© VUM

Landbouwers sjoemelen massaal met mestverwerking

Er wordt op grote schaal geknoeid met de mestverwerking in Vlaanderen. (Half)lege vrachtwagens die rijden tussen boer en mestverwerker, moeten de indruk wekken dat de mest degelijk verwerkt wordt. De mest wordt dus alleen afgevoerd op papier, in werkelijkheid lozen de boeren die illegaal op het land. De omvang van de fraude wordt geraamd “op miljoenen”.

ig, ty

Onze beken en rivieren zijn nog altijd vervuild met te veel nitraten en fosfaten, vooral afkomstig zijn van de bemesting van landbouwgrond. De slechte resultaten werden deels toegeschreven aan de droogte van de afgelopen jaren, maar er is meer aan de hand. Uit gesprekken met verschillende spelers uit de landbouw- en mestverwerkingssector vernam onze zusterkrant De Standaard dat er gesjoemeld wordt met mest. De fraude vindt plaats bij landbouwbedrijven, transport en verwerking.

Miljoenenkwestie

Veeboeren mogen een deel van hun mest uitrijden op hun eigen veld of op de grond van collega-boeren. Het teveel moeten ze laten verwerken, en dat kost geld. Daarom gooien sommigen het op een akkoordje met mestverwerkers. Officieel vertrekt mest naar de verwerker, maar in werkelijkheid rijden (half)lege vrachtwagens rond. De overheid volgt die met de gps, maar weet niet of de vrachtwagens vol of leeg rond­rijden. De mest wordt dus alleen afgevoerd op papier, in werkelijkheid lozen de boeren de mest illegaal op het land. In ruil moeten ze minder betalen aan de mestverwerker.

De Vlaamse Landmaatschappij bevestigt de fraudemechanismen. Hoe groot de omvang van de fraude is, is niet becijferd, maar bronnen spreken over “een miljoenenkwestie”.

Landbouwers vervoeren jaarlijks 10,3 miljoen ton mest. Er zijn 124 mestverwerkers, maar de fraude zou vooral uitgaan van spelers die meer dan honderdduizend ton per jaar verwerken. “Maar kleinere spelers worden ook in de verleiding gebracht om mee te doen. Want wie op een fatsoenlijke manier aan mestverwerking wil doen, gaat financieel onderuit”, zegt een mestverwerker.

De Vlaamse Landmaatschappij kan met haar huidige capaciteit amper 0,42% van de 260.000 mesttransporten controleren. In 2017 vonden er 1.396 controles op het terrein plaats. Daarbij werden 146 inbreuken vastgesteld.

Morgen buigt het Vlaams Parlement zich over een nieuw Mestactieplan, het zesde al, dat een verstrenging betekent. Oppositielid Bart Caron (Groen) vreest dat dit niet veel zal uitmaken: “Het is een kaas vol gaten”, zegt hij.