Nieuw op 1 april: tabaksproducten niet meer (zichtbaar) in de winkelrekken en prijsverhoging bij De Lijn
Vanaf vandaag mogen tabaksproducten niet meer worden uitgestald, om zo hun zichtbaarheid in de samenleving te verminderen. Winkels groter dan 400 vierkante meter mogen die producten zelfs niet meer verkopen. En dat is niet de enige verandering op 1 april: een overzicht.
Tabaksproducten uit het zicht in winkels
Winkels die (elektronische) sigaretten en andere tabaksproducten (zoals sigaren, filters en sigarettenpapier) verkopen, mogen die niet langer uitstallen. Het uitstalverbod geldt voor onder andere supermarkten, krantenwinkels, tankstations en dutyfreewinkels.
Die producten moeten bovendien opgeborgen zijn in bijvoorbeeld kasten of lades die "neutraal en sober" zijn. Enkel wanneer een (meerderjarige) specifiek om zulke producten vraagt, mag je die tonen.
"De nieuwe maatregelen moeten de zichtbaarheid van tabaksproducten in de samenleving verminderen", zegt de federale overheidsdienst Volksgezondheid. "Het verhoogt de drempel om impulsaankopen uit te voeren en om te starten met roken. Vooral voor jongeren, die vatbaar zijn voor nicotineverslaving, zijn de nieuwe barrières belangrijk."
Voedingswinkels die groter zijn dan 400 vierkante meter, mogen zelfs helemaal geen tabaksproducten meer verkopen. Het zou gaan om ongeveer 1 op de 10 van alle verkooppunten.
Buurtsuper.be, die zelfstandige supermarkten vertegenwoordigt, stapte naar het Grondwettelijk Hof tegen dat verkoopverbod in de grootste winkels. Volgens de organisatie is het criterium van winkeloppervlakte discriminerend.
Boetes zullen niet onmiddellijk worden uitgedeeld: inspecteurs zullen eerst inzetten op informeren en sensibiliseren. In een latere fase kunnen effectief boetes volgen. Die kunnen oplopen tot 800.000 euro voor winkeliers die het uitstalverbod niet naleven en tot 24.000 voor inbreuken op het verkoopverbod in grote voedingswinkels.
Hogere tarieven bij De Lijn
De Vlaamse openbaarvervoermaatschappij De Lijn verhoogt de tarieven, voor het eerst in 3 jaar. De prijzen gaan met gemiddeld 18 procent omhoog, "in lijn met de gestegen levensduurte sinds de vorige aanpassing".
Prijsverandering tickets:
- Standaardticket: van 2,50 euro naar 3 euro
- Tienrittenkaart: van 17 euro naar 21 euro
- Vijftigrittenkaart: van 75 euro naar 90 euro
- Een dagticket: van 7,50 euro naar 9 euro
- Een dagticket voor een kind: van 4 euro naar 4,50 euro
Ook de meeste abonnementen worden duurder. Enkel de prijs voor een Buzzy Pazz (18- tot 24-jarigen) stijgt niet. Dat tarief blijft op 215 euro.
- Een Omnipas-jaarabonnement (24 tot 64 jaar): van 351 euro naar 416 euro
- Een Omnipas-jaarabonnement (65-plussers): van 56 euro naar 67 euro
De sociale tarieven stijgen beperkt. Een abonnement Vervoersgarantie (VG) voor een jaar zal 54 euro kosten, een abonnement Verhoogde Tegemoetkoming (VT) 66 euro. Dat zijn de enige tarieven die nog door de Vlaamse regering worden vastgelegd.
Ook de operatorkost van een sms-ticket gaat van 0,15 euro naar 0,25 euro. En de geldigheidsduur van producten op een elektronische kaart verkort naar 1 jaar.
Sociale tarieven voor energie stijgen opnieuw
De sociale tarieven voor elektriciteit en aardgas gaan in april verder omhoog. De stijging is wel minder groot dan de voorbije kwartalen, zo blijkt uit gegevens van de federale energieregulator CREG.
Het sociaal tarief voor elektriciteit stijgt voor de periode april tot juni met zowat 9 procent tegenover de eerste maanden van het jaar. De 3 vorige kwartalen steeg het tarief nog met meer dan 10 procent. Het sociaal tarief ligt wel nog lager dan begin 2024.
Voor aardgas en warmte komt er 5 procent bij. 3 maanden eerder was dat 15 procent.
Het sociaal tarief is een verminderd tarief voor bepaalde categorieën personen of huishoudens. Het is bij alle energieleveranciers hetzelfde. De CREG legt het bedrag vast per kwartaal.
Langdurige zieken kunnen aankloppen bij 'Terug naar werk'-fonds
De werking van het 'Terug Naar Werk'-fonds wordt uitgebreid. Werknemers en werkzoekenden die langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt zijn, kunnen bij het fonds aankloppen voor financiële hulp bij bijvoorbeeld loopbaanbegeleiding en gepersonaliseerde coaching.
Het fonds werd in april 2024 opgestart. In het 1e jaar kwam het alleen tussenbeide voor mensen die ontslagen werden wegens medische overmacht en arbeidsongeschikt zijn. Bij zo'n ontslag moet de werkgever 1.800 euro storten in het fonds; de ontslagen werknemers kunnen op hun beurt bij het fonds een voucher aanvragen waarmee ze tot 1.800 euro begeleiding op maat kunnen kopen.
De werking wordt nu dus uitgebreid naar al wie langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt erkend is als werknemer of werkzoekende.
Het Terug Naar Werk-fonds wordt beheerd door het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (Riziv).
Busbedrijven kunnen meer buschauffeurs opleiden
Busbedrijven kunnen meer nieuwe chauffeurs opleiden op de werkvloer. De maatregel moet helpen om het tekort aan buschauffeurs aan te pakken.
Het gaat om een versoepeling van de individuele beroepsopleiding (IBO). Dat is een vorm van leren op de werkvloer waarbij kandidaat-buschauffeurs worden opgeleid door de busbedrijven zelf. Tot nu toe kon een begeleider slechts 1 kandidaat-buschauffeur opleiden, maar vanaf april zal die er meerdere onder zijn hoede kunnen nemen.
De versoepeling is een initiatief van Vlaams minister van Werk Zuhal Demir (N-VA) en minister van Mobiliteit Annick De Ridder (N-VA). "Ze zorgt voor een snellere en betere instroom van buschauffeurs. Belangrijk voor werkgevers en kandidaat-buschauffeurs, maar ook voor de vele reizigers die dagelijks rekenen op hun openbaar vervoer", aldus Demir.
Busfederatie FBAA is tevreden. "De busondernemingen zoeken 950 nieuwe chauffeurs, dus dit is zeer goed nieuws", zegt CEO Pieter Van Bastelaere.