‘Alsjeblieft tien doden, we hebben een terroristische aanslag nodig’: hoe gebruikers van extreemrechtse fora reageerden op de aanslag in Utrecht

‘Alsjeblieft tien doden, we hebben een terroristische aanslag nodig. Fuck de linkse mensen in de stad.’

Het nieuws dat er meerdere schoten zijn gelost in een tram in Utrecht is slechts één minuut oud als een Nederlander deze boodschap in het Engels achterlaat op het forum van 4chan.

Al snel verschijnen andere verwachtingsvolle berichten. ‘Het vuur laait op.’ Een ander verwijst naar de aanslag in Christchurch in Nieuw-Zeeland van enkele dagen daarvoor, waarbij een witte nationalist het vuur opende in moskeeën en vijftig mensen doodde. ‘Wraak van de muzzies (moslims, red.) zou geweldig zijn!!’

De een hoopt vurig dat de dan nog onbekende aanslagpleger een moslim is, de ander herhaalt negen keer in kapitale letters: PLEASE BE WHITE. Uit welke hoek dan ook, uit de duizenden anonieme berichten op het internationale extreemrechtse forum /pol/ op 4chan – dat staat voor ‘politiek incorrect’ – stijgt een hevig verlangen op naar een terroristische aanslag. De opgewonden reacties buitelen over elkaar heen:

‘Wow! Laat het alsjeblieft waar zijn!! Geweldig nieuws voor het Nationalisme, dode stadse cucks (scheldwoord voor progressieve mannen die seksueel incapabel zouden zijn, red.)’

‘Als het een shitskin (scheldwoord voor niet-witte mensen, red.) is, dan begint de oorlog hier. Als het een van ons is, is dit het einde van deze website.’

‘Bro’, reageert een Brit, ‘als het een van onze jongens is, dan zal ik me letterlijk bij jullie aansluiten. Fuck werk. Ik wil dat deze shit eindelijk begint.’

Als de naam van de verdachte, Gökmen T., bekend wordt: ‘Damn... het wordt steeds beter. Nederlands nationalisme is de grote winnaar vandaag.’

‘Ja, FvD gaat winnen, en ja, jullie tijd zit eraan te komen.’

Iemand plaatst een cartoon met de tekst ‘rassenoorlog nu’ en schrijft: ‘Het is tijd.’

Lavendelrevolutie

In de alt-rightbeweging – een hand over hand toenemend gedachtegoed waarin het witte superioriteitsdenken centraal staat – is het niet de vraag óf er een rassenoorlog komt, maar wannéér deze begint. Onder de aanhangers leek dat momentum de afgelopen dagen dichterbij te komen, zo zag de Volkskrant die een week lang meekeek op verschillende platforms van alt-right. Drie gebeurtenissen speelden hierbij een belangrijke rol: de aanslag in Utrecht, de aanslag enkele dagen daarvoor in Christchurch, en de monsterzege van Forum voor Democratie bij de Provinciale Statenverkiezingen. Zowel de aanslagen en het succes van FvD-leider Thierry Baudet (‘onze jongen’) werden geïnterpreteerd als het startschot voor een grote zuivering die de weg zal vrijmaken voor een witte etnostaat. ‘It’s happening!’, wordt keer op keer op de toetsenborden ingetikt, evenals de Nederlandse vertaling: ‘Het gebeurt!’

De opwinding liep vorige week vrijdag op toen de 28-jarige Australiër en witte nationalist Brenton Tarrant in twee moskeeën in Christchurch het vuur opende. Ook Tarrant, die zelf actief was op extreemrechtse fora, ziet zijn daad als het begin van een eindstrijd tussen de witte en niet-witte rassen. In een 74-pagina’s tellend manifest dat doordrenkt is met het wit nationalistische gedachtegoed van alt-right, schrijft Tarrant dat hij met de aanslag een cyclus van geweld en vergelding in gang wil zetten die ‘de kloof tussen de Europeanen en de indringers die de Europese bodem momenteel bezetten’ verder vergroot. Witte westerse mannen moedigt hij aan hetzelfde te doen: ‘Maak plannen, train, vorm allianties, bewapen jezelf en handel. De tijd voor zachtmoedigheid en voor een politieke oplossing is allang voorbij. Mannen van het Westen moeten weer mannen zijn.’

Zijn woorden resoneren op verschillende platforms. Van 4chan, de site waar alt-right groot werd, tot Twitter, Facebook en de commentsectie van YouTube. De luidste juichkreten klonken op expliciet extreemrechtse fora als Gab, 8chan, en in de afgeschermde kanalen van chatapps zoals Telegram. Hier werd het filmpje van de terreuraanslag – Tarrant livestreamde zijn daad van begin tot eind op Facebook – uitvoerig becommentarieerd met galgenhumor, racistisch leedvermaak en bloedserieuze toewijding.

‘De storm is op komst’, meldt een anonieme gebruiker op 8chan, die stelt dat hij door de schietvideo van Tarrant is ‘ingewijd’. Hij vertelt ‘hoe een onbeschrijfelijke sensatie’ zich door zijn lijf verspreidde toen hij ‘naar een witte man keek die op brute wijze vreemde indringers in onze landen afslachtte’. De video, voorspelt hij, ‘zal zich blijven verspreiden als een lopend vuurtje en het zal de collectieve psyche van het Witte Ras voor altijd veranderen’.

In de dagen daarna – onder de Nederlandse aanhang van alt-right – vermengen honderden geestdriftige berichten over de aanslag in Christchurch zich met de uitgelaten stemming over de aanstaande Statenverkiezingen die een groot succes beloven te worden voor Forum voor Democratie. Op 17 maart verschijnt op 4chan een forum met de titel ‘lavender revolution’ – een ironische verwijzing naar Baudets voorliefde voor lavendel, waarop in minder dan vijf uur tijd meer dan 350 reacties verschijnen. Een van de veelal Nederlandse deelnemers legt de buitenlandse gasten bondig uit waarom FvD moet winnen: ‘Thierry Baudet neemt een sterk standpunt in tegen immigratie en is voor het behoud van Nederland als een witte natie. Hij is goed ingelezen over onderwerpen zoals de verschillen in IQ tussen rassen.’ FvD is, schrijft hij, ‘onze partij’.

De één schept er op dat hij verkiezingsposters van DENK heeft weggehaald – ‘mijn burgerplicht’. De ander zorgt dat hij klaar staat voor de onvermijdelijke rassenoorlog: ‘Lift al een paar jaartjes, daarnaast nog twee keer per week kickboxen. Elke keer als ik geen zin heb herinner ik mezelf eraan waarvoor ik het doe. De tijd gaat er zeker komen.’

Enkele 4channers biechten op dat ze niet altijd te koop lopen met hun stem voor FvD, omdat ze geen zin hebben in confrontaties. ‘Ach, zelfde met m’n pa en ma, kankerboomers die hard geprofiteerd heeft (sic) van cheap labour in de vorm van Marokkanen die ze binnen hebben gehaald. Nu zitten wij met alle problemen terwijl zij ergens chill in een afgelegen dorpje wonen waar 99 procent wit is. Als ik dan begin over de problemen en het feit dat ik FvD stem gaan ze huilen. Gewoon schijt hebben.’

Een andere deelnemer heeft zijn vreemdelingenhaat verpakt in ironie – een beproefd stijlmiddel binnen alt-right – om het verteerbaar te maken voor het thuisfront: ‘Afgelopen kerst zat ik racistische grapjes te maken en de vrouw van mijn vader vond het tering grappig terwijl mijn vader lachend zei dat hij me niet zo had opgevoed. Mijn antwoord was dat dat helemaal klopt dat hij me niet als racist heeft opgevoed. Want racisme is een misdaad. En misdaad is voor negers.’

Dat de grens tussen ‘ironisch’ geflirt met neonazisme – vaak uitgelegd als ‘een beetje trollen’, uitdagen – en een oprechte afkeer van niet-witte minderheden diffuus is, blijkt uit tal van opmerkingen op het forum. De afzender van de zin ‘niet alle moslims zijn slecht, de goede zijn in hun eigen land gebleven’, vervolgt zijn bericht met een discussiepunt waaraan menig podcast en opiniestuk in het wit nationalistische universum is gewijd: ‘Alle zwarten en niet-blanken moeten weg uit Nederland. Voor geld, of gedwongen uitzetting.’

Anderen zinspelen glashelder op geweld. ‘Gedachtes over de Christenkerk schieting?’, vraagt een andere Nederlandse deelnemer, die Brenton Tarrant geen held, maar wel iemand met ‘ballen’ noemt. ‘Zal iemand ooit de hoge score van Breivik overtreffen?’

Landverraders

Als in de loop van maandag duidelijk wordt dat de moordpartij in een tram op het Utrechtse 24 Oktoberplein de daad is van de Turks-Nederlandse Gökmen T. die mogelijk uit terroristisch motief handelde, lijkt het enthousiasme voor een rassenoorlog verder toe te nemen.

‘We hebben meer mudslimes (scheldwoord voor moslims, red.) moorden nodig, en betere schutters’ schrijft iemand op 4chan. ‘Kom op pedofielenaanbidders, schiet eens op!’

‘Dit is een counter-aanval voor de schietpartij in Nieuw-Zeeland’, meent een ander, ‘het vuur laait op, dit is alleen nog maar het begin.’

Een deelnemer ziet politieke kansen: ‘FvD is de twee na grootste partij nu. En het is maar twee dagen voor de Senaatsverkiezingen. Ook al is het een kerel die alleen zijn vriendin wilde vermoorden, dan nog zal het genoeg mensen wakker schudden dat die mensen niet integreren.’

De volgende avond, tijdens het verkiezingsdebat, doet een cohort Nederlandse 4channers live verslag, waarbij Baudet en zijn ‘lavendelrevolutie’ worden opgehemeld en andere politici – het partijkartel – allerhande verwensingen naar hun hoofd krijgen geslingerd.

GroenLinks-stemmers worden afgeschilderd als landverraders. Een deelnemer heeft een bestand met de titel ‘moffenhoer’ geüpload: een zwart-witfoto van een kaalgeschoren vrouw met een swastika op haar voorhoofd. ‘GroenLinks meisje anno 2025’, staat ernaast.

Borealen

Later, als op de verkiezingsavond duidelijk wordt dat de FvD daadwerkelijk enorme winst boekt, is de euforie compleet. ‘Dude…. We nemen de boel nu over. Het libshit centrum (scheldwoord voor links georiënteerde politiek, red.) is volledig aan het instorten’, jubelt een gebruiker op 4chan onder de titel ‘polder fvd winning edition’. ‘Ik kan eerlijk zeggen… IT’S HAPPENING!’

Een ander: ‘IT’S HAPPENING BOYSSS.’

Tactieken worden besproken. Jammer dat er nu geen Tweede Kamerverkiezingen zijn, zegt iemand. ‘Nee, dit is juist goed’, reageert een ander. ‘Kans is groot dat de VVD ze nog voor blijft. Dan kan FvD vol in de aanval op VVD in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen. Gaat goed komen.’

Er worden drie haakjes geplaatst om de ‘(((PVV)))’, een antisemitische aanduiding om andere rechtsextremisten te laten zien dat iets of iemand Joods is. Geert Wilders heeft bij de alt-right afgedaan omdat hij te veel aan de leiband zou lopen van Joden die – zo gaat de antisemitische complottheorie – het witte volk proberen te ondermijnen door migratiegolven naar het westen te orkestreren en diversiteit, feminisme en ‘genderideologie’ te bevorderen. Er wordt gesteld dat het ‘(((nationalisme)))’ van de PVV nu is vervangen door ‘fatsoenlijk nationalisme van de FvD’.

‘Linkse tranen’ worden bespot. Iemand plaatst een tweet van muzikant en auteur Aafke Romeijn, waarin zij onder andere schrijft: ‘Ik ben voor het eerst echt een beetje in paniek. De engnekken komen aan de macht. Dit is hoe het begint.’ Een deelnemer: ‘Hahahahaha, deze mensen zijn zo ver afgedreven van de realiteit. Dezelfde sentimenten als na Trumps verkiezing, mooi om te zien.’ Een ander schrijft: ‘Bereid je voor, kreng.’

Iemand plaatst een foto van Gökmen T. met de tekst: ‘Iedereen, bedank deze slimme Turk even voor vanavond. Hij heeft zijn vrijheid gegeven voor de onze.’

Tot diep in de nacht wordt de winst gevierd en Baudets overwinningsspeech geanalyseerd. De toespraak wordt door de alt-rightachterban overduidelijk opgevat als een wit nationalistische boodschap. Vooral Baudets verwijzing naar ‘onze boreale wereld’ die wordt ‘kapot gemaakt’ kan op veel enthousiasme rekenen. Boreaal, naar de Griekse god van de noordenwind Boreas, verwijst in een politieke context naar de oorspronkelijke, witte en christelijke wortels van autochtone Europeanen.

Live op tv ging Baudet ‘voluit op het rasrealisme, met een miljoen kijkers’, vertelt een deelnemer op 4chan in het Engels. ‘Pratend over 300 duizend jaar evolutie, de IJstijd, hoe boreale volken de beste beschavingen in de menselijke geschiedenis hebben gebouwd, dat Noordwest-Europeanen zich intellectueel superieur evolueerden omdat we generaties lang moesten overleven in koude en natte omstandigheden.’

‘Dit’, reageert een ander enthousiast, ‘is een massale white pill voor iedereen, kerels.’ Alt-rightlingo voor: door deze speech bekeert men zich massaal tot het witte nationalisme.

Die avond wordt op 4chan een nieuwe leus geboren: ‘Sta op borealen.’