Vladimir Poetin legt - voor de vijfde keer - eed af als president van Rusland: "Hij zal verdergaan op de ingeslagen weg, met overwinning in Oekraïne als prioriteit nummer 1"

Gouden poorten die openzwaaien en Vladimir Poetin die begint aan een minutenlange wandeling over de rode loper, onder handgeklap van de elite en personeel van het Kremlin. De inauguratie van Vladimir Poetin als president - de vijfde al - is verlopen volgens het intussen bekende scenario.   

Na zijn monsterscore bij de presidentsverkiezingen in maart, kan de 71-jarige Poetin beginnen aan een nieuwe ambtstermijn van nog eens 6 jaar. Er was een grondwetswijziging nodig om dat mogelijk te maken. Tot 2030 zit Poetin in het zadel. Ook daarna kan hij zich opnieuw verkiesbaar stellen, waardoor hij in theorie tot 2036 president kan blijven.

Poetin is nu al bijna een kwarteeuw aan de macht in Rusland (waarvan iets meer dan 4 jaar als premier). Hij is de langstzittende Kremlinleider sinds Jozef Stalin.  

In het Grote Paleis van het Kremlin legde Poetin om 11 uur onze tijd, met de hand op de Russische grondwet, de eed af. Daarna hield hij een korte toespraak, waarin hij zei dat Rusland leiden "een grote eer, een verantwoordelijkheid en een heilige opdracht is". Hij bedankte de Russen, ook die in de "nieuwe gebieden", die Rusland heeft ingenomen in Oekraïne.

In zijn toespraak benadrukte Poetin dat veiligheid en eenheid van Rusland voor hem prioritair zijn. Hij zei ook dat Rusland een dialoog met het Westen niet uitsluit, maar dat die moet gebeuren op gelijke voet. 

Een nieuwe presidentiële ambtstermijn betekent ook een nieuwe regering. Volgens de grondwet moet die aftreden bij het begin van een termijn, waardoor de president de ruimte krijgt om een premier voor te dragen. Vermoedelijk zal Poetin dat vandaag nog doen.

De huidige premier is Michail Misjoestin, een naam die hier niet meteen bekend in de oren klinkt. "Hij is een grijze muis, en precies daarom is hij premier", zegt Jan Balliauw, Ruslandkenner van VRT NWS, in een gesprek met "Nieuwe Feiten" op Radio 1. "Hij is helemaal geen concurrent voor Poetin, maar voert getrouw uit wat de president hem opdraagt."

De laatste weken is wat gespeculeerd dat er een nieuwe premier zou worden aangewezen. "Maar dat werd 6 jaar geleden ook gezegd, en dat bleek toen ook niet het geval te zijn", zegt Balliauw. Eind deze maand moet de Staatsdoema, het Russische parlement, dan instemmen met de nieuwe of herbenoemde premier. Dan kan er ook een nieuwe regering komen.

"Maar ook daar worden geen grote veranderingen verwacht", zegt Balliauw. Over Sergej Sjojgoe, de huidige minister Defensie, op wie al vaker kritiek is geuit, wordt het meest gespeculeerd. "Hij staat onder druk, zeker ook nu eind april zijn viceminister Timoer Ivanov werd gearresteerd op verdenking van corruptie. Maar hij is ook een vriend van Poetin, die heel loyaal is. Loyaliteit vindt Poetin heel belangrijk, belangrijker dan de verwezenlijkingen van zijn ministers. Poetin drijft op die loyaliteit."

Wat valt er te verwachten van Poetins nieuwe ambtstermijn? Traditioneel wacht hij met impopulaire maatregelen tot na de verkiezingen. "In 2018 heeft hij de pensioenen hervormd, wat een dip in zijn populariteit heeft veroorzaakt. Nu wordt er gespeculeerd over een mogelijke mobilisering."

Zelf hecht Balliauw niet veel geloof aan die speculaties, en wel omdat Rusland er op dit moment in slaagt om via zogenoemde cryptomobilisering - mensen voor het leger werven met veel geld - de getalsterkte op peil te houden.

"Men neemt ongeveer evenveel nieuwe soldaten aan als er in Oekraïne sneuvelen of gewond raken. Maandelijks zijn dat er zo'n 30.000. Die mensen worden gelokt door de hoge salarissen, maar ook - hoe cynisch het ook klinkt - door de hoge vergoedingen die hun nabestaanden krijgen als ze zouden sneuvelen." 

Sinds de Russische invasie in Oekraïne zijn bijna 500.000 Russische soldaten gedood of gewond geraakt aan het front. Maar dat hoge aantal heeft voorlopig nog niet geleid tot protest. Dat komt deels door een zeker fatalisme, deels door angst voor repressie. "Als je in Rusland iets doet, weet je nooit wat de gevolgen zullen zijn", zegt Balliauw. "Die onvoorspelbaarheid weerhoudt de Russen ervan te protesteren."   

In zijn vijfde ambtstermijn zal Poetin volgens Balliauw verdergaan op de ingeslagen weg. "Hij wil natuurlijk dat Rusland een overwinning boekt in Oekraïne, dat is duidelijk prioriteit nummer 1. Maar hij zal ook proberen om iedere vorm van dissidentie nog verder te onderdrukken. Tot nu toe is dat zeer succesvol gebleken. Daarnaast denk ik ook dat Poetin Rusland nog veel meer naar het Oosten - China, Noord-Korea, Iran - zal sturen, omdat de relaties met het Westen zo slecht zijn. Ook zal hij nog verder de conservatieve waarden uitdragen, die ook al in zijn vorige ambtstermijn zeer belangrijk waren."