu al dat het “laaghangend fruit” de voorbije jaren geplukt is. Om het aantal slachtoffers toch naar beneden te halen zonder miljoeneninvesteringen of vervelende maatregelen, zoekt hij zijn toevlucht in nudging, oftewel: correct verkeersgedrag belonen.

Een prijs voor wie jarenlang zonder verkeersovertreding blijft, is nog niet aan de orde, vanwege niet zo evident om uit te pluizen in de databanken. Intussen kunnen gemeenten en politiezones de weggebruikers wel psychologisch beïnvloeden met kleine slimme ingrepen die de Vlaamse Stichting voor Verkeerskunde (VSV) maandag voorstelde op haar congres over verkeersveiligheid.

Te saai

In Antwerpen loopt momenteel een proefproject om het aantal mensen te verminderen die oversteken door het rood licht. Aan het drukke kruispunt van de Nationalestraat, de Kronenburgstraat en de Volksstraat, waar verschillende straten en een trambaan kruisen, staan camera’s die detecteren of voetgangers oversteken bij een groen licht of een rood licht. De statistieken daarvan komen op een digitaal bord. De redenering is dat voetgangers gemakkelijker blijven wachten als ze zien dat de meeste mensen voor hen ook gewacht hebben. Om de pijn van het wachten nog te verzachten, krijg je tijdens het rood licht op hetzelfde digitale bord ook quizvragen of weetjes over de omgeving te lezen.

“Mensen laten zich nu eenmaal veel sneller leiden door hun emoties dan door hun verstand”, zegt psycholoog Wouter Duyck (UGent). “Wachten op een verkeerslicht is saai. Dus als je dat wat leuker kan maken, heb je meer kans dat de mensen blijven staan.” In het buitenland is ook al geëxperimenteerd met het voetgangersmannetje in het stoplicht dat niet stilstaat, maar danst op muziek zolang het licht rood is. “Het zijn kleine aanpassingen, maar ze kunnen een groot effect hebben op ons gedrag”, zegt Duyck. Voor de resultaten van het Antwerps proefproject is het wachten tot eind volgende maand. Aan het kruispunt is momenteel ook weinig te beleven. “De schermen zijn gedoofd om het verschil na te gaan met de periode dat ze wel actief waren”, zegt de woordvoerder van schepen van Mobiliteit Koen Kennis (N-VA).

Ook zo wordt u stiekem beïnvloed

Met een 3D-effect

Om hardrijders te doen vertragen in de bebouwde kom, schilderden ze op IJsland ‘zwevende’ zebrapaden. Een zebrapad met een 3D-effectje, dus. De gemiddelde snelheid nam daardoor af met 10 km/u. Verschillende gemeenten bij ons – onder andere Schaarbeek – hebben het voorbeeld overgenomen.

Met een calorieteller

Om fietsers op een positieve manier te informeren dat ze door wegenwerken een ommetje zouden moeten maken, vermeldde de Nederlandse gemeente Zwolle hoeveel calorieën ze daarmee zouden verbranden.

Met Nijntje

In zones 30 in de regio Rotterdam-Den Haag werden enkele jaren geleden de snelheidsborden vervangen door borden met tekeningen van Dick Bruna. Aanvankelijk daalde de gemiddelde snelheid met 4 km/u, maar uit een opvolgonderzoek bleek het effect na enkele weken zo goed als verdwenen.