Direct naar artikelinhoud
Catalonië

Spaanse conservatieven wijken uit naar rechts

Pablo Casado met zijn vrouw Isabel Torres.Beeld EPA

De Spaanse conservatieve Partido Popular (PP) heeft Pablo Casado gekozen als nieuwe leider. Opvallend, want hij is verreweg de minst ervaren leider die de Volkspartij ooit heeft gehad. 

‘Of het wordt Soraya, of het wordt Casado, maar ik heb hier de Hoofdprijs.’ Het mag dan hartje zomer zijn, de loten voor de Kerstloterij vinden gretig aftrek in de congreszaal van de Volkspartij (Partido Popular, PP). Een man met een flinke snor gaat de rijen langs, en de ene na de andere afgevaardigde reikt hem 20 euro aan in de hoop rond Kerst miljonair te worden.

Even later wordt Pablo Casado uitgeroepen tot winnaar van de leidersverkiezing. Hij is 37 jaar, en verreweg de minst ervaren leider die de Volkspartij ooit heeft gehad. Nooit minister geweest, nooit regiopresident. Maar het is net als met de Kerstloterij: soms moet je gokken om te kunnen winnen.

Hij is 37 jaar, en verreweg de minst ervaren leider die de Volkspartij ooit heeft gehad. Nooit minister geweest, nooit regiopresident

Wat heeft de behoudende Volkspartij ertoe bewogen om niet te kiezen voor de ervaring en continuïteit van Soraya Sáenz de Santamaría? (Ze riep het tijdens het congres nog even in herinnering: achttien jaar lang werkte ze aan de zijde van scheidend premier Mariano Rajoy.) Waarom deze radicale generatiewisseling?

Het is vooral een uiting van een partij in onzekerheid. Bij de laatste verkiezingen werd de bodem onder de voeten van de politici van de Volkspartij weggeslagen: de partij bleek niet meer de vanzelfsprekende keus op rechts. Het politieke landschap van Spanje was onherkenbaar veranderd. Voortaan was het niet meer genoeg om de socialisten te verslaan. Plotseling bleek er ook een dreiging te zijn uit een andere hoek: van Ciudadanos (Burgers), een rechtse partij die veel jongeren voor zich innam.

‘Pablo kan hopelijk de jongeren aanspreken’, zegt Maria Juncal (52), een afgevaardigde uit Catalonië. Het is bekend dat de kiezers van de Volkspartij ouder zijn dan van welke partij dan ook. ‘In de andere partijen is al eerder een generatiewisseling geweest. Pablo is van dezelfde leeftijdscategorie als de andere partijleiders. Als Albert Rivera, de leider van Ciudadanos. Met hem gaat een andere, frissere wind waaien.’ Niet onbelangrijk: die wind kan misschien ook de stank van de corruptieschandalen van de afgelopen tijd verdrijven.

Soraya Sáenz de Santamaría kreeg 42 procent van de stemmen en verliest zo de leidersverkiezing tegen Pablo Casado.Beeld EPA

Terug naar de essentie

Met Pablo Casado hoopt de Volkspartij ook te breken met de fletsheid van Mariano Rajoy. Waar Rajoy zich stapje voor stapje, heel voorzichtig, door de politiek bewoog, heeft Casado veel meer bravoure. Zijn standpunten zijn conservatiever dan Spanje de laatste jaren van de Volkspartij gewend is.

‘Het is goed om terug te gaan naar de essentie’, meent Rocío Giménez (37), een afgevaardigde uit Valencia die zichzelf met een rode waaier koelte toewuift. Ze stemde vol overtuiging op Casado. ‘Hij staat voor de eenheid van Spanje, de familie, het recht op leven, tegen euthanasie.’

Casado zelf benadrukt dat hij het ‘Spanje van de nationale vlag’ aan zich wil binden. Die vlag verscheen afgelopen jaar aan heel wat balkons, als tegenhanger van de vlaggen voor de onafhankelijkheid in Catalonië.

De nieuwe PP-leider wil partijen die voor regionale onafhankelijkheid pleiten simpelweg verbieden. ‘We moeten niet reageren, maar voorkomen’, zegt hij. Hij trekt een parallel met partijen gelieerd aan de terreurgroep ETA. ‘Er is nu misschien geen sprake van geweld, maar er zijn wel bedreigingen, kinderen die worden gepest op school...’ Hij vindt dat zijn voorganger te terughoudend heeft ingegrepen in Catalonië.

De nieuwe PP-leider wil partijen die voor regionale onafhankelijkheid pleiten simpelweg verbieden

Zeer fel reageerde Casado toen een Duitse rechtbank weigerde de Catalaanse premier Puigdemont uit te leveren voor rebellie. Hij vond dat Spanje het Schengen-akkoord tijdelijk moest opschorten – en daarmee het vrije grensverkeer. ‘Als ik de leider ben van de PP, worden dit soort vernederingen niet getolereerd’, dreigde hij.

Terug in de tijd

Daarnaast is Casado nogal behoudend als het gaat om abortus en euthanasie. Hij wil dat een zwangerschap alleen nog mag worden afgebroken als het kind ernstig gehandicapt is, de moeder gevaar loopt, of na een verkrachting.

‘Er is niets progressievers dan het leven te verdedigen’, aldus Casado in zijn toespraak op het congres. ‘En niets dat meer nodig is in een Europa dat in een demografische winter verkeert, in het lege Spanje, dan het geboortecijfer te verdedigen.’

'Er is niets progressievers dan het leven te verdedigen'
Pablo CasadoPartido Popular

Het is een idee waarvoor hij volop bijval krijgt van de afgevaardigden. ‘We moeten opkomen voor de allerkwetsbaarsten’, knikt Silvia Valmaña (55), een parlementariër uit Castilla-La Mancha met een roze-met-gele waaier in de hand. ‘Het gaat om de menselijke waardigheid. Iets progressievers is er niet.’

Toch zijn er ook genoeg afgevaardigden die minder blij zijn met de keuze voor Casado: 57 procent van de partijgangers stemde op hem, maar 42 procent koos voor Soraya Sáenz de Santamaría. Hoewel op het congres veelvuldig werd benadrukt dat de Volkspartij sterker uit deze verkiezing zou komen, is dat voorlopig wishful thinking.

De voorstanders van Soraya vrezen dat de partij terug gaat in de tijd, of dat Casado te onervaren zal blijken om een geloofwaardige premierskandidaat te zijn. Voordat hij partijleider werd, was hij slechts parlementariër en lid van het partijbestuur.

‘Hij is nog niet rijp’, overweegt Luis Ponce de León (68), een partijbestuurder uit Granada met het embleem van de Spaanse vlag op zijn overhemd. ‘Hij is een goede vrucht, een magnifieke vrucht zelfs. Maar ik denk dat hij nog te groen is.’

Kandidaten Pablo Casado (R) en Soraya Sáenz de Santamaría (L) begroeten elkaar in Madrid.Beeld EPA

Spaanse bus van de weg gehaald om anti-transseksuele boodschap

Pablo Casado had de steun van de ultrakatholieke groepering ‘Hazte Oír’ (‘Laat Je Horen’). Die raakte befaamd door een oranje bus die ze door Spanje liet rijden, met in grote letters: 'Jongens hebben een piemel, meisjes hebben een vulva. Laat je niet voor de gek houden.'

Hoe de Spaanse premier Rajoy ten onder ging aan corruptie in zijn partij

Op 1 juni werd Mariano Rajoy plotseling weggestuurd als premier van Spanje. De oppositie verenigde zich achter een motie van wantrouwen, en verving Rajoy door de socialist Pedro Sánchez. Rajoy legde een paar dagen later zijn functie als leider van de Volkspartij neer.