Cadeautip voor Kerstmis: een les in goede manieren

Bij het woord etiquette denk je aan ellebogen die de tafel niet mogen raken, een mes dat rechts van de vork ligt en niet omgekeerd. Zeker nu Kerstmis en Nieuwjaar eraan komen, willen veel ouders dat hun kinderen zich aan tafel netjes gedragen.

"De feestdagen zijn inderdaad een populaire periode", zegt Nathalie Poppe, die als etiquettecoach werkt in Antwerpen en Amsterdam. "Ouders vinden het fijn dat hun kinderen goede manieren hebben, zodat zij zich aan de feestdis op iets anders kunnen concentreren."

Een workshop bij Poppe kost 70 euro, duurt twee uur, maar een lunch en een boek zijn er ook bij inbegrepen. Haar klanten zijn vaak zelfstandigen en mensen uit de zakenwereld, zegt Poppe. "Meestal ouders en grootouders die hun kinderen willen voorbereiden op de volwassenheid."

Voor verschillende situaties heeft zij simpele tips klaar. Bijvoorbeeld over hoe je iemand het best begroet; daar zijn vijf regels voor: sta rechtop als je iemand groet en blijf niet op je stoel zitten; kijk elkaar in de ogen; glimlach; wacht op een hogere in rang om zijn hand eerst uit te steken (als je een man bent, wacht je op de vrouw); spreek je naam duidelijk uit.

Waarom? Daarom!

"Etiquette kan het leven makkelijker maken", zegt Poppe. "Het is altijd goed om te weten hoe het hoort. Eigenlijk is het simpelweg een kwestie van respect hebben voor elkaar. Als je aan het eten bent, ga dan niet met je bestek zwaaien terwijl je praat."

Dat enkel kinderen niet meer weten hoe ze zich moeten gedragen, acht opvoedingsdeskundige Maurits Wysmans niet bewezen. "Ik kan me geen enkel onderzoek voor de geest halen waaruit dat blijkt", zegt hij. Toch erkent hij wel dat kinderen vandaag mondiger zijn en ouders steeds vaker met vragen zitten over hoe ze hun kinderen moeten opvoeden.

"'Waarom? Daarom', was vroeger het devies", zegt Wysmans. "Sinds de jaren 60 is de autoriteit uit de opvoeding steeds meer verdwenen, maar nu is het weer aanvaard dat ouders de leiding nemen. Alleen is er veel onzekerheid over wat goed opvoeden dan wel is."

Bijgevolg gaan ouders steeds meer opvoedingstaken uitbesteden aan professionals. Zo komt er in de eerste plaats veel meer druk op leerkrachten te liggen om hun kinderen goed gedrag bij te brengen. Maar ook etiquettecoaches passen in dat plaatje. "Van mij accepteren kinderen dat ze hun elleboog niet op tafel mogen leggen", zegt ettiquettecoach Poppe. "Naar hun ouders luisteren ze soms moeilijker."

Smartphone

"Ik hoor inderdaad heel vaak van volwassenen dat hun kinderen geen manieren meer hebben", zegt etiquetteconsultant Brigitte Balfoort. "Maar dat is natuurlijk iets van alle generaties. En ik zie tegelijk ook dat veel volwassenen hun smartphone op tafel leggen of elkaar op een slechte manier begroeten."

En net daarom geeft Balfoort lezingen en cursussen over etiquette aan kinderen en volwassenen. Omdat ze gemerkt heeft dat de vraag 'wat zijn goede manieren?' - want zo kun je etiquette volgens Balfoort het best omschrijven - heel luid klinkt, heeft ze er ook twee boeken over geschreven. Haar boek De etiquettebijbel voor kinderen ligt nu in de boekhandel.

Tijdens haar lezingen en in het boek legt ze uit dat etiquette niet meer dat stoffige 19de-eeuwse begrip is, maar wel een leidraad om altijd op terug te vallen. "Ik geef bijvoorbeeld datingadvies", zegt ze. "Als je met een vrouw naar theater gaat, doe dan een etentje ervoor en een drankje achteraf om elkaar rustig te leren kennen. In het boek schrijf ik dat je niet moet beginnen te gniffelen als je date een erectie krijgt. Doe gewoon alsof er niets aan de hand is. Het zou een automatisme moeten worden om eerst aan de ander te denken en dan aan jezelf."