Live Gaza | Kernkabinet schuift erkenning Palestina voor zich uit

Mogelijke maatregelen van het Internationaal Strafhof tegen Israël zorgen voor verdeelde reacties. Ondertussen erkennen EU-landen Palestina als staat. Volg hier de laatste updates over de situatie in het Midden-Oosten.

red
Jorn Van Thillo

Gennez: "Historische kans gemist"

Minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) is ontgoocheld door de beslissing van het kernkabinet om Palestina voorlopig niet te erkennen. Dat schrijft ze op X (het vroegere Twitter). "Helaas vandaag geen Belgische erkenning van de Palestijnse staat. België werkt verder op timing en context om tot erkenning over te gaan", schrijft ze . "Nochtans is de urgentie zeer groot. We laten vandaag een historische kans liggen."

Dario Van Fleteren
Dario Van Fleteren

Kernkabinet schuift erkenning Palestina voor zich uit 

De federale regering gaat de staat Palestina nog niet erkennen. Na een vergadering van het kernkabinet houdt de regering-De Croo vast aan het standpunt dat een erkenning meer dan symboliek moet worden. Op de vergadering stonden vijf regeringspartijen tegenover de twee liberale partijen. Coalitiepartners waren er als de kippen bij om op te roepen om de staat Palestina te erkennen. Dat meldden ze vooral op sociale media. De Croo zou regeringsleden streng hebben aangesproken over die campagnedrift. 

Wel maakten de Vivaldi-partijen afspraken over de "context en de omkadering" voor een "mogelijke erkenning" van Palestina. Zo wil ons land zo veel mogelijk Europese landen mee in het bad trekken bij die stap. 
Inge Schelstraete
Inge Schelstraete

Aanvallen op artsen en zorgverleners 25 procent gestegen in 2023

In oorlogszones zijn vorig jaar 25 procent meer aanvallen op artsen en zorgverleners geregistreerd dan in 2022. Dat is het hoogste aantal sinds ngo's de aanvallen elf jaar geleden begonnen bij te houden. 

De Safeguarding Health in Conflict Coalition bestaat uit 40 organisaties, telde 2.562 gewelddadige incidenten, waaronder arrestaties, moord op en kidnappen van artsen, en bombardementen van ziekenhuizen in 30 conflicten, waaronder Gaza, Ukraïne en Soedan.

De Wereldgezondheidsorganisatie houdt deze aanvallen ook bij, maar Safeguarding Health houdt ook bij wie de aanvallen uitvoert. Dat waren in 2023 voor bijna de helft van de aanvallen overheidstroepen.

489 incidenten in Gaza werden volgens de Coalitie uitgevoerd door het Israëlische leger: het doden of verwonden van artsen, raids of aanvallen op ziekenhuizen. Van zeven incidenten in Gaza kon de verantwoordelijkheid niet worden vastgesteld, waaronder de dood van zes Israëlische legerarts tussen oktober en december in afzonderlijke incidenten. Ook van het bombardement op het the Al-Ahli-ziekenhuis op 17 oktober is de dader onbekend.
Jorn Van Thillo

Israël roept ambassadeurs terug uit Oslo, Dublin en Madrid

Nu Noorwegen en Ierland Palestina als staat willen erkennen, heeft Israël zijn ambassadeurs uit Oslo en Dublin teruggeroepen voor overleg. "Ik heb een duidelijke boodschap voor Ierland en Noorwegen: Israël zal niet zwijgen tegenover diegenen die zijn soevereiniteit ondermijnen en zijn veiligheid in gevaar brengen", reageert de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Israel Katz. "Hun besluit geeft een signaal aan de Palestijnen en de wereld dat terrorisme loont. Nadat de terreurgroep Hamas het grootste bloedbad onder joden heeft aangericht sinds de Holocaust, nadat ze gruwelijke seksuele misdaden heeft begaan waarvan de wereld getuige was, kozen deze landen ervoor om Hamas en Iran te belonen door de Palestijnse staat te erkennen."

Ook de Israëlische ambassadeur in Spanje,  dat intussen de Palestijnse staat ook heeft erkend, is teruggeroepen voor 'consultaties'. "Israël zal niet zwijgen, er zullen nog zwaardere gevolgen komen."
Bart Brinckman
Bart Brinckman

België zal Palestina niet meteen erkennen, liberalen liggen dwars

Straks komt het kernkabinet bij elkaar om zich te beraden over de situatie in Gaza. Groen vroeg de samenkomst van de regeringstop al vorige week naar aanleiding van de oorlog in het Midden-Oosten, maar nu drie EU-landen (Spanje, Ierland, Noorwegen) Palestina hebben erkend, krijgt de vergadering extra pigment. Diverse regeringspartijen (Vooruit, Groen, CD&V) pleiten voor een snelle erkenning. Maar de liberale partijen reageren aarzelend, zo vernam De Standaard.

Premier Alexander De Croo (Open VLD) toont zich zelf geen voorstander. Op termijn pleit de eerste minister voor een erkenning, maar dat moet gebeuren in het kader van een tweestatenoplossing, zoals het ook in het regeerakkoord vermeld staat. Om die weg te bewandelen, moet het militaire conflict eerst vervellen tot een diplomatiek conflict. Niemand kan voorspellen wanneer dit het geval zal zijn. Volgende week komen vertegenwoordigers van een aantal Arabische landen ook naar Brussel om daarover na te denken. 

Eerder bleek al dat de MR weigerachtig staat tegenover een snelle erkenning van Palestina. Die partij, met een sterke vertegenwoordiging van seculiere Brusselse joden in haar rangen, besteedt erg veel aandacht aan de gevoeligheden in Israël. 

Vorige week formuleerde voorzitter Georges-Louis Bouchez het tijdens een debat aan de Universiteit van Bergen  zo: "De Palestijnse staat erkennen? Ja. Maar binnen welke grenzen dan? Die van 1948? Die van 1967? Of iets anders? En wie komt er dan aan het hoofd van dat Palestina? Ik hoor het graag. Dat is misschien niet het sympathiekste standpunt, ik merk dat andere partijen dit conflict graag instrumentaliseren. Maar nu van hieruit zomaar unilateraal een Palestijnse staat erkennen, dat zal de problemen niet oplossen. Dat heeft geen zin."

Een bijkomend probleem is de positie van de regering. Die is momenteel in voorzichtige zaken, vanaf 27 mei is ze formeel in lopende zaken. Dat maakt de erkenning van een land niet eenvoudiger, omdat het dringende karakter ervan moet worden aangetoond. Er is weliswaar een precedent: in 1999 erkende de regering-Dehaene Kosovo in lopende zaken.
Inge Schelstraete
Inge Schelstraete

VS willen raketschild verkopen aan Golfstaten

In de Saudische hoofdstad Ryad is vandaag een bijeenkomst van de U.S.-Gulf Cooperation Council (GCC). Nadat Israël vorige maand alle Iraanse drones uit de lucht had weten te plukken die naar zijn grondgebied onderweg waren, hopen de Verenigde Staten hun bondgenoten in de Golf te overtuigen om ook een raketschild in hun defensie te integreren.

Of de bondgenoten daar oren naar hebben, is niet zeker. Ze erkennen dat de succesvolle Israëlische afweer het gevolg is van de jarenlange samenwerking tussen de VS, Israël en andere bondgenoten. Hun defensie is niet zo verweven met die van westerse landen; een verdere integratie vereist dat ze soms gevoelige informatie met elkaar delen. Er spelen ook meerdere conflicten. Zo is Saudi-Arabië zelf verwikkeld in een oorlog met de Houthi-rebellen in Jemen, die steun krijgen van Iran. 

Alle GCC-leden behalve Israël zijn aanwezig op de bijeenkomst; het gaat om onder meer Saudi-Arabië, Koeweit, Oman, Bahrein, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten. De Golfstaten kopen bij verschillende landen wapens aan, onder meer ook in China en Rusland. De VS hebben al vaker aangekaart dat systemen van die laatste twee niet integreerbaar zijn met de Amerikaanse.
 
Dario Van Fleteren
Dario Van Fleteren

Regering bespreekt zo dadelijk erkenning Palestina

De federale regering komt later vandaag samen om het te hebben over de erkenning van de staat Palestina, zo verneemt De Standaard. Vooral de MR zou dwars liggen om het voorbeeld van Noorwegen, Spanje en Ierland te volgen. Het zou gaan om een "voorzichtige bespreking" van de situatie in Gaza, gezien het Parlement al ontbonden is. Gaza stond al op de agenda, maar gezien de actualiteit zal de discussie allicht over de erkenning van de staat Palestina gaan.

Via sociale media tonen CD&V en Groen zich alvast voorstander van de erkenning van de staat Palestina. "De erkenning van Palestina is een noodzakelijke voorwaarde tot een tweestatenoplossing en dus duurzame oplossing in het conflict in het Midden-Oosten", zegt CD&V-voorzitter Sammy Mahdi in een reactie aan De Standaard.

"België heeft altijd een voortrekkersrol gespeeld qua mensenrechten en voor rechten van de Palestijnen in het bijzonder. Het regeerakkoord schuift duidelijk de 'tijdige erkenning van de Palestijnse staat'  naar voren. Dat is nu", aldus vicepremier Petra De Sutter. "MR heeft ons regeerakkoord ook mee getekend. Nu in Europa steeds meer stemmen opgaan om Palestina te erkennen, lijkt de MR weg te kijken van al het leed."

Bij de MR valt te horen dat een erkenning meer moet zijn dan "symboliek". Als ons land overgaat tot erkenning, moet het zo veel mogelijk Europese landen mee in het bad trekken, vinden de Franstalige liberalen. 

Minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) zal op de kern oproepen om Palestina te erkennen. De Palestijnse Autoriteit werkt aan hervormingen die de goede kant uitgaan, maar die worden door Israël bemoeilijkt, schrijft ze in een persbericht.
Inge Schelstraete
Inge Schelstraete

Minister Buitenlandse Zaken Blinken wil met Congres sancties tegen ICC bespreken

Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, is bereid met het Huis van Afgevaardigden sancties te bekijken tegen het Internationaal Strafhof (ICC). Dat bevestigde hij dinsdagavond na een vraag van de Republikeinse senator Lindsey Graham of de VS verdere sancties tegen het ICC kunnen uitvaardigen. 

Graham noemde de mogelijkheid dat het Internationaal Strafhof (ICC) een arrestatiebevel zou uitvaardigen tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie Yoav Galant "een schande". President Joe Biden gebruikte eerder deze week de term "beschamend".

De Verenigde Staten hebben het Statuut van Rome niet ondertekend dat in 2002 het Internationaal Strafhof heeft opgericht. Zij vinden dat het ICC geen bevoegdheid heeft in Israël. 123 erkennen het ICC, maar ook landen als India en China hebben het strafhof niet geratificeerd. Israël erkende het ICC, maar heeft zijn handtekening later teruggetrokken. 
Inge Schelstraete
Inge Schelstraete

Noorwegen, Spanje en Ierland erkennen Palestijnse staat

Na Noorwegen bevestigen ook Spanje en Ierland dat ze Palestina als staat erkennen. Israël heeft zijn ambassadeurs teruggeroepen uit Oslo en Dublin. 

De Noorse premier Jonas Gahr Store had eerder deze ochtend op een persconferentie in Oslo bekendgemaakt dat Noorwegen de Palestijnse staat vanaf 28 mei zal erkennen. Kort daarna kondigde ook Ierland zijn beslissing aan.

"Ons doel is een politiek stabiele Palestijnse staat", zei Store. "De oorlog in Gaza heeft overduidelijk gemaakt dat voor vrede en stabiliteit een oplossing van de Palestijnse kwestie nodig is. We geloven dat een tweestatenoplossing ook in het belang is van Israël."

"Voor we deze beslissing bekendmaakten, heb ik met andere Europese leiders en premiers overlegd", zei de Ierse premier Simon Harris op zijn persconferentie. "Ik ben zeker dat meer landen in de komende weken deze belangrijke stap zullen nemen."

Van Slovenië en Malta is bekend dat ze de erkenning van Palestina ook al besproken hebben. De Belgische regering doet dat straks op de kern. 
Premier Jonas Gahr Store.
Premier Jonas Gahr Store. © reuters
De Ierse premier Simon Harris met minister van Buitenlandse zaken Micheal Martin (r) en minister van Milieu Eamon Ryan (l).
De Ierse premier Simon Harris met minister van Buitenlandse zaken Micheal Martin (r) en minister van Milieu Eamon Ryan (l). © epa
Ester Meerman
Ester Meerman

Hulp via tijdelijke Amerikaanse haven nog altijd niet verdeeld in Gaza

De hulpgoederen die aankomen in de tijdelijke drijvende haven die de Verenigde Staten in Gaza hebben gebouwd, zijn nog altijd niet uitgedeeld aan de bevolking. Dat heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie dinsdag bekendgemaakt.

De Amerikaanse autoriteiten beloofden vorige week dat de hulp, die in Cyprus werd ingeladen, "snel" zou worden verdeeld. De voedselleveringen zijn vrijwel tot stilstand gekomen sinds Israël op 7 mei de controle over de grensovergang in Rafah met Egypte overnam. Volgens Pat Ryder, woordvoerder van het Pentagon, is een deel van de hulpgoederen mogelijk naar opslagplaatsen gebracht en zijn sommige vrachtwagens bestormd door Palestijnen.
Ester Meerman
Ester Meerman

Geen plannen om Israëlische nederzettingen te bouwen in Gaza, zegt Netanyahu

Na de oorlog in Gaza zal Israël geen nederzettingen bouwen in de Gazastrook. Dat heeft de Israëlische premier Benjamin Netanyahu gezegd in een interview met de Amerikaanse nieuwszender CNN. "Sommige van mijn kiezers zijn er niet blij mee, maar dat is mijn standpunt."

Verschillende van de rechts-nationalistische ministers in de coalitie van Netanyahu spraken zich herhaaldelijk uit voor de vestiging van Joodse nederzettingen op de Gazastrook. Minister van Veiligheid Itamar Ben-Gvir verklaarde dinsdag zelfs dat hij er zou willen wonen.

Zodra Hamas is verslagen, moet een duurzame demilitarisering van de Gazastrook worden bereikt, zo zei Netanyahu aan CNN. "We willen een burgerlijk bestuur dat wordt geleid door burgers van Gaza die niet tot Hamas behoren en zich er ook niet voor engageren."
Wim Lecluyse
Wim Lecluyse

Spoeddienst ziekenhuis in Jabalia ontruimd na bombardement


Patiënten van het Kamal Adwan-ziekenhuis worden door het personeel naar buiten gebracht.
Patiënten van het Kamal Adwan-ziekenhuis worden door het personeel naar buiten gebracht. © reuters
Het Kamal Adwan ziekenhuis in Jabalia, in het noorden van Gaza, is volgens Palestijnse hulpdiensten dinsdag door Israëlische raketten getroffen. Het personeel probeerde patiënten zoveel mogelijk naar buiten te brengen. Dat kon het persagentschap Reuters zien op videobeelden. Of er doden zijn gevallen, is niet bekend.

"De eerste raket trof de ingang van de spoeddienst. We probeerden naar binnen te gaan toen een tweede raket insloeg. Een derde trof een nabijgelegen gebouw", aldus Hussam Abu Safia, het hoofd van het Kamal Adwan ziekenhuis. 'We konden niet meer terug naar binnen."

Het ziekenhuis werd al eerder onder vuur genomen. Israël claimt dat het Hamas in Jabalia al heeft verdreven, maar zet nu opnieuw in op de stad om een "hergroepering" van Hamas te voorkomen. 
Wim Lecluyse
Wim Lecluyse

Israël vraagt medestanders zich uit te spreken tegen aanklacht Strafhof

"We roepen alle beschaafde en vrije landen die tegen het terrorisme zijn op om de kant van Israël te kiezen." Dat zegt de Israëlische regeringswoordvoerder Tal Heinrich naar aanleiding van het verzoek tot arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof tegen premier Benjamin Netanyahu. Heinrich vraagt deze stap te veroordelen. "Zorg ervoor dat het ICC begrijpt waar je voor staat. Verzet u tegen de beslissing van de aanklager, en laat weten dat, ook al is er een arrestatiebevel, u niet van plan bent eraan mee te werken. Want het gaat niet over onze leiders. Het gaat over ons voortbestaan."

De Amerikaanse president Joe Biden noemde het verzoeken tot arrestatiebevel alvast "schandalig". Eerder sprak de Israëlische minister van Defensie Yoav Galant van een poging om "het recht op zelfverdediging" van Israël onderuit te halen. Ook Netanyahu zelf verwerpt "met afschuw" het verzoek. (Reuters)
Wim Lecluyse
Wim Lecluyse

Aanvallers hulpkonvooien "kregen tips van leden Israëlische veiligheidsdiensten"


Extreemrechtse Israëli's hadden het op deze vrachtwagen met hulpgoederen gemunt.
Extreemrechtse Israëli's hadden het op deze vrachtwagen met hulpgoederen gemunt. AFP
De Israëlische kolonisten die proberen de levering van hulpgoederen aan Palestijnen te verhinderen, krijgen tips van Israëlische militairen en agenten. Dat bevestigt een woordvoerder van de uiterst rechtse Israëlische groepering Tzav 9 aan The Guardian. Die groepering blokkeert trucks met hulpgoederen "omdat ze anders in handen van Hamas komen".

Tzav 9 zegt steun en tips te krijgen van personen in het leger en de politie. "Zij worden verondersteld om Israëli's te beschermen, maar moeten in plaats daarvan humanitaire hulp beschermen, wetende dat die in handen van Hamas komt. We kunnen het hen niet kwalijk nemen dat zij of burgers die de konvooien zien tips geven aan actiegroepen die de hulp willen tegenhouden".

Tekstberichten die The Guardian kon inkijken, tonen aan dat er tips kwamen van militairen. Tzav 9 zegt echter niet achter het vernielen van de hulpgoederen te zitten, en enkel de levering te willen blokkeren. Vernielingen zouden het werk zijn van andere groeperingen, klinkt het.
Inge Schelstraete
Inge Schelstraete

Frankrijk steunt ICC-aanklager die arrestatie Netanyahu eist 

Frankrijk schaart zich achter de vraag van Karim Khan, hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC), om vijf personen te laten arresteren wegens misdaden tegen de mensheid. Het gaat om de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie Yoav Galant, en drie leiders van Hamas, onder wie opperbevelhebber Yahya Sinwar. 

Het ICC heeft nog niet beslist of het zo'n arrestatiebevel ook uitvaardigt. Bijna alle landen van de Europese Unie zijn lid van het ICC. Een arrestatiebevel zou hen diplomatiek in een moeilijke situatie brengen: zij moeten het volgen, zelfs als de beschuldigde pakweg komt onderhandelen over een wapenstilstand.

Daarover is Frankrijk niet bezorgd. "Frankrijk steunt het ICC, zijn onafhankelijkheid en de strijd tegen straffeloosheid in alle mogelijke situaties", maakte het ministerie van Buitenlandse Zaken maandag in een communiqué bekend. Daarmee staat Frankrijk tegenover bondgenoten als de Verenigde Staten: president Joe Biden noemde de vraag "ongehoord". 

Khan zegt dat Israël zich schuldig maakt aan "opzettelijke moord, uitroeiing en/of moord en uithongering". "Dit is een grootscheepse en systematische aanval tegen de Palestijnse burgerbevolking." Hamas draagt volgens hem dan weer "criminele verantwoordelijkheid" voor de aanvallen van 7 oktober. Daar spreekt hij van "gijzeling, verkrachting en ander seksueel geweld en foltering". 

"Internationale wetten en regelgeving over gewapende conflicten gelden voor iedereen", besloot Khan. "Niemand kan straffeloos handelen; geen gewone soldaat, geen bevelhebber, geen civiele leider - niemand."

Frankrijk herhaalt in zijn communiqué dat het Hamas' "antisemitische bloedbad van 7 oktober" veroordeelt, en waarschuwt dat internationale mensenrechten kunnen worden geschonden door de Israëlische invasie van de Gazastrook. "Wat Israël betreft, is het nu aan de eerste kamer van de rechtbank om het bewijsmateriaal van de aanklager te onderzoeken en te beslissen of het deze arrestatiebevelen uitvaardigt of niet", volgens het Franse ministerie. 
Inge Schelstraete
Inge Schelstraete

Studenten universiteitsbezettingen verenigen zich


De bezetters van UGent, vorige vrijdag in gesprek met recor Rik Van De Walle.
De bezetters van UGent, vorige vrijdag in gesprek met recor Rik Van De Walle. fvv
De studenten die gebouwen van universiteiten in ons land bezetten uit protest tegen de oorlog in Gaza, hebben zich met een gemeenschappelijk statement verenigd. 

Het gaat om studenten van de UGent, ULiège, KU Leuven, ULB, VUB, UCLouvain en UAntwerpen. Allen houden ze sinds minstens een week een gebouw van hun alma mater bezet om de oorlog in Gaza aan te klagen. Ze houden er dagelijkse activiteiten en overnachten in tentjes. 

In hun gezamenlijk statement formuleren de studenten een aantal eisen. Zo willen ze dat de universiteiten een volledige academische boycot invoeren tegen instellingen en bedrijven "die medeplichtig zijn aan de voortzetting van de apartheidsstaat". Ook eisen ze dat de Belgische universiteiten oproepen tot een permanent staakt-het-vuren in Gaza, en zich inzetten voor de onderwijsnoden van Palestijnen in ons land. 

Voorts willen ze volledige transparantie van de Belgische universiteiten over alle samenwerkingen met Israëlische instellingen, en dat de "koloniale natuur van de zionistische staat Israël" erkend wordt.

"Het is een staat die apartheid uitoefent en genocide pleegt tegen het Palestijnse volk", stellen ze. "We zijn vastberaden om onze bezetting van campussen verder te zetten en verdere acties te ondernemen, tot onze eisen zijn ingewilligd en de medeplichtigheid van onze universiteiten aan de genocide eindigt." (belga)
Inge Schelstraete
Inge Schelstraete

Israëlische minister van Defensie: "ICC probeert recht op zelfverdediging van Israël te ontkennen"

Hoofdaanklager Karim Khan van het Internationaal Strafhof (ICC) vraagt dat het ICC een arrestatiebevel uitvaardigt tegen de Israëlische minister van Defensie Yoav Galant en premier Benjamin Netanyahu wegens oorlogsmisdaden. Dat noemt Galant een 'schandelijke' poging om tussen te komen in de oorlog in Gaza.

"De poging van hoofdaanklager Karim Khan om de staat Israël zijn recht op zelfverdediging te ontnemen en zijn gijzelaars te bevrijden, moet zonder meer verworpen worden", postte hij op X. (reuters)