De afgelopen vijf jaar zijn we klimaatverandering meer als een probleem gaan zien, blijkt uit nieuw onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en de Protestantse Theologische Universiteit (PThU). Bijna drie kwart van de mensen in Nederland vindt dat we anders moeten leven om de opwarming van de aarde te beperken. Maar dat vertaalt zich niet altijd in ons gedrag.
Nederlanders die naar het hbo of de universiteit gingen, maken zich meer zorgen om klimaatverandering dan mensen die een praktische opleiding volgden. Maar die laatste groep leeft vaker duurzaam dan mensen met een theoretische opleiding. Zij hebben relatief minder zorgen over het klimaat, maar maken vaker duurzame keuzes.
De grote conclusie uit het onderzoek is dat de inhoud van de portemonnee de grootste drijfveer is voor duurzaam gedrag. Wie meer te besteden heeft, maakt dus minder duurzame keuzes. Denk aan vaker met het vliegtuig op vakantie, meer autorijden, een hoger energieverbruik, vlees eten en spullen kopen.
De onderzoekers legden deelnemers verschillende scenario's voor, zoals natuurrampen, oproepen van de overheid en wetenschappelijke publicaties over klimaat. Die situaties deden niet veel met de bereidheid van mensen om groener te gaan leven.
"Al is de dreiging van een klimaatramp nog zo sterk, het goedkoper maken van een bepaalde leefstijl verleidt meer dan de dreiging afremt", schrijven de onderzoekers.
Dialoog en financiële prikkels deel van de oplossing
"Financiële prikkels" zijn volgens het SCP en PThU een belangrijke oplossing om die gevoelens weg te nemen. Dat betekent: de kosten van duurzaam gedrag verlagen, en niet-duurzaam gedrag belasten. De keerzijde is dat onduurzaam gedrag een luxe kan worden voor degenen die dat kunnen betalen, waarschuwen de onderzoekers.
Het merendeel van de Nederlanders vindt al dat de kosten van klimaatbeleid niet eerlijk verdeeld zijn tussen arm en rijk en tussen burgers en bedrijven. Vervuilers en rijke mensen moeten meer bijdragen dan mensen die weinig geld hebben, is het idee.
Het onderzoek laat verder zien dat we het belangrijk vinden als anderen in onze omgeving het goede voorbeeld geven. Met elkaar in gesprek gaan over opvattingen rondom het klimaat en duurzaam gedrag kan dan ook van grote invloed zijn op dat gedrag. Zo'n dialoog kan volgens de onderzoekers het beste plaatsvinden op toegankelijke plekken, zoals in de eigen geloofsgemeenschap, op de sportclub of met collega's.
NUjij: Uitgelichte reacties