Soebatten is van oorsprong een soort vriendschapsbetuiging
Over de brexit, het klimaat, onze koopkracht, zelfs over het wonen in de uiterwaarden wordt er gesoebat en een lezeres wil daarom weten wat dat woord precies betekent en waar het vandaan komt.
Tot een jaar of tien geleden beschreef Van Dale soebatten uitsluitend als ‘proberen door vleiende woorden iets gedaan te krijgen’. In die betekenis wordt het werkwoord nog steeds wel gebruikt, maar in de media wordt er tegenwoordig meestal iets anders mee bedoeld: langdurig discussiëren en onderhandelen, vaak met de bijgedachte dat dit vruchteloos is omdat er onenigheid blijft bestaan of dat er langzaam vooruitgang wordt geboekt. Aan soebatten kleeft dan ook dezelfde enigszins ongunstige bijklank als aan marchanderen en schipperen.
Soebatten is van oorsprong een koloniaal woord en komt sinds de 17de eeuw voor in onze taal
Soebatten is van oorsprong een koloniaal woord en komt sinds de 17de eeuw voor in onze taal. Het Nederlands heeft het in voormalig Nederlands-Indië geleend uit het Maleis, waarin so(h)bat volgens het Nieuw Maleisch-Nederlandsch Woordenboek (1902) vriend, makker of gezel betekent. De oorspronkelijke betekenis ‘vleien’ heeft ermee te maken dat iemand die iets van een ander gedaan wil krijgen zich als vriend voordoet door amicaal te doen of – in het geval van een hiërarchie – door (nederige) vriendschapsbetuigingen te uiten. Het Maleis heeft het woord niet van zichzelf, want so(h)bat gaat via het Hindi terug op het Arabische woord sahib, dat heer of – als aanspreekvorm – mijnheer betekent.
Tot circa 1900 werd soebatten voornamelijk in de informele spreektaal aangetroffen. Pas in de loop van de 20ste eeuw is het salonfähig geworden en heeft het een ruimere toepassing gekregen.
In de rubriek Taal worden grammaticale geschillen, etymologische enigma’s en andere taaltwijfels voor u opgehelderd door Peter-Arno Coppen en Ton den Boon. Lees hun bijdragen op trouw.nl/taal.
Ook een vraag? Mail naar p.a.coppen@let.ru.nl of tdb@taalbank.nl.