“Het geregistreerde voorval was abnormaal, eenmalig, kort, krachtig en van niet-nucleaire oorsprong”, zei de woordvoerder van de marine, kapitein-ter-zee Enrique Balbi, op een persconferentie. “Het klonk als een explosie.” Op de positie van de vermiste Argentijnse duikboot ARA San Juan zou kort na het laatste radiocontact op 15 november een explosie gedetecteerd zijn. Dat deelde de Argentijnse marine donderdag in Buenos Aires mee, zich beroepend op informatie van de Amerikaanse autoriteiten en het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) in Wenen.

De explosie werd in het zuiden van de Atlantische Oceaan in een straal van 125 kilometer en op een afstand van 430 kilometer van de kust geregistreerd, aldus Balbi. De diepte van de zeebodem varieert er van 200 tot 3.000 meter, omdat daar de continentale helling overgaat naar de diepere oceaan.

De internationale reddingsoperatie voor de Argentijnse duikboot ARA San Juan wordt verdergezet. Ondertussen is het een race tegen de klok geworden, de kritieke fase is ingeluid. Zeker met dit recente nieuws slinkt de hoop om de bemanning levend en wel terug te vinden met de seconde.

Valse hoop

Een vliegtuig van de Amerikaanse marine zou eerder vandaag een “ongeïdentificeerd voorwerp” ontdekt hebben in de buurt van waar het laatste signaal van de onderzeeër werd opgevangen. Dat was op 15 november, meer dan een week geleden. Een woordvoerster van de Amerikaanse ambassade liet ondertussen weten dat het niet de vermiste duikboot is.

Tot nog toe bleken ook alle eerdere aanwijzingen in de mogelijk juiste richting een maat voor niets. “Er is nog steeds geen enkel contact met de onderzeeër geweest”, zei de woordvoerder van de marine, kapitein Enrique Balbi, woensdag in Buenos Aires.

Eerder hadden de sonarsystemen van twee verschillende schepen geluiden opgevangen die van de duikboot konden komen. “Het klonk alsof er met gereedschap tegen de wand van een onderzeeër getikt wordt,” klonk het bij een marinier die betrokken is bij de zoektocht.

Toen een satellietbedrijf maar liefst zeven oproepen binnenkreeg via een satelliettelefoon, rees ook even de hoop. Die bleek later tevergeefs. De oproepen konden niet beantwoord worden door het stormachtige weer dat de verbinding steeds verstoorde. De Argentijnse zeemacht liet ze door een gespecialiseerd bedrijf traceren maar liet weten dat de signalen niet van de onderzeeër kwamen.

Lot van de bemanning

Sinds het nieuws van de verdwijning is Argentinië in de ban van het mysterie. Waar is de duikboot naar toe, maar vooral: wat is het lot van de 44 bemanningsleden aan boord van de in Duitsland gebouwde onderzeeër?

In het beste geval is het schip helemaal niet verdwenen, maar zijn er wel technische problemen waardoor communicatie onmogelijk is. Een defect toestel bijvoorbeeld, als gevolg van een brand of overstroming. De kapitein van de duikboot had namelijk bij het laatste radiocontact (op 15 november) gemeld dat de batterijen waren stilgevallen. Dat euvel kon echter verholpen worden, klonk het bij de marine. De krant La Nación schreef dat er zich een kortsluiting aan boord had voorgedaan, toen water door de hoge zee via de snuiver in de duikboot was terechtgekomen. In deze situatie zou de onderzeeër nog steeds kunnen navigeren.

Zuurstof bijna op

Maar er kan natuurlijk ook meer aan de hand zijn. Als er een explosie aan boord is geweest en er is brand ontstaan, kan dat catastrofale gevolgen hebben voor de bemanning. Misschien drijft het schip dan ergens aan de oppervlakte, en is het enkel de ruwe zee die het voorlopig onmogelijk maakt een teken van leven op te vangen. “Als ARA San Juan ergens aan de oppervlakte zweeft en de bemanning de storm doorstaan heeft, hebben ze genoeg drinkbaar water en voedsel voor ongeveer 25 dagen”, zegt een Argentijnse marinier. Toch mag de hoop dat het schip aan de oppervlakte drijft, vandaag stilaan opgeborgen worden. Hoewel de zee minder wild is, heeft de internationale zoekactie nog steeds niets opgebracht.

In het slechtste geval is het schip gezonken. Als de bemanning zo’n ramp in eerste instantie overleeft en de onderzeeër intact op de bodem van de Atlantische Oceaan ligt, is er volgens experten genoeg zuurstof om 7 tot 10 dagen te overleven.

Kritieke fase

Vandaag is de achtste dag van start gegaan, wat betekent dat de bemanning bijna zonder zuurstof komt te zitten. De kritieke fase is ingezet.

Zo’n 200 familieleden verzamelen sinds zondag in Mar del Plata, de voorziene eindbestemming van de onderzeeër. Carlos Zavalla, een commandant van de Argentijnse marine, riep familie en geliefden van de opvarenden op om te blijven hopen. Ook paus Franciscus sprak Argentinië moed in en zei te bidden voor het lot van de vermisten.