'Potverdorie' in plaats van 'godverdomme', en 'sjips' in plaats van 'shit'

'Potverdorie!', hoorde ik een vriendin boos roepen tegen haar kinderen. Potverdorie! Zo'n keurige vloek, waarvan ik dacht dat die voor het laatst gebruikt was in 1953. Door een non. 'Zeg toch gewoon 'godverdomme'', zei ik. Maar nee, dat kon ze echt haar strot niet uitkrijgen. Ze zegt trouwens ook 'sjips' in plaats van 'shit', al wéét ze dat ik dan ga slaan.

Ik dacht aan mijn oma. Die vond 'potverdorie' al te ver gaan. Ze maakte er 'potjandosie' van. Of 'potverdikkie'. Of 'potverdikkeme'. Ook Jezus' naam wilde ze niet ijdel gebruiken; die werd omgekat tot 'jeminee', 'jemig' of zelfs 'jeetjemineetje'. Wij, haar kleinkinderen, lachten erom, want bij ons thuis werd openlijk gevloekt. Het 'ben je helemáál besodemieterd?' lag mijn vader in de mond bestorven. Mijn oma maakte daar graag 'besuikerd' van. Ik voelde me al plakkerig worden bij de gedachte.

Later, toen ik in Rusland woonde, hoorde ik beschaafde Russen wel vloeken met 'Japonski bog', letterlijk: 'Japanse god'. Wat had dat te beduiden? Pas na aandringen wilde iemand het mij besmuikt uitleggen: Het was de verbastering van 'Job tvojoe mat', de Russische standaardvloek 'neuk je moeder'. Iets dergelijks gebeurde met 'choei' (lul); dat werd veranderd in 'chren', wat 'mierikswortel' betekent. Tsja.

Vloeken ben ik blijven doen. Dat komt me af en toe op een stichtend mailtje van de Bond tegen vloeken te staan, uiteraard met averechts effect. Een fascinerend clubje is dat. Vechtend tegen alledaagse vuilbekkerij zoeken ze onvermoeibaar het internet af, om te kijken wie nu weer iets verkeerds heeft gezegd. Daardoor komen ze met heel wat meer vloeken in aanraking dan de gemiddelde smeerlap. Dapper, vind ik dat. En geestig zijn ze trouwens ook. Als je www.godverdomme.nl intikt in je browser, kom je op hun site terecht; een vondst waarvoor ik ze dankbaar zal zijn tot mijn laatste snik.