"Enige garantie op veiligheid is NAVO-lidmaatschap", zegt Oekraïense president Zelenski in Brussel
De Oekraïense president Volodimir Zelenski gelooft dat een NAVO-lidmaatschap de enige optie is om Oekraïne veiligheid te garanderen binnen Europa. Dat heeft hij gezegd tijdens de Europese top, die momenteel in Brussel plaatsvindt. Eerder hamerde Zelenski al op eenheid tussen de Verenigde Staten en Europa: "Alleen samen kunnen we de Russische president Vladimir Poetin echt stoppen en Oekraïne redden".
Tijdens de top in Brussel hebben de Europese leiders en de Oekraïense president het onder meer over wapenleveringen. Ook het opschroeven van de militaire productie en de bescherming van de Oekraïense energie-infrastructuur tegen de aanhoudende Russische bombardementen zijn belangrijke punten van de top.
Zelenski wil dat Europa zijn land veiligheidsgaranties biedt, om oorlog met Rusland in de toekomst te kunnen uitsluiten. Maar de enige belofte die hij wil, is die van een toekomstig NAVO-lidmaatschap.
"We kunnen onze veiligheidsgaranties onmogelijk alleen met Europa bespreken", zei Zelenski tijdens een persmoment. "Echte garanties liggen voor ons bij de NAVO, nu of in de toekomst." Volgens Zelenski is er nog geen besluit genomen over het lidmaatschap, maar voelde hij tijdens de top wel al een "zekere politieke wil" over het onderwerp.
Zelenski heeft tijdens het persmoment ook uitgehaald naar de Russische president Vladimir Poetin. "Poetin is compleet gek", zei de Oekraïense leider. "Hij zit helemaal niet in met moord."
Nood aan "eenheid" tussen Europa en Amerika
Zelenski beraadt zich met de Europese staatshoofden en regeringsleiders over de toekomstige steun aan Oekraïne in de oorlog met Rusland. Met het aantreden van Donald Trump als Amerikaanse president in januari dreigt de oorlog immers een nieuwe wending te krijgen.
Het is niet duidelijk hoeveel steun Trump tijdens zijn presidentschap nog aan Oekraïne zal toekennen. Kort na de Russische inval in 2022 heeft zijn vicepresident JD Vance gezegd dat het hem "eigenlijk niet kan schelen wat er in Oekraïne gebeurt".
Trump beweerde ook al dat hij de oorlog "binnen 24 uur" kan stoppen. Mogelijk zullen de Republikeinen Oekraïne dwingen om onderhandelingen met Moskou te voeren.
"Het is zeer moeilijk om Oekraïne te ondersteunen zonder Amerikaanse hulp", erkende Zelenski toen hij aankwam voor de top. Hij hamerde daarbij ook op het belang aan blijvende eenheid tussen Europa en de Verenigde Staten, ook met Trump in het Witte Huis. "We hebben eenheid nodig om vrede te bereiken. Alleen samen kunnen Europa en de Verenigde Staten Poetin echt stoppen en Oekraïne redden."
Luchtafweer als prioriteit
Onze ontslagnemende premier Alexander De Croo zei al van Zelenski te willen horen welke steun zijn land nu precies nodig heeft. Europa moet zijn militaire productie opdrijven en zijn financiële steun aanhouden, vindt De Croo. Zeker nu Rusland volgens De Croo problemen begint te ervaren om zijn troepen aan het front te blijven bevoorraden, mag de steun van Europa niet worden gelost.
Gisteren heeft Zelenski al een ontmoeting gehad met de secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte. Ook tijdens dat gesprek was meer luchtafweer de prioriteit.
Rutte zou de Europese bondgenoten al hebben aangespoord om tijdens de top vooral te praten over bijkomende wapenleveringen. Het zou niet de bedoeling zijn om te debatteren over mogelijke vredesgesprekken met Rusland, klinkt het.
"Europa mag eigen kracht niet onderschatten"
Tijdens de top hebben de Europese leiders opnieuw duidelijk gemaakt dat er niet kan worden beslist over zaken in Oekraïne, zonder dat Oekraïne bij die gesprekken betrokken is. Onlangs had de Hongaarse premier Viktor Orbán nog een telefoongesprek met Poetin over Oekraïne, wat Zelenski hem niet in dank afnam.
De laatste maanden wordt er steeds meer gesproken over op til zijnde vredesonderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland, maar verschillende leiders vinden niet dat de tijd daar al rijp voor is.
"Rusland is momenteel in aanvalsmodus en voelt zich sterk", zei de Litouwse president Gitanas Nausėda. "Het is dus niet het goede moment voor zulke onderhandelingen. Daar zou alleen maar een onrechtvaardige, niet-duurzame vrede van kunnen komen. We moeten er nu alles aan doen om Oekraïne te blijven steunen. Pas daarna kan aan tafel worden gezeten."
De vicevoorzitter van de Europese Commissie Kaja Kallas zit op dezelfde lijn. "Te snel onderhandelingen opstarten, zou tot een slechte deal leiden. De gebeurtenissen in Syrië tonen aan dat Rusland niet onoverwinnelijk is." Europa mag zijn eigen kracht niet onderschatten, zei ze.