Wat als Trump de gevangenis in moet? In dat geval moet de geheime dienst mee

De Amerikaanse geheime dienst beschermt de president, of hij nu in het Oval Office zit of een buitenlands oorlogsgebied bezoekt. Maar een voormalige president beschermen in de gevangenis? Zo’n scenario heeft nog nooit plaatsgevonden, en net dat zou de uitdaging worden als Donald Trump tijdens zijn strafproces in New York wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf. De geheime dienst moet hem volgens de wet immers 24 uur per dag beschermen.

Zelfs voor de openingsverklaringen van dit proces was de geheime dienst al enigszins voorbereid op de uitzonderlijke mogelijkheid dat een voormalige president achter de tralies belandt. Aanklagers hebben de rechter in de zaak gevraagd om Trump eraan te herinneren dat aanvallen op getuigen en juryleden hem in de gevangenis kunnen doen terechtkomen, zelfs nog voordat er een uitspraak is gedaan.

De rechter hield dinsdagochtend een zitting om te bepalen of Trump zich door het schenden van een spreekverbod schuldig had gemaakt aan minachting. Waarschijnlijk zal hij eerder een waarschuwing geven of een boete opleggen voordat hij de extreme stap neemt om de 77-jarige ex-president naar de gevangenis te sturen. Het is niet meteen duidelijk wanneer de rechter hierover uitspraak zou doen.

Op verzoek van de aanklager hadden ambtenaren van federale, staats- en stadsdiensten vorige week een geïmproviseerde vergadering over hoe ze moeten omgaan met de situatie. Dat zeggen twee betrokkenen.

Volgens die mensen waren bij dat gesprek achter de schermen naast functionarissen van de geheime dienst ook andere relevante wetshandhavingsinstanties betrokken. Het gesprek focuste alleen op hoe ze Trump moesten verplaatsen en beschermen als de rechter zou bevelen dat hij wegens minachting voor korte tijd een cel in het gerechtsgebouw in moet.

De veel grotere uitdaging is echter hoe een voormalige president veilig opgesloten kan worden, als de jury Donald Trump veroordeelt en de rechter hem een gevangenisstraf oplegt in plaats van huisarrest of een voorwaardelijke straf. Die kwestie is nog niet besproken, volgens enkele van de tientallen huidige en voormalige ambtenaren van de stad, de staat en de federale overheid die voor dit artikel zijn geïnterviewd.

Alvast gedeeltelijk komt dat omdat het bijna zeker is dat als Trump uiteindelijk wordt veroordeeld, er nog een lange en zwaar bevochten beroepsprocedure volgt, mogelijk helemaal tot aan het Amerikaanse Hooggerechtshof. Dat zou een eventuele veroordeling waarschijnlijk met maanden of zelfs langer vertragen, zeggen meerder mensen, die opmerken dat een gevangenisstraf onwaarschijnlijk is.

Maar de uitdaging blijft enorm. Niet alleen voor de geheime dienst en het gevangenispersoneel, die een logistieke nachtmerrie zouden moeten trotseren om Trump, vermoedelijk ook de Republikeinse presidentskandidaat, veilig op te sluiten.

“Dit is duidelijk onbekend terrein”, zegt Martin Horn, die op het hoogste niveau heeft gewerkt in de staatsgevangenissen van New York en Pennsylvania en commissaris is geweest van de correctionele en reclasseringsafdelingen van New York City. “Geen enkel staatsgevangenissysteem heeft hier eerder mee te maken gehad, en ook geen enkele federale gevangenis.”

Vuurwapens in de gevangenis

Steven Cheung, communicatiedirecteur van Trumps verkiezingscampagne, zegt dat de zaak tegen de voormalige president “zo vals en zo zwak” is dat andere aanklagers hadden geweigerd om ze aan te spannen. Hij noemt het proces “een partijdige heksenjacht zonder weerga”.

“Dat de Democratische koortsdroom om de genomineerde van de Republikeinse Partij op te sluiten dit niveau heeft bereikt, legt hun stalinistische wortels bloot en toont hun volslagen minachting voor de Amerikaanse democratie”, zo zegt hij.

Trump in een gevangenisomgeving beschermen, zou volgens functionarissen betekenen dat hij apart moet worden gehouden van andere gevangenen en dat zijn voedsel en andere persoonlijke zaken moeten worden gescreend. Als hij zou worden opgesloten, zou een groep agenten 24 uur per dag, zeven dagen per week aan het werk zijn. In een rotatiesysteem zullen ze elkaar in en uit de inrichting aflossen, zeggen verschillende ambtenaren. En hoewel vuurwapens natuurlijk streng verboden zijn in gevangenissen, zouden die agenten toch bewapend zijn.

Volgens voormalige gevangenisfunctionarissen zijn momenteel verschillende staats- en stadsgevangenissen in New York gesloten of gedeeltelijk gesloten, waardoor vleugels of grote delen van de instellingen leeg en beschikbaar zijn. Een van die gebouwen zou gebruikt kunnen worden om de voormalige president in op te sluiten en om zijn bewaking van de Secret Service in onder te brengen.

Geen gratie

Anthony Guglielmi, woordvoerder van de geheime dienst in Washington, weigert in een verklaring in te gaan op specifieke “beschermingsoperaties”. Maar hij zegt dat agenten van de Secret Service volgens de federale wet verplicht zijn om voormalige presidenten te beschermen en dat ze daarbij gebruikmaken van de modernste technologie, inlichtingen en tactieken.

Thomas Mailey, woordvoerder van het gevangeniswezen van de staat New York, zegt dat zijn afdeling niet kan speculeren over hoe die iemand die nog niet veroordeeld is zou behandelen. Wel is er een systeem “om de medische, geestelijke gezondheids- en veiligheidsbehoeften van individuen te beoordelen en daarin te voorzien”. Frank Dwyer, woordvoerder van de gevangenis van New York City, zegt alleen dat “de afdeling geschikte huisvesting zou vinden” voor de voormalige president.

Het proces in Manhattan, een van de vier strafzaken die tegen Trump lopen en mogelijk de enige die een jury voor de verkiezingen zal behandelen, draait om beschuldigingen dat hij documenten heeft vervalst om een seksschandaal met een pornoactrice te verdoezelen. De voormalige president wordt beschuldigd van 34 aanklachten wegens het vervalsen van bedrijfsdocumenten. Als hij wordt veroordeeld, kan de rechter in deze zaak, Juan Merchan, hem veroordelen tot straffen die variëren van voorwaardelijk tot vier jaar in een staatsgevangenis. Zo’n straf voor iemand met Trumps leeftijd die voor het eerst veroordeeld wordt, zou echter extreem zijn.

Als Trump wordt veroordeeld maar opnieuw tot president wordt verkozen, kan hij zichzelf geen gratie verlenen omdat het de staat New York is die de vervolging heeft ingesteld.

‘City time’ of ‘state time’

Onder normale omstandigheden zou een straf van een jaar of minder, in de volksmond ook wel ‘city time’ genoemd, worden uitgezeten op het beruchte Rikers Island in New York City, waar het Department of Corrections zeven gevangenissen heeft. Ook Trumps voormalige financieel directeur Allen Weisselberg (76) zit daar zijn tweede straf van vijf maanden uit voor misdaden die te maken hebben met werk voor zijn voormalige baas.

Elke straf van meer dan een jaar, ook wel bekend als ‘state time’, zou over het algemeen worden uitgezeten in een van de 44 gevangenissen die worden beheerd door het New York State Department of Corrections and Community Supervision.

De voormalige president kan ook worden veroordeeld tot een voorwaardelijke straf, waardoor de bizarre mogelijkheid ontstaat dat de voormalige opperbevelhebber van het land zich regelmatig zal moeten melden bij een ambtenaar van de stedelijke dienst voor reclassering.

Trump zou dan de instructies van de reclasseringsambtenaar moeten opvolgen en totdat zijn proeftijd afloopt vragen moeten beantwoorden over zijn werk en privéleven. Het zou hem ook verboden worden om met onfatsoenlijke mensen om te gaan en als hij nog meer misdaden zou begaan, zou hij onmiddellijk in de gevangenis kunnen belanden.

^{© The New York Times}