Het Vlaams Centrum voor Adoptie (VCA) kreeg op een half jaar meer dan 160 meldingen van adoptiekinderen of -ouders die denken dat er in hun dossier onregelmatigheden zitten. “Ze zullen allemaal gecontacteerd worden om hun vragen te bekijken”, zegt het kabinet van minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V). De meldingen komen er nadat eind vorig jaar aan het licht kwam dat verschillende adoptiekinderen uit Ethiopië niet vrijwillig door hun ouders waren afgestaan.

In de zaak van een 10-jarige Colombiaanse jongen die eind 2022 naar ons land kwam, gaat de adoptiemoeder, een vrouw uit Limburg, nog een stap verder. Zij diende samen met haar advocaat Abderrahim Lahlali deze week een klacht in tegen onbekenden bij de onderzoeksrechter in Turnhout. Dat schrijft Het Laatste Nieuws. Zo’n strafklacht is een primeur voor België.

Waarheid achterhalen

De bal ging aan het rollen, zegt Lahlali, “toen mijn cliënte afgelopen zomer documenten ontving uit Colombia. Ze liet die vertalen en haar mond viel open: haar zoontje bleek ginder nog een halfzus te hebben, hoewel tijdens voorbereidende gesprekken altijd met klem ontkend was dat er nog broers of zussen waren. De jongen had al wel signalen in die richting gegeven, maar iedereen dacht dat het om fantasieën ging. Nu pasten plots alle puzzelstukken in elkaar.”

Lees ook

Lees ook

De eerste ouders van Trui’s adoptiedochter bleven 14 jaar lang in het ongewisse: ‘Vreselijk!’ 

De Limburgse vrouw stapte naar het Agentschap Opgroeien, dat de zaak onderzocht en bevestigde dat er een halfzus is in Colombia. “Mijn wereld stortte in”, zegt de vrouw in Het Laatste Nieuws. “Het laatste wat ik heb gewild, is een broer en een zus uit elkaar halen. Ik voel mij belogen.”

Sindsdien, zegt Lahlali, “twijfelt mijn cliënte aan het hele dossier. Zo weten we intussen ook dat de biologische moeder twijfelde om haar kind af te staan. Ze had zich willen terugtrekken, maar heeft finaal dan toch toegestemd. Wat is daartussenin gebeurd? Er zijn veel vragen en onduidelijkheden die mijn cliënte beantwoord wil zien. Voor zichzelf, maar misschien nog meer voor haar zoontje. Ze ziet het als haar plicht om de waarheid te achterhalen zodat, als de jongen ouder is en vragen gaat stellen, zij hem in de ogen kan kijken en de waarheid over zijn verleden kan vertellen.”

In de kou

De adoptie van de 10-jarige jongen verliep via Het Klein Mirakel, een van de drie adoptiebureaus in Vlaanderen. Eind vorig jaar kwam de dienst in opspraak toen adoptiegezinnen in De Standaard getuigden dat ze emotionele druk hadden ervaren om kinderen te adopteren met een niet nader omschreven ‘handicap’.

Advocaat Lahlali zegt te betreuren dat er “een strafklacht en gerechtelijk onderzoek nodig zijn – die emotioneel veel van mijn cliënte zullen vragen – om de waarheid te achterhalen”. Hij verwijst naar een eerdere klacht bij het agentschap Opgroeien van de Vlaamse overheid. “Het werd toen bevestigd dat er een halfzus is in Colombia en dat in het dossier mogelijk fouten werden gemaakt. Vervolgens werd daar geen enkel gevolg aan gegeven.”

“Er is geen enkele vorm van herstelbemiddeling geweest, geen enkele poging om deze vrouw bij te staan”, zegt Lahlali. “De overheid zou meer moeten doen in dossiers als dit, mensen hebben het gevoel dat ze in de kou blijven staan.”

Het Agentschap Opgroeien zegt in een reactie dat het de klacht “zeer grondig heeft onderzocht”. “We hebben heel wat informatie verzameld en hebben de betrokkene uitgenodigd voor een gesprek om die info met haar te delen”, zegt woordvoerder Nele Wouters. “Ze is daar nooit op ingegaan.” Volgens Lahlali had het voorgestelde gesprek alleen betrekking “op feiten die mijn cliënte al kende, maar was er geen poging om haar emotioneel bij te staan”.

Zorg en begeleiding

Minister Crevits (CD&V) vindt dat “de onderste steen boven moet worden gehaald”. Haar kabinet kondigt aan “een traject van zorg en begeleiding op te zetten” voor alle mensen bij wie recent vragen zijn opgekomen over hun adoptiedossier. “Dat is heel belangrijk. De gedachte dat een adoptie in het verleden mogelijk niet correct verlopen is, heeft een enorme impact.”

Op dit moment is het niet mogelijk om adoptieprocedures te beginnen in Vlaanderen: er geldt een adoptiestop. De regering voerde die in nadat de benoeming van het Klein Mirakel tot centrale adoptiedienst aangevochten werd door de twee overige diensten, Ray of Hope en Fiac, waarop die benoeming werd geschrapt. Sindsdien is het wachten op een nieuw adoptiedecreet.

Lees ook

 Ruth zoekt antwoorden in Korea: ‘Waren die stipjes op mijn arm van mijn biologische ouders? Om mij terug te vinden?’