"Nederland en de EU staan achter het huidige akkoord, maar we blijven ons voorbereiden op alle scenario's. Ondanks deze tegenslag betekent dit nog geen 'no deal'-situatie. Hoe nu verder, is aan het Verenigd Koninkrijk", reageert Rutte op Twitter.
Ook andere EU-leiders reageren teleurgesteld op het afwijzen van het Brexit-akkoord. "Ik roep het Verenigd Koninkrijk op om haar intenties zo snel mogelijk bekend te maken. De tijd is bijna op", aldus de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker.
Juncker laat weten dat de deal "een goed compromis" is en dat hoofdonderhandelaar Michel Barnier "enorm veel tijd en moeite" heeft gestoken in het akkoord.
"Het risico op een chaotisch vertrek is met deze uitkomst toegenomen. Hoewel we niet willen dat dit gebeurt, zal de Europese Commissie doorgaan met de onvoorziene werkzaamheden, om ervoor te zorgen dat de Europese Unie goed voorbereid is."
Donald Tusk, de leider van de Europese Raad, hint op het terugdraaien van de Brexit: "Als een deal onmogelijk is, en niemand zonder deal wil vertrekken, wie heeft er dan eindelijk de moed om te zeggen wat de enige positieve uitkomst is?"
Nederlandse brancheverenigingen vrezen chaos
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vinden dat nu vooral voorkomen moet worden dat het uitdraait op een "chaotische 'no deal'-Brexit waar burgers en bedrijven keihard de dupe van worden".
"Als dat helpt om tot een deal te komen waar iedereen mee kan leven, moet er uitstel van de Brexit komen. De gevolgen zijn anders niet te overzien."
Elmer de Bruin, Brexit-specialist van Transport en Logistiek Nederland (TLN), noemt de uitslag "dramatisch" en zegt: "De Britten snijden hiermee allereerst zichzelf in de vingers, maar ook hun belangrijkste handelspartners: de rest van Europa."
De transportsector maakt zich volgens De Bruin op voor een 'no deal'-scenario, dat volgens TLN zal resulteren in lange wachttijden voor terminals, capaciteitsproblemen op parkeerplaatsen en een mogelijk tekort aan vergunningen.
Land- en tuinbouworganisatie bezorgd over grenscontroles
Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) maakt zich zorgen over extra grenscontroles bij een harde Brexit. "Dit is een ramp", zegt voorzitter Marc Calon. "We moeten voorkomen dat onzekerheid straks omslaat in chaos. Verse groente en bloemen kun je niet een dag in een truck voor de grens laten staan."
LTO roept ook het Nederlandse kabinet op om zich goed voor te bereiden. "Het mag niet zo zijn dat de impact van een harde Brexit op de boeren en tuinders wordt afgewenteld. Dan gaan er ondernemers, veelal gezinsbedrijven, omvallen."
Een 'no-deal'-Brexit zou volgens Calon rampzalige gevolgen hebben op meerdere niveaus; van directe gevolgen, zoals prijsstijgingen voor de producten van Nederlandse boeren en tuinders in het VK tot "gedoe aan de grenzen", tot een verschuivende machtsbalans in Europa, waar liberale handelslanden met het vertrek van de Britten inboeten aan invloed ten opzichte van meer protectionistische landen.
Ook kunnen verschillende kwaliteits- en veiligheidsstandaarden tot stijgende kosten voor producenten leiden.
Britse pond in de plus na verlies premier May
Het Britse pond veerde wat op na de stemming; de munt steeg met ongeveer een dollarcent ten opzichte van de Amerikaanse munt, naar iets boven 1,28 dollar. Volgens Reuters biedt de enorme schaal van het verlies van premier Theresa May toch wat hoop dat het Lagerhuis nu wordt gedwongen andere oplossingen te vinden om een 'no deal'-Brexit te voorkomen.
Eerder op de dag, voordat de uitkomst van de stemming bekend was, boette het pond 1,2 procent aan waarde in. Daarna volgde een snelle val naar 1,5 procent, maar de munt veerde vervolgens weer op naar een verlies van 0,4 procent.
Wil jij elke ochtend direct weten wat je 's nachts gemist hebt en wat er die dag gaat gebeuren? Abonneer je dan nu op onze Dit wordt het nieuws-nieuwsbrief!