Hoogste rechtbank verlaagt Nederlandse aansprakelijkheid voor dood 350 moslims in Srebrenica
De Nederlandse staat is gedeeltelijk verantwoordelijk voor de dood van 350 moslimmannen en -jongens in Srebrenica, in juli 1995. De Hoge Raad, een cassatierechtbank, bevestigt een eerder oordeel van het hof van beroep, maar zwakt de aansprakelijkheid van de overheid wel gevoelig af. Verder beroep is niet mogelijk.
De wrede gebeurtenissen in Srebrenica zijn al meermaals het onderwerp van een rechtszaak geweest in Nederland. Zo werd de Nederlandse staat door een lagere rechtbank eerst verantwoordelijk geacht voor de dood van 350 moslimmannen en -jongens in de Bosnische enclave.
In 2017 bevestigde het hof van beroep die uitspraak, maar het stelde wel dat de Nederlandse staat niet volledig verantwoordelijk kon worden geacht voor de dood van de mannen en jongens. Velen van hen zouden sowieso om het leven gebracht zijn, oordeelde het hof toen, ook als de Nederlandse VN-militairen hen op hun basis hadden laten blijven (zie verder).
Zowel de Nederlandse staat als de moeders van de slachtoffers van Srebrenica waren in cassatie gegaan tegen de beslissing van het hof van beroep. Daarom kwam de zaak bij de Hoge Raad terecht. Die bevestigt nu de gedeeltelijke verantwoordelijkheid, maar zwakt die nog verder af dan het hof van beroep. De Hoge Raad schat de kans dat de moslimmannen en -jongens het zonder de Nederlandse beslissing om hen over te dragen aan de Bosnische Serviërs hadden overleefd op zo'n 10 procent. De Nederlandse staat is dus aansprakelijk voor 10 procent van de schade die de nabestaanden hebben geleden. Het hof van beroep had die kans eerder op 30 procent geschat.
Met de uitspraak van de Hoge Raad is de jarenlange gerechtelijke procedure in Nederland over het bloedbad in Srebrenica afgelopen. Tegen de uitspraak van de Hoge Raad is namelijk geen beroep meer mogelijk. De nabestaanden kunnen wel nog naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens stappen.
Herbekijk hieronder de reportage in "Het Journaal": (lees verder onder de video)
Wat is er in Srebrenica gebeurd?
Begin juli 1995 werden ongeveer 8.000 moslimmannen en -jongens vermoord door Bosnisch-Serviche militairen, onder leiding van generaal Ratko Mladic. Het was een van de meest beklijvende en verschrikkelijke gebeurtenissen uit de meer dan drie jaar durende Bosnische oorlog, waarbij in totaal meer dan 100.000 mensen om het leven kwamen.
De mannen en jongens werden weggevoerd uit de moslimenclave Srebrenica, die onder bescherming stond van de Nederlandse VN-blauwhelmen. Ze werden vervolgens geëxecuteerd en in massagraven gegooid. Mladic werd later door het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag veroordeeld wegens genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid.
De Nederlandse VN-missie kreeg heel wat kritiek omdat ze 350 moslimmannen en -jongens die samen met duizenden vrouwen en kinderen hun toevlucht tot de Nederlandse militaire basis hadden gezocht, aan de Bosnisch-Servische troepen heeft overgedragen. De troepen van Mladic hadden het terrein omsingeld en voerden de druk op de Nederlanders op. Ze hadden ook 14 Nederlandse militairen gevangengenomen. Die werden uiteindelijk vrijgelaten in ruil voor de overdracht van de duizenden moslims. Na de overdracht werden de moslimvrouwen door de Bosnisch-Servische militairen van de mannen en de jongens gescheiden. Waarop die laatsten hun wrede dood tegemoet gingen.