Een te hoge concentratie cyanide in Turkse abrikozenpitten. Stukjes harde blauwe plastiek in kalkoenschnitzel. Salmonella in geitenkaas. Deze week alleen al werden drie producten teruggeroepen door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV). De teller staat daarmee tot en met gisteren op 94 ‘recalls’ dit jaar. Bij zo’n terugroepactie wordt het product uit de rekken genomen en wordt de consumenten die het al gekocht hebben gevraagd het niet te consumeren en het ­terug te brengen.

Het FAVV publiceert al die ­recalls op zijn website. Opvallend: vorig jaar waren het er ­amper 54. Het jaar daarvoor 53. In acht maanden tijd zitten we nu dus al zeventig procent hoger.

Hoe dat komt? “Bedrijven controleren zelf beter”, zegt Dorine Van Geert van het FAVV. “Onze controleurs sensibiliseren ook bedrijven dat ze wettelijk verplicht zijn het te melden als er problemen opduiken. Daarbij komen onze eigen controles, en we richten ons ook op specifieke producten, zoals gojibessen. Dat hebben we doorgegeven aan de Europese Commissie en daardoor zijn er nu meer controles aan de Europese grenzen.”

Superfoods met nicotine

De gojibessen maken door die focus een tiende uit van alle ­terugroepacties. In de nochtans als superfood bekendstaande bessen zat te veel nicotine. ­“Nicotine wordt ook als pesticide gebruikt en is wellicht zo op die bessen terechtgekomen”, zegt Theo Niewold, professor Voeding en Gezondheid.

Het hogere aantal terugroepingen verbaast hem niet. “Niemand wil de winkel of producent zijn die aan de basis ligt van de volgende fipronilcrisis. Dus voert iedereen zijn controles op. Meer controleren betekent onvermijdelijk dat je meer dingen vindt. En producenten beseffen dat snel melden – en de kost die gepaard gaat met zo’n terugroepactie – beter is dan de imagoschade als je dingen verzwijgt en er echt een schandaal losbarst. Ik meen het als ik zeg dat ons voedsel nog nooit zo veilig is ­geweest als nu.”

Slechts heel weinig klanten ­geven overigens gehoor aan zo’n recall. “Slechts een ­beperkt aantal brengt het product echt terug”, zegt Sally Herygers van Albert Heijn.

Dat terugroepacties niet zomaar gebeuren, bleek half juli nog. Toen riep het Belgische Green-yard diepvriesgroenten terug die in een Hongaarse fabriek waren geproduceerd en die ook bij Colruyt en Delhaize waren verkocht. Negen Europeanen stierven nadat ze van de met ­listeria besmette groenten hadden gegeten.